Донецк

(Сталино битеннән юнәлтелде)

Донецк (рус. Донецк, укр. Донецьк [Донэцьк]) — Украина көньяк-көнчыгышында урнашкан шәһәр. Украинаның икътисади, мәдәни, сәяси үзәкләренең берсе.

Донецк
укр. Донецьк
рус. Донецк
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1869
Сурәт
Рәсми исем Донецьк[1]
... хөрмәтенә аталган Джон Джеймс Юз[d], Иосиф Сталин һәм Шәмәли Тынык
Нигезләүче Джон Джеймс Юз[d]
Рәсми тел украин теле
Дәүләт  Украина
Нәрсәнең башкаласы Донецкий район[d], Донецкая городская община[d] һәм Донецк өлкәсе
Административ-территориаль берәмлек Донецкая городская община[d]
Сәгать поясы UTC+02:00 һәм UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Кальмиус[d]
Территориясенә дәгъва итә Россия
Хөкүмәт башлыгы Кулемзин Алексей Валерьевич[d][2]
Халык саны 901 645 (2022)[3]
Административ бүленеше Ворошиловский район[d], Будённовский район[d], Калининский район[d], Киевский район[d], Кировский район[d], Куйбышевский район[d], Ленинский район[d], Петровский район[d] һәм Пролетарский район[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 169 ± 0 метр
Кардәш шәһәр Тронһейм, Вилнүс[4][5], Таранто, Бохум[6][7], Шеффилд, Шарлеруа, Питтсбург, Мәскәү, Нарва, Катовитсе, Ростов-на-Дону, Кутаиси[d], Батум[8][9], Гомель, Акмәсҗит[10], Улан-Удэ[11], Филибә[d][12], Острава һәм Курск[13]
Мәйдан 358 км²
Почта индексы 283000–283497 һәм 83000–83497
Рәсми веб-сайт gorod-donetsk.com(рус.)
Харита сурәте
Төнге күренеше
Коллаж
Феноменның икътисады экономика Донецка[d]
Кышкы күренеше
Һавадан күренеш
Җирле телефон коды 622 һәм 623
Номер тамгасы коды AH
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Донецк Викиҗыентыкта

Донэцьк, Кальмиус елгасы

Донецк өлкеседә күп татарлар яши. Донецк hәм Донецк өлкәсенең үзәк мәчете — Әхәт Җәми.

География

үзгәртү

Шәһәр Донбасс үзәгендә, Азак диңгезеннән 95 километр төньяграк урнашкан. Шәһәр аша дүрт елга ага: Кальмиус, Бахмутка, Асмоловка һәм Черепашкина.

Донецкидан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
  Санкт-Петербург ~ 1776 км
  Киев ~ 730 км
  Полтава ~ 398 км
  Мәскәү 1023 км
  Харьков ~ 293 км
  Сарытау ~ 910 км
  Луганск ~ 152 км
  Варшава ~ 1562 км
  Брүссел ~ 2814 км
  Илбау ~ 1176 км
  Днепр ~ 250 км
 
Җилләр розасы
  Красный Луч ~ 102 км
  Волгоград ~ 620 км
  Бүкрәш ~ 1258 км
  Әдис ~ 730 км
  Симферополь ~ 547 км
  Мариуполь ~ 113 км   Ростов-на-Дону ~ 253 км
  Новороссийск ~ 648 км
  Бакы ~ 1544 км

Климат

үзгәртү
Донецк климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 13,0 16,0 21,3 31,0 34,6 38,0 37,8 40,0 33,9 32,7 20,5 15,0 40,0
Уртача максимум, °C −1,3 −0,9 5,3 14,5 20,9 24,8 27,3 26,8 20,7 13,1 8,5 −0,3 13,3
Уртача температура, °C −4 −3,9 1,6 9,5 15,5 19,3 21,6 20,9 15,4 8,8 3,7 −2,8 8,8
Уртача минимум, °C −6,7 −7 −2,1 4,6 10,0 13,8 15,9 15,0 10,0 4,5 −1,1 −5,4 4,3
Абсолют минимум, °C −32,2 −31,1 −21 −10,6 −2,4 2,1 6,0 2,2 −6 −10 −22,2 −28,5 −32,2
Явым-төшем нормасы, мм 37 32 34 38 46 65 51 37 36 37 38 41 492


Шәһәр уэльслы Җон Юз тарафыннан металлургия заводы янындагы бистә буларак Юзовка исеме астында нигезләнгән. 1917 елда Юзовкага шәһәр статусы бирелгән.

1919—1925 елларда — губерна үзәге.

1924 елда шәһәргә Сталино исеме кушылган. 1932 елдан өлкә үзәге булып тора. 1961 елда исеме Донецк итеп үзгәртелгән.

Эчке бүленеш

үзгәртү
 

Донецк 9 районына бүленә:

  1. Будённый районы
  2. Ворошилов районы
  3. Калинин районы
  4. Киев районы
  5. Киров районы
  6. Куйбышев районы
  7. Ленин районы
  8. Петров районы
  9. Пролетариат районы

 Татар матбугаты

үзгәртү

1930—1939 елларда шәһәрдә татар телле «Donʙass eşcese» («Донбасс эшчесе») гәҗите нәшер ителгән.

Моны да карагыз

үзгәртү

Сылтамалар

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү