Әсхәт Җиһаншин
Әсхәт Җиһаншин, Әсхәт Рәхимҗан улы Җиһаншин, рус. Зиганшин Асхат Рахимзянович, 1938 елның 13 июне, Самара өлкәсе, Шонталы районы, Шонталы — 2017 елның 20 июне, Санкт-Петербург, Ломоносов) — хәрби төзүче, кече сержант, каһарманлык күрсәткән үзйөрешле «Т-36» баржасы экипажы әгъзасы. «Кызыл йолдыз» ордены кавалеры (1960). Сан-Франциско шәһәренең (АКШ) шәрәфле ватандашы.
Әсхәт Җиһаншин | |
---|---|
Туган телдә исем | Әсхәт Рәхимҗан улы Җиһаншин |
Туган | 13 июнь 1938 Куйбышев өлкәсе, Шонталы районы, Шонталы |
Үлгән | 20 июнь 2017 (79 яшь) Санкт-Петербург, Ломоносов (шәһәр) |
Милләт | татар |
Ватандашлыгы | ССРБ→ Россия |
Һөнәре | хәрби диңгезче |
Җефет | Рәисә |
Балалар | кызлары Галия, фармацевт Әлфия, спортчы |
Бүләк һәм премияләре | |
Хәрби дәрәҗә | кече сержант[d] |
Тәрҗемәи хәле
үзгәртү1938 елның 13 июнендә Самара өлкәсе Шонталы районы үзәге Шонталы авылында туган. Әти-әнисе Чирмешән районы Иске Үтәмеш авылыныкы[1]. Ломоносов шәһәрендә хәрби-диңгез укуханәсен тәмамлаган (1966).
Батырлык
үзгәртү1960 елның 17 гыйнварында дүрт совет солдаты (Әсхәт Җиһаншин, Филипп Поплавский, Анатолий Крючковский, Иван Федотов) утырган «Т-36» баржасын көчле җил Тын океанга алып киткән. Икенче көнне баржада ягулык беткән, рация эштән чыккан. 30 көннән ашарга бер валчык әйбер дә калмаган. Егетләр күн итекләрен һәм гармун күреген өзгәләп ашаганнар, ә эчәр су бер кешегә тәүлегенә 3 йотым гына тәшкил иткән.[2] Аларны 51 көннән соң американ авианосецы «Kearsarge» («Кирсардж») экипажы коткарган.
Кызыклы факт
үзгәртү- Ә. Җиһаншин иптәшләре белән диңгездә үлем белән көрәшкәндә, гаиләләренә «алар үлделәр» дип хәбәр иткән булганнар.
- Нәкъ шул вакытта әтисе Рәхимҗан абыйның Шонталыдагы өендә КГБ тентү үткәрә.
- Диңгездә булу көне 49 дип ялгыш әйтелә, чөнки Никита Хрущев үзенең телмәрендә «Каһарманнар диңгездә 49 көн булды» дип әйтә (чынбарлыкта 51 көн). Ил башлыгының ялгышын төзәтергә берәү дә җөрьәт итмәгән.
- Владимир Высоцкий диңгезчеләрнең батырлыгына «Суров же ты климат охотский…» җырын багышлый.
Бүләкләре, мактаулы исемнәре
үзгәртү- 1960 «Кызыл йолдыз» ордены.
- Сан-Франциско шәһәренең (АКШ) шәрәфле ватандашы.
- Шонталы урамына исеме бирелгән.
- Сызран, Артём шәһәрләрендә урамга исеме бирелгән.[3]
Сылтамалар
үзгәртү- Ә.Р. Җиһаншин «Үтәмешем» сайтында
- Әсхәт Җиһаншин — 1960 еллар легендасы 2016 елның 17 август көнендә архивланган.(рус.)
- Тын океанда 49 көн 2016 елның 4 март көнендә архивланган.(рус.)
Моны да карагыз
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртү- ↑ «Үтәмешем» сайтында
- ↑ АКШ корабы коткарганда 1 чәйнек төче су, ярты күнитекләре калган була. Бу ачык диңгездә тагын 1 тәүлек исән калырга җитәр иде, диләр диңгезчеләр үзләре.
- ↑ karelia-life.net сайтында