Судан

(Sudan битеннән юнәлтелде)

Суда́н (гарәпчә السودان‎‎, ингл. Sudan), тулы исем — Судан Җөмһүрияте (гарәпчә جمهورية السودان‎‎ (Җөмһүриййат ас-Судан), ингл. Republic of Sudan) — Төньяк-көнчыгыш Африкада урнашкан Африканың иң зур дәүләте. Төньякта Мисыр белән, төньяк-көнбатышта Ливия белән, көнбатышта Чад белән, көньяк-көнбатышта Үзәк Африка Җөмһүрияте һәм Демократик Конго Җөмһүрияте белән, көньякта һәм көньяк-көнчыгышта Уганда һәм Кения белән, көнчыгышта исә Эритрея һәм Хәбәшстан белән чиктәш. Төньяк-көнчыгышта Кызыл диңгез сулары белән юыла. Башкаласы — Хартум шәһәре.

Судан
Flag of Sudan.svg
Байрак
Emblem of Sudan.svg
Илтамга
Шигарь النصر لنا Edit this on Wikidata
Башкала Хартум
Халык саны 40 533 330 (2017) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 1 гыйнвар 1956 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы UTC+02:00
Рәсми тел гарәп теле, инглиз теле
География
Мәйдан 1,886,068 км²
Координатлар 15°N 32°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Дәүләт башлыгы Абдель Фаттах аль-Бурхан
Хөкүмәт башлыгы Хамдук, Абдалла
Карта
Икътисад
Акча берәмлеге Судан фунты
Эшсезлек дәрәҗәсе 15% (2014)[1]
Туу күрсәткече 4.353 (2014)[2]
КПҮИ 0.508 (2021)[3]
Яшәү озынлыгы 64.486 ел (2016)[4]
Джини коэффициенты 34.2 (2014)[5]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
  • 9-9-9
  • Электр аергычы төре Europlug,[6] тип D[7]
    Автомобил хәрәкәте ягы уң[8]
    Челтәр көчәнеше 230 вольт[6]
    Телефон коды +249
    ISO 3166-1 коды SD
    ХОК коды SUD
    Интернет домены .sd


    ДиннәрҮзгәртү

    2020 елның сентябрендә Судан конституциясе динне дәүләттән аера, илне дөньяви дип игълан итә. Ил халкының (44,9 млн кеше, 2021 елга) 97 % ы ― Мәлики мәзһәбе сөнни мөселманнары, аз санда шигый мөселманнар бар. 3 % ы ― җирле диннәргә ышанучылар, христианнар[9]. Суданда суфичылык тарикатьләренең (Әнсар, Хәтмия һ. б.) йогынтысы зур[10].

     
    Хартум белән Кәримә арасындагы оазистагы мәчет

    ИскәрмәләрҮзгәртү

    1. http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
    2. http://data.uis.unesco.org/index.aspx?queryid=239; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
    3. https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI; Отчёт о развитии человечества; чыгару датасы: 2022.
    4. http://data.uis.unesco.org/Index.aspx?DataSetCode=DEMO_DS; ЮНЕСКО-ның статистика институты.
    5. https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI.
    6. 6,0 6,1 "World Plugs"; архивлау датасы: 6 февраль 2018; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе; архив URL: https://web.archive.org/web/20180206033008/http://www.iec.ch/worldplugs/list_bylocation.htm.
    7. "World Plugs"; тикшерү датасы: 10 июнь 2016; мөхәррир: Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе.
    8. http://chartsbin.com/view/edr.
    9. Emile Nakhleh. . — ISBN 1400829984.
    10. Hamid Eltgani Ali. . — ISBN 9781317964643.