Wikipedia

Гана

(Ğana битеннән юнәлтелде)

Га́на (ингл. Ghana) яки Гана Җөмһүрияте (ингл. Republic of Ghana) — Көнбатыш Африкада урнашкан дәүләт. Милләтләр Дуслыгы оешмасына керә. Көнбатышта Кот-д’Ивуар, төньяк-көнбатышта һәм төньякта Буркина Фасо, көнчыгышта Того илләре белән чиктәш.

Гана
Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-tw" does not exist.
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1957
Сурәт
Рәсми исем Ghana, Ghana, la République du Ghana[1] һәм Gana tingbani
Кыскача исем 🇬🇭
Гомер озынлыгы 62,742 ел[2]
... хөрмәтенә аталган Гана империясе[d]
Демоним Ghanaian
Рәсми тел инглиз теле
Гимн God Bless Our Homeland Ghana[d]
Мәдәният Гана мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Freedom and Justice һәм Rhyddid a Chyfiawnder
Дөнья кисәге Африка[3]
Дәүләт  Гана
Башкала Аккра
Сәгать поясы UTC±00:00[d] һәм Africa/Accra[d][4]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көнбатыш Африка
Иң көнчыгыш ноктасы 6°06′45″ т. к. 1°11′58″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 11°10′ т. к. 0°16′ кб. о.
Иң көньяк ноктасы 4°44′23″ т. к. 2°05′31″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы 6°37′28″ т. к. 3°15′34″ кб. о.
Геомәгълүматлар Data:Ghana.map
Иң югары ноктасы Афаджато[d]
Иң түбән ноктасы Гвинея култыгы
Идарә итү формасы Демократия
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Гана президенты[d]
Ил башлыгы Нана Акуфо-Аддо[d][5]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Гана президенты[d]
Хөкүмәт башлыгы Нана Акуфо-Аддо[d][6]
Башкарма хакимият Гана хөкүмәте[d]
Канунбирү органы Гана парламенты[d]
Үзәк банкы Гана банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Германия, Австралия, Сербия, Кот-д’Ивуар, Нигерия, Буркина Фасо, Дания, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Ямайка, Малайзия, Кытай Җөмһүрияте, Того, Америка Кушма Штатлары, Россия, Кытай, Бангладеш, Һиндстан, Гөрҗистан, Маҗарстан, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[7], Словения һәм Косово Җөмһүрияте
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Милләтләр Дуслыгы[8], АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[9][10], ХКТО[d][11][12], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[13], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], Бөтендөнья почта берлеге[14][15], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][16], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[17], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[18], Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте[d] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][19]
Халык саны 32 833 031 (2021)[20]
Ир-ат халкы 15 723 678[21], 16 051 315[21], 16 375 536[21] һәм 16 695 114[21]
Хатын-кыз халкы 15 798 612[21], 16 129 086[21], 16 457 496[21] һәм 16 780 756[21]
Административ бүленеше Ашанти[d], Бронг-Ахафо[d], Үзәк төбәге[d], Көнчыгыш төбәге[d], Зур Аккра[d], Төньяк төбәге[d], Югары Көнчыгыш төбәге[d], Югары Көнбатыш төбәге[d], Вольта[d] һәм Көнбатыш төбәге[d]
Акча берәмлеге Гана седие[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 79 156 409 410 $[22] һәм 72 838 798 788 $[22]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,632[23]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,458[24]
Эшсезлек дәрәҗәсе 2 ± 1 процент[25]
Нәрсә белән чиктәш Буркина Фасо, Кот-д’Ивуар һәм Того
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d]
Челтәр көчәнеше 230 вольт[26]
Электр аергычы төре D төре[d][26] һәм BS 1363[d][27]
Алыштырган Гана[d], Алтын яр буе[d] һәм Британ Тогосы[d]
Кулланылган тел инглиз теле[28], акан теле, дагбани теле[d], Bondoukou Kulango[d], Bimoba[d], Nkami[d], ганалы пиджин инглиз теле[d], Buli[d], дагари теле[d], Адангме[d], Дег[d], Chala language[d], Chumburung[d], Delo[d], Chakali[d], Cherepon[d], хауса теле, Ghanaian Sign Language[d], Kyode[d], Dwang[d], фарефаре теле[d], Jwira-Pepesa[d], Hanga[d], Gua[d], Kamara[d], Касем[d], Lelemi[d], Krache[d], Кантоси[d], Kplang[d], Larteh[d], Nawuri[d], кусаал теле[d], конкомба теле[d], Konni[d], Nkonya[d], логба теле[d], мампрули теле[d], Gonja[d], Dompo[d], Santrokofi[d], Нтчам[d], Likpe[d], Nchumbulu[d], Siwu[d], нзима теле[d], Sehwi[d], Vagla[d], Tampulma[d], Safaliba[d], паасаал теле[d], Wali[d], Bowili[d], нафаанра теле[d], адаморобе ишарә теле[d], адель теле[d], Anyin[d], бисса теле[d], эве теле, га теле[d], Ligbi[d], ануфо теле[d], Efutu[d], Animere[d], боно теле[d], аватиме теле[d], Ahanta[d], Agotime[d], Western Sisaala[d], Tumulung Sisaala[d], Southern Birifor[d], Wasa[d], Tafi[d], Nyangbo[d] һәм Kposo[d]
Кайда өйрәнелә Ghana studies[d]
Мәйдан 238 535 ± 1 км²
Рәсми веб-сайт ghana.gov.gh​(ингл.)
Һәштәге Ghana
Югары дәрәҗәле Интернет домены .gh
Харита сурәте
Подробная карта
Тематик география Гана географиясе[d]
Ачык мәгълүматлар порталы Ghana Open Data Initiative[d]
Библиография Гана библиографиясе[d]
Феноменның икътисады Гана икътисады[d]
Феноменның демографиясе Гана демографиясе[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 1 615 385[29]
Джини коэффициенты 43,5[30]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 15 процент
Тулаем туулар коэффициенты 4,168[31]
Шәһәр халкы 17 875 345[21], 18 455 138[21], 19 038 233[21] һәм 19 621 881[21]
Авыл халкы 13 646 945[21], 13 725 263[21], 13 794 798[21] һәм 13 853 989[21]
Демократия индексы 6,5[32]
BTI Governance Index 6,78[33], 6,72[33], 6,77[33], 6,76[33], 6,61[33], 6,41[33], 6,18[33], 6,26[33] һәм 6,23[34]
BTI Status Index 6,99[33], 7,3[33], 7,33[33], 7,39[33], 7,36[33], 6,88[33], 6,75[33], 6,71[33] һәм 6,79[34]
Туым күрсәткече 28,572[21], 28,038[21], 27,548[21] һәм 27,08[21]
Үлем күрсәткече 7,143[21], 7,448[21], 7,627[21] һәм 7,585[21]
Happy Planet Index score 39,5[35]
Илнең мобиль коды 620
Илнең телефон коды +233
Халыкара префикс 0
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 9-9-9[d], 191[d][36], 192[d][36] һәм 193[d][36]
Илнең GS1 коды 603
Номер тамгасы коды GH
Диңгездәге идентификацияләү номеры 627
Монда җирләнгәннәр төркеме Төркем:Ганада җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Ганада төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Гана Викиҗыентыкта

Гана шәһәрләре: Аккра, Кумаси, Тамале, Секонди-Такоради, Асайман, Тема, Тесие, Кейп-Кост, Кофоридуа, Ва, Элубо. Гана күпмилләтле дәүләт һәм анда якынча 27 миллион кеше яши, анда төрле этник, лингвистик һәм дини төркемнәр яши. Халыкның биш проценты традицион диннәрне тота, 71,2% христианлыкны тота һәм 17,6%-ы мөселман. Һинд динен тотучылар 12500 кеше дип санала. Аның төрле географиясе һәм экологиясе яр саванналарыннан тропик джунглига кадәр үзгәрә.

Дин

үзгәртү

Гана ― рәсми дине игълан ителмәгән дөньяви дәүләт. Ил халкының күпчелеге (70-75 % ы) ― христианнар (ш.и. православие динендәгеләр 3 мең кеше). Мөселманнар 17 ― 30 % дип исәпләнә. Һинд дине тарафдарлары ― 5 мең кеше. Бәһаи динендәгеләр ― 14 мең. 80 мең кеше бер дингә дә ышанмый яисә атеист.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  3. ↑ https://www.workwithdata.com/place/ghana
  4. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2020f/africa
  5. ↑ Nana Akufo-Addo sworn in as Ghana’s new president — Al Jazeera English.
  6. ↑ http://www.bbc.com/news/world-africa-38539751
  7. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  8. ↑ https://thecommonwealth.org/our-member-countries/ghana
  9. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  10. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/GHANA
  11. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  12. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/ghana
  13. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  14. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  15. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=129
  16. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  17. ↑ https://public.wmo.int/en/members/ghana
  18. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  19. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  20. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?end=2021&locations=GH&start=2021
  21. ↑ 21,00 21,01 21,02 21,03 21,04 21,05 21,06 21,07 21,08 21,09 21,10 21,11 21,12 21,13 21,14 21,15 21,16 21,17 21,18 21,19 21,20 21,21 21,22 21,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  22. ↑ 22,0 22,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  23. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  24. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  25. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  26. ↑ 26,0 26,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  27. ↑ World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  28. ↑ Crystal D. English as a Global Language — 2 — Cambridge University Press, 2012. — 224 p. — ISBN 978-1-107-61180-1, 978-0-511-07862-0, 978-0-521-82347-0, 978-0-521-53032-3
  29. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  30. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  31. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  32. ↑ 2021 Democracy Index — EIU, 2022.
  33. ↑ 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 33,14 33,15 https://www.bti-project.org
  34. ↑ 34,0 34,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/GHA
  35. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=GHA
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге

Сылтамалар

үзгәртү

Моны да карагыз

үзгәртү
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Гана&oldid=4248502