Магнит моменты
Магнит моменты яки магнит диполь моменты - матдәнең магнит үзлекләрен тасвирлаучы зурлык. Электромагнетизм теориясе буенча магнит кырының элементар чыганагы - йомык электр агымы булып санала.
Элементар кисәкчекләр, атом төшләре, атомнар һәм молекулаларның электрон сүрүләре могнит моментына ия.
Квант механикасы буенча элементар кисәкчекләр - электроннар, протоннар, нейтроннар һ.б. үз механик моменты - спин булганга күрә магнит моментына ия.
Магнит моменты А/м2 яки Дж/Тл (СИ), эрг/Гс (СГС) белән үлчәнә, 1 эрг/Гс = 10−3 Дж/Тл, элементар магнит моменты Бор магнетоны булып тора.
Тасвир
үзгәртүЭлектр агымы белән яссы контур өчен магнит моменты:
- ,
биредә — контурда электр агымы, — контурның мәйданы, — контурның яссылыгына нормаль векторы.
Гадәттә магнит моменты юнәлеше бораучык кагыйдәсе буенча табыла: бораучыкның тоткычы электр агымы юнәлеше буйлап борылганда бораучыкның алга таба хәрәкәте магнит моменты юнәлешенә тиң була.
Теләгән йомык контур өчен магнит моменты:
- ,
биредә — элементына кадәр радиус-вектор.
Гомуми очракта:
- ,
биредә — күләмендә агым тыгызлыгы.
Әдәбият
үзгәртү- Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Изд. 4-е, стереотипное. — М.: Физматлит; Изд-во МФТИ, 2004. — Т. III. Электричество. — 656 с. — ISBN 5-9221-0227-3; ISBN 5-89155-086-5.
- Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7