Марс Макаров
Марс Макаров (Марс Андрей улы Макаров) — композитор һəм виртуоз музыкант (баян). Татарстан АССРның атказанган сәнгать эшлеклесе (1987).
| Марс Макаров | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | Марс Андрей улы Макаров |
| Туган | 28 октябрь 1939 ТАССР Биләр районы Чурабатыр авылы |
| Үлгән | 16 март 2016 (76 яшь) |
| Милләт | татар |
| Ватандашлыгы |  ССРБ→ Русия |
| Һөнәре | композитор, баянчы, мөгаллим |
| Җефет | Фирдания |
| Балалар | кызы Иделия |
Тәрҗемәи хәле үзгәртү
1939 елның 28 октябренда ТАССР Билəр районы (хəзерге Нурлат районы) Чурабатыр авылында туган. 1953 елда гаилəсе Казанга күченә. 26- татар мəктəбендә укый[1]. Казан музыка училищесын (баян классы) тәмамлаган (1962).
Хезмәт юлы үзгәртү
Диплом алуга Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбленə эшкə җибəрәлəр.
- 1962-1968 Татар дəүлəт җыр һəм бию ансамблендә баянчы.
- 1968-1977 Татар дәүләт филармониясендә концертмейстер.
- 1977-1978 Башкорт дәүләт филармониясендә концертмейстер.
- 1976-1982 Татар дәүләт опера һәм балет театрының концерт төркемендә концертмейстер.
- 1982 елдан 18- санлы Казан сәнгать мәктәбендә укыта.
Иҗаты үзгәртү
Студент вакытта ук баян өчен аранжировкалар, җырлар яза башлый. Концерт репертуарында халык көйләрен, татар композиторларының инструменталь әсәрләрен баян өчен эшкәрткән әсәрләре. 200 дән артык җыр, романс авторы.[2]
Иң беренче язылган җыры — «Киек казлар» (1964, Хәсән Туфан сүзлəре)
1968 елда Һелсинкидә Татарстаннан килгəн бер төркем сəнгать əһеллəре (Илһам Шакиров, Рөстәм Яхин, Айрат Арсланов, Венера Шәрипова һəм Марат Əхмəтов) белән Финляндия президенты Урһо Кекконен белəн очрашуда катнаша.
Марс Макаров үзе дə шигырьлəр язуга һəвəс.
Ркаил Зәйдулла: «Шигырьлəрне композитор, моң иясе язганы күренеп тора – алар төзек ритм белəн язылган, үз аһəңнəре бар. Теле саф, чишмə кебек челтерəп тора. Иң мөһиме – шигырьлəр ясалма түгел, көчəнеп язылмаганнар. Алар самими, ихлас».
2011 елда «Сәнгатебез йолдызлары» китабы дөнья күрә. Китапка Хәсән Туфан, Александр Ключарёв, Хәйдәр Бигичев, Мәсгут Имашев, Айрат Арсланов, Гали Ильясов һəм башка бик күп атаклы сəнгать кешелəре хакында очерклар, истəлеклəр тупланган.
Җырлары үзгәртү
- «Агыла да болыт агыла» Хәсән Туфан сүзләренә
- «Ай чыга Арча кырыннан» Хәсән Туфан сүзләренә
- «Киек казлар» Хәсән Туфан сүзләренә
- «Юксындырсаң, нишләрмен» Хәсән Туфан сүзләренә
- «Кара шәлең килә сөйрәлеп» Зиннур Насыйбуллин сүзләренә
- «Кыңгырау чәчәкләре» Клара Булатова сүзләренә
- «Көмеш тояк-тулпар атым» Халык сүзләренә
- «Минем иркәм биюче» Гөлшат Зәйнашева сүзләренә
- «Татарстан таңнары» Гамил Әфзал сүзләренә
- «Язгы ташу» Рәдиф Гаташ сүзләренә
- «Ни сөйли урман» Сибгат Хәким сүзләренә
- «Көзге урман» Кави Нәҗми сүзләренә
- «Төнбоеклар» Илдар Юзеев сүзләренә
- «Мәк чәчәге» А. Абдуллин сүзләренә
Дискография үзгәртү
1986 «Флёра Сөләйманова һәм баянда Марс Макаров» (33Д-031715-16)
Гаиләсе үзгәртү
Җəмəгате Фирдания, кызы Иделия.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ http://beznenmiras.ru/beyalenmegen-talant/ Безнең мирас, 2014, декабрь
- ↑ Татар филармониясе сайтында, archived from the original on 2016-03-04, retrieved 2015-06-21
Чыганаклар үзгәртү
- З. Гыйльметдинова. Марс Макаров. Сәхнә, 2015, 5 сан.
Сылтамалар үзгәртү
- Марс Макаров Татар филармониясе сайтында 2016 елның 4 март көнендә архивланган.
- Марс Макаров «Милләттәшләр» сайтында
- Марс Макаров(үле сылтама)