Металлар активлыгы электрохимик рәте

Металлар активлыгы электрохимик рәте яки электрохимик көчәнешләр рәте - стандарт электрохимик потенциаллар ягъни тышкы электроннарны алу-бирү сәләте күрсәткечләре эзлеклелеге. Бу рәттә металларның стандарт электрохимик көчәнешләре арту тәртибендә урнашкан, әлеге потенциаллар Meⁿ⁺ металл катионы нейтраль халәтенә Me кайтару ярымреакциясе өчен җаваплы: Meⁿ⁺ + nē → Me

Көчәнешләр рәте су эремәләрендә оксидлаштыру-кайтару реакцияләрендә металларның чагыштырма активлыгын тасвирлый:

Li→Rb→K→Ba→Sr→Ca→Na→Mg→Al→Mn→Cr→Zn→Fe→Cd→Co→Ni→Sn→Pb→H→Sb→Bi→Cu→Hg→Ag→Pd→Pt→Au

Сыегайган күкерт әчелеге кайбер металлар белән тәэсир итешү

Куллану

• Сутуардан сулда торган металлар үз валент электроннарын җиңел бирә, шулай итеп яхшы кайтаргыч матдәләр булып торалар, алар уңда торган металларны тозлар эремәләреннән этеп чыгаралар. Мәсәлән: Zn + Cu²⁺ → Zn²⁺ + Cu
• Сутуардан сулда торган металлар әчелекләр сулы эремәләре белән тәэсир итешкәндә сутуарны этеп чыгара. Иң актив металлар (алюминийга кадәр) су белән тәэсир итешкәндә сутуарны судан этеп чыгара.
• Сутуардан уңда торган металлар гадәттәге шартларда әчелекләр сулы эремәләре белән тәэсир итешми.
• Сутуардан уңда торган металлар электролизда катодта чыгарыла, гадәттә сутуар да чыгарыла. Иң актив металлар (алюминийга кадәр) тозлар сулы эремәләреннән гадәттәге шартларда чыгарылып булмый.

Металларның электрохимик көчәнешләре җәдвәле

Металл	Катион	φ0, В	Реакцион сәләт	Катодта электролиз :
Li	Li+	-3,0401	су белән тәэсир итешә	сутуар чыгарыла
Cs	Cs+	-3,026
Rb	Rb+	-2,98
K	K+	-2,931
Fr	Fr+	-2,92
Ra	Ra2+	-2,912
Ba	Ba2+	-2,905
Sr	Sr2+	-2,899
Ca	Ca2+	-2,868
Eu	Eu2+	-2,812
Na	Na+	-2,71
Sm	Sm2+	-2,68
Md	Md2+	-2,40	Әчелекләр сулы эремәләре белән тәэсир итешә
La	La3+	-2,379
Y	Y3+	-2,372
Mg	Mg2+	-2,372
Ce	Ce3+	-2,336
Pr	Pr3+	-2,353
Nd	Nd3+	-2,323
Er	Er3+	-2,331
Ho	Ho3+	-2,33
Tm	Tm3+	-2,319
Sm	Sm3+	-2,304
Pm	Pm3+	-2,30
Fm	Fm2+	-2,30
Dy	Dy3+	-2,295
Lu	Lu3+	-2,28
Tb	Tb3+	-2,28
Gd	Gd3+	-2,279
Es	Es2+	-2,23
Ac	Ac3+	-2,20
Dy	Dy2+	-2,2
Pm	Pm2+	-2,2
Cf	Cf2+	-2,12
Sc	Sc3+	-2,077
Am	Am3+	-2,048
Cm	Cm3+	-2,04
Pu	Pu3+	-2,031
Er	Er2+	-2,0
Pr	Pr2+	-2,0
Eu	Eu3+	-1,991
Lr	Lr3+	-1,96
Cf	Cf3+	-1,94
Es	Es3+	-1,91
Th	Th4+	-1,899
Fm	Fm3+	-1,89
Np	Np3+	-1,856
Be	Be2+	-1,847
U	U3+	-1,798
Al	Al3+	-1,700
Md	Md3+	-1,65
Ti	Ti2+	-1,63		көндәшүче реакцияләр: сутуар һәм чиста металл чыгарыла
Hf	Hf4+	-1,55
Zr	Zr4+	-1,53
Pa	Pa3+	-1,34
Ti	Ti3+	-1,208
Yb	Yb3+	-1,205
No	No3+	-1,20
Ti	Ti4+	-1,19
Mn	Mn2+	-1,185
V	V2+	-1,175
Nb	Nb3+	-1,1
Nb	Nb5+	-0,96
V	V3+	-0,87
Cr	Cr2+	-0,852
Zn	Zn2+	-0,763
Cr	Cr3+	-0,74
Ga	Ga3+	-0,560
Ga	Ga2+	-0,45
Fe	Fe2+	-0,441
Fe	Fe3+	?
Cd	Cd2+	-0,404
In	In3+	-0,3382
Tl	Tl+	-0,338
Co	Co2+	-0,28
In	In+	-0,25
Ni	Ni2+	-0,234
Mo	Mo3+	-0,2
Sn	Sn2+	-0,141
Pb	Pb2+	-0,126
H2	H+	0
W	W3+	+0,11	реакциядә активлыгы түбән	чиста металл чыгарыла
Ge	Ge4+	+0,124
Sb	Sb3+	+0,240
Ge	Ge2+	+0,24
Re	Re3+	+0,300
Bi	Bi3+	+0,317
Cu	Cu2+	+0,338
Po	Po2+	+0,37
Тс	Тс2+	+0,400
Ru	Ru2+	+0,455
Cu	Cu+	+0,522
Te	Te4+	+0,568
Rh	Rh+	+0,600
W	W6+	+0,68
Tl	Tl3+	+0,718
Rh	Rh3+	+0,758
Po	Po4+	+0,76
Hg	Hg22+	+0,7973
Ag	Ag+	+0,799
Pb	Pb4+	+0,80
Os	Os2+	+0,850
Hg	Hg2+	+0,851
Pt	Pt2+	+0,963
Pd	Pd2+	+0,98
Ir	Ir3+	+1,156
Au	Au3+	+1,498
Au	Au+	+1,691

Әдәбият

• ЭЛЕКТРОХИМИЧЕСКИЙ РЯД НАПРЯЖЕНИЙ на xumuk.ru