Суфичылык
Бу мәкалә Ислам турында |
Исламның 5 баганасы |
Шәһадәт – Намаз – Зәкят – Ураза – Хаҗ |
Кодси шәһәрләр |
Мәккә – Мәдинә – Кодүс |
Шәхесләр |
Мөхәммәд – Әбү Бәкер – Гали Госман – Гомәр |
Бәйрәмнәр |
Һиҗри Яңа ел – Ислам тәкъвиме Ураза бәйрәме |
Корбан – Гашура |
Биналар |
Мәчет – Манара |
Михраб – Кәгъбә |
Дин әһелләре |
Имам – Мөәзин – Мулла – Мөфти |
Коръән һәм башка дини чыганаклар |
Коръән – Хәдис – Сөннәт |
Фикһ – Фәтва – Шәригать |
Мәзһәбләр |
Сөнни мәзһәбләр: Хәнәфи, Хәнбәли, Мәлики, Шәфигый |
Башка юнәлешләр |
Шигыйчелек: Унике имамлык, Исмаилитлар, Зәйдиләр |
Мөгътазилиләр – Хариҗилык |
Юнәлешләр |
Суфилык |
Ваххабчылык – Сәләфилек |
Җәдитчелек |
Әхмәдия |
Суфичылык (яки тәсаввүф, гарәп. تصوف) — Исламдагы хәрәкәт, бер агым.
Суфичылык | |
гарәп. التَّصَوُّفُ | |
Название с огласовками | التَّصَوُّفُ |
---|---|
Нигезләүче | Мөхәммәт пәйгамбәр |
Урын | Ислам дөньясы[d], бөтен дөнья[d] һәм Дөнья |
Төп тема | зикер[d], Дога (Ислам) һәм Сабр[d] |
Киләсе | wasil[d] |
Хезмәтләндерүче | суфи[d] |
Нәрсәгә тоташа | рахма[d] һәм махабба[d] |
Һәштәге | sufism |
Нинди вики-проектка керә | Проект:Ислам[d] һәм Проект:Суфизм[d] |
Моңа өлешчә туры килә | Тәкъвачылык |
Суфичылык Викиҗыентыкта |
Татарлар арасында суфилык
үзгәртүТатарларга 1552 елга кадәр Әхмәт Йәсәви тәрикатенең йогынтысы зур була. Кол Гали, шәех Кол Шәриф - «ясәви» тәрикатеннән булалар. 1552 елдан Мөхәммәд шәех Нәкышбәнднең тәрикате тарала. Габдерәхим Утыз Имәни, Курсави, Мәрҗани - Нәкышбәндия тәрикатеннән булалар. Шәех Мөхәммәд Нәкышбәнд Бохара шәһәрендә күмелгән (хәзерге Үзбәкстан). Нәкышбәндия тәрикате - шулай ук дөньяда иң таралган тәрикатьләрдән санала.
Төркиядә яшәүче шәех Мәхмүд Остагосманоглу әл-Уфи Нәкышбәндия тәрикатенең мәшһүр шәехләреннән берсе булып тора.
Суфичылык теориясе күп гасырлар дәвамында эшкәртелә бара. XII гасырда Мөхәммәд Газалиның дини реформаларыннан соң, суфичылык ортодоксаль ислам тарафыннан таныла. Суфичылык идеологиясе Көнчыгышның мәшһүр шагыйрьләре Руми, Хафиз, Җами, Газали һ. б. иҗатында да урын ала. XIX-XX гасырларда исламны үзгәртеп корырга тырышучылар, суфичылыкны тәнкыйть итеп, суфиларның хокукларын киметү эшен башлыйлар. Мондый гамәлләр бигрәк тә XX гасырның 20 нче елларында Төркиядә эшкә җигелә. Элеккеге СССРда суфичылыкка урын калмый, әлбәттә. Хәзерге заманда суфичылык Пакистанда җирлек таба әле. Суфичылык — социаль һәм рухи яктан караганда, әлбәттә тискәре күренеш. Ул кешенең җәмгыять эшендә катнашуын чикли, шәхесне бар нәрсәгә риза, күндәм, һичнинди идеалсыз, максатсыз җан иясенә әверелдерә.
Моны да карагыз
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртүЧыганаклар
үзгәртү- Гыйззәтов К.Т., Философия: 2 кит. 2 нче китап: Социаль философия: Югары уку йортлары өчен д-лек.