Wikipedia

Конго Җөмһүрияте

(Kongo Cömhüriäte битеннән юнәлтелде)

Конго Республикасы (фр. République du Congo ) – үзәк Африкада урнашкан дәүләт. Чиктәш илләр булып көнбатышта Габон, төньяк-көнбатышта Камерун, көньяк-көнбатышта Ангола һәм Кабинда анклавы, төньяк-төньяк-көнчыгышта Үзәк Африка Җөмһүряите һәм көньякта Конго демократик республикасы тора. Борынгыда Франция колониясе.

Конго Җөмһүрияте
Lua хатасы: expandTemplate: template "lang-ln" does not exist.
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1960
Рәсми исем Repubilika ya Kongo, Republíki ya Kongó, République du Congo[1] һәм Republic of the Congo[2]
Кыскача исем 🇨🇬
ХФӘ билгесе rɛpʉ'blɪkən 'kɔŋgu
Гомер озынлыгы 64,625 ел[3]
... хөрмәтенә аталган Kongo yılğası
Демоним Congolese, kongói, congolezi, congolez, congoleză, কঙ্গোলীয়, congolese (Repubblica del Congo), congolesi (Repubblica del Congo), congolés, congolesa, Respublikkongano, Congolais[1], Congolaise[1], קונגולזי, קונגולזית, congołeze, congołezi һәм Congólach[4]
Рәсми тел француз теле
Гимн Конго Республикасы гимны[d]
Мәдәният Конго Республикасы мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Unité, Travail, Progrès, Unity, Work, Progress, Единство, труд, прогрес һәм Undeb, Gwaith, Datblygiad
Дөнья кисәге Африка[5]
Дәүләт  Конго Җөмһүрияте
Башкала Браззавиль[d]
Сәгать поясы UTC+01:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Үзәк Африка
Иң төньяк ноктасы 3°42′ т. к. 17°29′ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:Republic of Congo.map
Иң югары ноктасы Mont Nabemba[d]
Иң түбән ноктасы Атлантик океан
Идарә итү формасы парламент республикасы[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Конго Республикасы президенты[d]
Ил башлыгы Дени Сассу-Нгессо[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Конго Республикасы премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы Клеман Муамба[d]
Башкарма хакимият Конго Республикасы хөкүмәте[d]
Канунбирү органы Конго Республикасы парламенты[d]
Үзәк банкы Үзәк Африка дәүләтләре банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Германия, Франция, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Кытай Җөмһүрияте, Конго Демократик Республикасы, Америка Кушма Штатлары, Россия, Кытай, Гөрҗистан һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[6]
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Үзәк Африка дәүләтләре банкы[d], Африка илләре сәүдә хокукын гармонизация оешмасы[d], Интерпол[7][8], ХКТО[d][9][10], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[11], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], АФРИСТАТ[d], Гвинея култыгы комиссиясе[d], Франкофония[d], ОПЕК, Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[12], Үзәк Африка илләре икътисади берлеге[d], Бөтендөнья почта берлеге[13] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][14]
Балигълык яше 18 яшь
Никахка керү яше 21 яшь һәм 18 яшь
Халык саны 6 142 180 (2023)[15]
Ир-ат халкы 2 781 753[16], 2 847 552[16], 2 914 434[16] һәм 2 981 800[16]
Хатын-кыз халкы 2 788 979[16], 2 854 622[16], 2 921 372[16] һәм 2 988 624[16]
Административ бүленеше Буэнза[d], Браззавиль[d], Кювет[d], Көнбатыш Кювет[d], Куилу[d], Лекуму[d], Ликуала[d], Ниари[d], Плато[d], Пуэнт-Нуар[d], Пул[d] һәм Санга[d]
Акча берәмлеге КФА BEAC франкы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 13 366 230 821 $[17] һәм 14 615 532 210 $[17]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,571[18]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,432[19]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 5,9[20]
Кардәш шәһәр Сето
Нәрсә белән чиктәш Ангола, Камерун, Үзәк Африка Җөмһүрияте, Конго Демократик Республикасы һәм Габон
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][21]
Челтәр көчәнеше 230 вольт[22]
Электр аергычы төре Europlug[d][22] һәм CEE 7/5[d][22]
Әүвәлгесе Конго Халык Республикасы[d]
Алыштырган Конго Халык Республикасы[d]
Кулланылган тел Central Teke[d], Ngom[d], East Teke[d], Vili[d], Monzombo[d], Mbandja[d], Suundi[d], Kunyi[d], Beembe[d], Aka[d], Bwisi[d], Bongili[d], Bomitaba[d], Dibole[d], Kota[d], Kwala[d], Куби[d], Koyo[d], Ngondi[d], Mbangwe[d], Njebi[d], Мпемо[d], Ndasa[d], Китуба[d], Lumbu[d], Mboshi[d], нгбака теле[d], Mboko[d], Mbere[d], Njem[d], лингала теле, North Teke[d], Fuumu[d], Kukuya[d], Punu[d], Tsaangi[d], Mbama[d], Wumbvu[d], француз теле, Akwa[d], Kiyombe[d], Doondo[d], Kaamba[d], Moye[d], Laari[d], Kituba (Congo)[d], Teke-Tsaayi[d], Teke-Nzikou[d], Yaka[d], Teke-Tyee[d], Teke-Laali[d], Ngungwel[d], Bonjo[d], Bekwil[d], бомвали теле[d] һәм Bangi[d]
Мәйдан 342 000 ± 1 км²
Рәсми веб-сайт gouvernement.cg​(фр.)
Һәштәге RepublicoftheCongo
Югары дәрәҗәле Интернет домены .cg
Харита сурәте
Тематик география Конго Республикасы географиясе[d]
Феноменның икътисады Конго Республикасы икътисады[d]
Феноменның демографиясе Конго Республикасы халкы[d]
Джини коэффициенты 48,9[23]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 16 процент
Тулаем туулар коэффициенты 4,869[24]
Шәһәр халкы 3 753 170[16], 3 867 728[16], 3 984 863[16] һәм 4 103 831[16]
Авыл халкы 1 817 563[16], 1 834 446[16], 1 850 943[16] һәм 1 866 593[16]
Демократия индексы 3,11[25]
BTI Governance Index 3,77[26], 3,69[26], 3,49[26], 3,43[26], 3[26] һәм 2,93[26][27]
BTI Status Index 3,78[26], 3,62[26], 3,6[26], 3,73[26], 3,58[26], 3,38[26], 3,36[26] һәм 3,32[27]
Туым күрсәткече 31,676[16], 31,155[16], 30,691[16] һәм 30,175[16]
Үлем күрсәткече 7,388[16], 6,923[16], 7,063[16] һәм 7,275[16]
Happy Planet Index score 47,2[28]
Илнең мобиль коды 629
Илнең телефон коды +242
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 117[d][29][29] һәм 118[d][29]
Номер тамгасы коды RCB
Диңгездәге идентификацияләү номеры 615
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Конго Республикасында төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Конго Җөмһүрияте Викиҗыентыкта

Тарихы

үзгәртү

Беренче булып Конго җирләрендә пигмейлар яшәгән. Аларның көн-күрешендә сунарчылык һәм чүпләүчелек алдынгы урыннарны билгеләгән. VI—IX йөзләрдә, банту кабиләләре килгән (хазерге халыктан 98 % тәшкил итә).

Диннәр

үзгәртү

Конго Республикасы Конституциясе дин тоту иреген күздә тота, һәм хөкүмәт бу хокукны тормышка ашыруда мөмкинлекләр бирә.

Ил халкының 88,5 % ы христиан дине конфессияләренә карый (52,9 % ы католиклар, 27,3 % ы протестантлар, 8,3 % ы башка христианнар), 4,7 % ы җирле африка диннәренә ышанучылар, 3,0 % ы дингә ышанмаучылар, 2,3 % ы башка диннәр (ислам һ. б.) тарафдарлары [30].

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ↑ Official Names of the United Nations Membership — UN, 2016. — 5 p.
  3. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  4. ↑ The National Terminology Database for Irish — 2006.
  5. ↑ https://www.workwithdata.com/place/congo
  6. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  7. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  8. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/CONGO
  9. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  10. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/democratic-republic-congo
  11. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  12. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  13. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=92
  14. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  15. ↑ https://www.citypopulation.de/en/congo/
  16. ↑ 16,00 16,01 16,02 16,03 16,04 16,05 16,06 16,07 16,08 16,09 16,10 16,11 16,12 16,13 16,14 16,15 16,16 16,17 16,18 16,19 16,20 16,21 16,22 16,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  17. ↑ 17,0 17,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  18. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  19. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  20. ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
  21. ↑ http://chartsbin.com/view/edr
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  23. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  24. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  25. ↑ 2020 Democracy Index
  26. ↑ 26,00 26,01 26,02 26,03 26,04 26,05 26,06 26,07 26,08 26,09 26,10 26,11 26,12 https://www.bti-project.org
  27. ↑ 27,0 27,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/COG
  28. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=COG
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
  30. ↑ Congo, Republic of the. Association of Religion Data Archives (2015). әлеге чыганактан 2020-10-22 архивланды. 2021-11-24 тикшерелгән.

Сылтамалар

үзгәртү

Моны да карагыз

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Конго_Җөмһүрияте&oldid=4248617