Тәтеш
Тәтеш (лат. тат. Tǝteş, рус. Тетюши, чуаш. Теччĕ) — Татарстанның Тәтеш районы үзәге.
| Тәтеш | |
|---|---|
.png) | |
 | |
| Ил | Россия |
| Регион | Татарстан |
| Район | Тәтеш районы |
| Координатлар | 54°56'0"N, 48°50'0"E |
| Башлык | Рөстәм Зәмәлетдинов |
| Нигезләнгән | 1578 |
| Мәркәз биеклеге | 160 м |
| Халык саны | 11 596 кеше |
| Милли состав | татарлар, урыслар, чуашлар, мордва һ. б. |
| Телефон коды | 84373 |
| Почта индексы | 422370 |
| Рәсми сайт | tetushi.tatar.ru |
Халык саны 11 596 кешене тәшкил итә (2010).[1]
ГеографияҮзгәртү
Шәһәр Казаннан 180 км, Сембердән 90 км ераклыкта, Идел елгасының уң ярында тора.
ТарихҮзгәртү
Тәтеш Казан ханлыгы чорыннан ук билгеле. Застава буларак 1574 һәм 1578 еллар арасында (икенче мәгълүмат буенча, 1555 һәм 1557 еллар арасында) нигезләнә.
1781 елдан — Казан калгайлыгы Тәтеш өязе үзәге, 1796—1802 елларда — өяз үзәге булмаган шәһәр, 1802 елдан — Казан губернасы Тәтеш өязе үзәге.
1920—1927 елларда — ТАССРның Тәтеш кантуны үзәге, 1930 елдан Тәтеш районы үзәге булып тора.
ХалыкҮзгәртү
| 1866[2] | 1897[3] | 1913[4] | 1926[4] | 1939[4] | 1959[5] | 1970[6] | 1979[7] | 1989[8] | 2002[9] | 2010[1] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 515 | 4 754 | ~7 200 | ~4 800 | ~8 600 | 7 884 | 8 513 | 10 199 | 10 487 | 11 931 | 11 596 |
Төп милләтләр:
Шәһәрдә туган күренекле шәхесләрҮзгәртү
- Михаил Куприянов (1903-1991), ССРБ халык рәссамы.
- Николай Денисов (1910-1997), Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- Ильяс Фәйзуллин, рәссам, ТР атказанган сәнгать эшлеклесе.
- Аркадий Никитич (Никитович) Воробьев — совет авыр атлеты, галим, язучы.
ИкътисадҮзгәртү
Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт комбинаты, ит комбинаты, ашлык продуктлары комбинаты, балык эшкәртү заводы, сыра кайнатү заводы. Комбиазык заводы, механика заводы (Казат вертолёт заводының филиалы), мебель фабрикасы, кирпеч заводы.
МәгарифҮзгәртү
МәдәниятҮзгәртү
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-05-25
- ↑ Казан губернасы торак урыннары исемлеге, 1866
- ↑ Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/tetyushi/index.html(үле сылтама)
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
СылтамаларҮзгәртү
- Рәсми сайт(үле сылтама) (рус.)