Магда Сабо

Магда Сабо
Магда Сабо
Туган телдә исем	маҗар. Szabó Magda
Туган	5 октябрь 1917[…]; Дебрецен, Маҗарстан
Үлгән	19 ноябрь 2007[…] (90 яшь); Будапешт, Маҗарстан яки Керепеш[d], Гёдёллёский яраш[d], Пешт[d], Маҗарстан
Күмү урыны	Фаркашрети[d] һәм Debreceni köztemető[d]
Ватандашлыгы	Маҗарстан
Әлма-матер	Дебрецен университеты[d]
Һөнәре	тәрҗемәче, сценаричы, шагыйрь, балалар язучысы, прозачы, язучы, навилис
Җефет	Tibor Szobotka[d]
	Магда Сабо Викиҗыентыкта

Магда Сабо (венг. Szabó Magda; 5 октябрь 1917, Дебрецен-19 ноябрь 2007, Керепеш) — Маҗарстан язучысы.

Биография

1940 елда Дебреценның Иске Кальвинист шәһәрендәге Лайош Кошут университетын тәмамлый һәм Латин һәм Маҗар телләре укытучысы дипломын ала. Кызлар мәктәбендә укытучы була. 1945-1949 елларда дин эшләре һәм мәгариф министрлыгында хезмәт итә^[8].

Аның дебютлары ("Агнец», 1947; «Кешегә кайтырга ", 1949),«Новолунье» (Янош Пилинский, Геза Отличк, Иван Манди, Агнеш немец Надь) журналы тирәсендә төркемләгән һәм язучы эшен гуманистик яктан аңлап, шәхси әхлакый җаваплылык һәм рухи каршылык рәвеше буларак күрсәткән язучылар даирәсенә керә^[9]

1949 елда язучы Ференц Баумгартенның Маҗарстанның иң абруйлы әдәби премиясен ала, әмма сәяси резонлар буенча премия хакимиятләр тарафыннан юкка чыгарыла, ә Магда Сабо министрлыктан азат ителә. 1958 елга кадәр сублицияләнмәгән булып кала, ләкин мәктәптә (ире эштән мәхрүм ителгәч) укыта ала.Бу чорда проза, нигездә — романга күчә. Шулай ук берничә драма, хикәяләр китабы (шул исәптән балалар өчен), эссе, инглизләрдән тәрҗемәче (Шекспир, Голсуорси) авторы^[10]^[11].

Романнар

Freskó / Фреска (1958)
Mondják meg Zsófikának / Жофикага әйтегез (1958)
Az őz / Болан (1959)
Disznótor / Дуңгызлар сую уңаеннан мәҗлес (1960)
Pilátus / Пилат (1963)
A Danaida / Данаида (1964)
Mózes egy, huszonkettő / Бытие 1, 22 (1967)
Katalin utca / Каталин урамы (1969)
Ókút / Иске кое (1970)
Régimódi történet / Иске тарих (1971)
A szemlélők / Тамашычылар (1973)
Abigél / Абигейл(1978)
Az ajtó / Ишек (1987)
A pillanat / Мизгел (1990)
Für Elise / Элиза янына (2002)

Икърар

Иң танылган , абруйлы маҗарстан тәрҗемәчесе . Йожеф (1959) һәм Кошут исемендәге премияләр (1978), Будапешт шәһәренең Pro Urbe премиясе (1983), Тибор Дери (1996) һәм Агнеш немец Надь (2000) премияләре лауреаты. «Дверь» романы Бетц корпорациясе (АКШ, 1993) һәм чит ил авторының иң яхшы романы өчен француз премиясе (2003) белән бүләкләнә. «Зур китап» илкүләм рейтингы буенча (2005) Сабо романы яшүсмерләр өчен «Абигайль» Маҗарстанда иң популяр йөз романнар арасында алтынчы урынны алды (алар арасына шулай ук аның «К Элизе», «Старомодная история» һәм «Дверь»романнары да керде). Маҗарстан сәнгать академиясе, Аурупа сәнгать һәм әдәбият академиясе әгъзасы, Дебреценның мактаулы гражданины. Аның китаплары инглиз, француз, алман , итальян , испан, катан, нидерланд, фин, польша, чех, словен, япон һәм башка телләрдә чыккан.

Рус телендә бастыру

Жофикка Әйтегез. - М.: чит ил әдәбияты, 1961.
Бал-маскарад. - Яшь гвардия, 1963.
Күңелсез кыз / / бер көн тарихы. Венгрия язучыларының хикәяләре җыентыгы. - Балалар әдәбияты, 1971.
Туган көне / Пер. О. Громов, Лейбутин. - Балалар әдәбияты, 1972. - 192 б.
Фреска: Роман; Лань: Роман; Каталин Урамы: Роман. - М.: Рәссам. лит-ра, 1978.
Иске мода тарихы. - М.: Прогресс, 1980.
Пилат / Пер. Ю. Гусев / хәзерге Венгрия проза. - М.: Рәссам. коелма. 1982. - 5-248.
Ишек. М.: МИК, 2000.

Чыганаклар

Jastrze̜bska J. Van Sándor Márai tot Magda Szabo: klassieke Hongaarse romans uit de 20e eeuw. — Amsterdam: Van Gennep, 2006.

Сылтамалар

[1] (англ.)
[2] (англ.)
Интервью, 2007 (англ.)
Магда Сабо (англ.) на сайте Internet Movie Database

Искәрмәрләр

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912https://wikidata.org/wiki/Track:P268https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837
↑ ^2,0 ^2,1 filmportal.de — 2005.
https://wikidata.org/wiki/Track:P2639https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812
↑ FemBio database
https://wikidata.org/wiki/Track:P6722https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Blumesberger S. Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen — 2014. — ISBN 978-3-205-78552-1
https://wikidata.org/wiki/Track:Q70451657https://wikidata.org/wiki/Track:Q100328124
↑ http://www.reuters.com/article/peopleNews/idUSL2015236920071120
↑ ^6,0 ^6,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #122066286 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578
↑ SELIBR — Национальная библиотека Швеции, 2012.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125https://wikidata.org/wiki/Track:P5587https://wikidata.org/wiki/Track:P1182https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058https://wikidata.org/wiki/Track:P906
↑ Алман Милли китапханәсе, Берлин дәүләт китапханәсе, Бавар дәүләт китапханәсе һәм башка Record 122066286 / гомуми норматив контроль (GND) — 2012-2016. #
↑ BNF идентификаторы: ачык мәгълүматлар платформасы — 2011.
↑ filmportal.de — 2005.
↑ http://www.reuters.com/article/peopleNews/idUSL2015236920071120

[_023f432127c71ed9-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912https://wikidata.org/wiki/Track:P268https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837

[_0b2c4b58260d28e3-2] 2,0 ^2,1 filmportal.de — 2005.
https://wikidata.org/wiki/Track:P2639https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812

[_646500628f26bc56-3] FemBio database
https://wikidata.org/wiki/Track:P6722https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138

[_96dbcb81794c5e2f-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Blumesberger S. Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen — 2014. — ISBN 978-3-205-78552-1
https://wikidata.org/wiki/Track:Q70451657https://wikidata.org/wiki/Track:Q100328124

[_5f907bc67d15960c-5] ttp://www.reuters.com/article/peopleNews/idUSL2015236920071120

[_638c6a385c6a0f30-6] 6,0 ^6,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #122066286 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578

[_1d59aec500b0429f-7] SELIBR — Национальная библиотека Швеции, 2012.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125https://wikidata.org/wiki/Track:P5587https://wikidata.org/wiki/Track:P1182https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058https://wikidata.org/wiki/Track:P906

[8] Алман Милли китапханәсе, Берлин дәүләт китапханәсе, Бавар дәүләт китапханәсе һәм башка Record 122066286 / гомуми норматив контроль (GND) — 2012-2016. #

[9] BNF идентификаторы: ачык мәгълүматлар платформасы — 2011.

[10] rtal.de — 2005.

[11] ttp://www.reuters.com/article/peopleNews/idUSL2015236920071120

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]