Лариса Александровская
Лариса Помпей кызы Александровская ( белар. Ларыса Пампееўна Александроўская; 1902 - 1980 ) - Беларусия, Совет опера җырчысы ( сопрано ), режиссер, публицист, җәмәгать эшлеклесе . ССРБның Халык артисты ( 1940 ). Өч Ленин ордены кавалеры ( 1940, 1948, 1955 ). Сталин премиясе лауреаты, II дәрәҗә ( 1941 ).
.jpg)
Биография
үзгәртү
Лариса Помпеевна Александровна 1902 елның 2 (15)туган февралендә (рәсми мәгълүматлар буенча - 1904 елда [2] ) Минскта (хәзерге Беларусиядә ) туган.
Җырчы 1920 елдан Көнбатыш фронтының Баш сәяси мәгърифәт театры труппасында чыгыш ясый башлый.
1924-1928ларда Минск музыка техникумында укый, 1928 елда - махсус опера классында. 1930-1933 елларда Дәүләт опера һәм балет студиясендә укый (Минск). В.А.Цветков һәм А.П.Боначич укучысы
1927 елда ул Франкфуртта ( Алмания ) халыкара музыка күргәзмәсендә Беларусия халык җырларын башкара.
1933 елдан Минскта Беларусия опера һәм балет театры солисты. Сопрано һәм мецо-сопрано партияларын башкара.
Ул шулай ук концерт җырчысы булып чыгыш ясый. Беларусия халык җырларын һәм камера әсәрләрен башкаручы.
Бөек Ватан сугышы вакытында ул фронтларда, больницаларда һәм партия отрядларында концертлар бирә [3] .
Ул (1928 елдан) чит илләрдә ( Франция, Англия, Швеция, Болгария, Румыния, ugгославия, Чехословакия, Польша, Демократик Алмания Җөмһүрияте ) гастрольләрдә була.
1951 - 1960 елларда ул шулай ук Беларусия опера һәм балет театрының баш директоры. Ул елына ике премьера спектакле ясауга өлгәшә.
Беларусия театр җәмгыяте советын булдыру инициаторы һәм даими рәисе ( 1946 - 1980, 1976 елдан - мактаулы рәис).
1950-1970 елларда ул публицистик мәкаләләр белән сыгыш ясый.
1942 елдан Советлар Берлеге коммунистик фиркасе әгъзасы. Белоруссия ССР Коммунистлар партиясенең Үзәк Комитетына кандидат әгъзасы ( 1952, 1954 һәм 1956 елларда). II-IV чакырылыш СССР Югары Советы депутаты. III-V чакырылыш Белоруссия ССР Югары Советы депутаты.
1980 елның 23 маенда Минскта вафат була. Көнчыгыш зиратта күмелгән.
Титуллары һәм бүләкләре
үзгәртү- Беларусия ССРының атказанган артисты
- Белоруссия ССР халык артисты ( 1938 )
- СССР халык артисты ( 1940 ) [4]
- Икенче дәрәҗә Сталин премиясе ( 1941 ) - театр һәм вокал сәнгате өлкәсендәге күп еллык казанышлары өчен
- өч Ленин ордены (1940, 1948, 1955)
- Октябрь Инкыйлабы ордены (1974)
- Кызыл Байрак Хезмәт ордены
- "Владимир Ильич Ленинның тууына 100 ел тулу уңаеннан" медале
- Медаль “1941-1945 елгы Бөек Ватан сугышында Германияне җиңү өчен. "
- Медаль “1941-1945 елгы Бөек Ватан сугышында батыр хезмәт өчен. "
Опера партиялары
үзгәртү- 1939 - " Михась Подгорный ". Э.К. Тикоцкий - Мария
- 1940 - " Цветок счастья " А. Э. Туренкова - Надейка
- 1944 - " Алеся " Е.К. Тикоцкий - Алеся
- 1947 - " Кастус Калиновский " Д. Лукас - Мария Греготович
- " Евгений Онегин " П. И. Чайковский - Татьяна
- " Пиковая дама " П.И. Чайковский - Лиза, графиня
- " Царская невеста " Н.А. Римский-Корсаков - Любаша
- " Князь Игорь " А. П. Бородин - Ярославна, Кончаковна
- " Фауст " Ш. Гунод - Маргарита
- " Кармен " Дж. Бизе - Кармен
- " Тихий Дон " I. И. Дзержинский - Аксинья
- " Борис Годунов " М. П. Муссоргский - Марина Мнишек
- " Русалка " А. С. Даргомыжский - Наташа
Сәхнә спектакльләре
үзгәртү- 1951 - " Запорожец за Дунаем", С.Сю Гулак-Артемеовский
- 1951 - " Тихий Дон " I. И. Дзержинский
- 1952 - "Страшный двор ". Мониюско
- 1952 - " Русалка " А.С.. Даргомыжский
- 1952 - " Мазепа " П.И. Чайковский
- 1953 - " Аида" Дж. Верди
- 1953 - " Девушка из Полесья", Е.К. Тикоцкий [4]
- 1954 - " Борис Годунов " М. П. Муссоргский
- 1954 - "Травиата " Дж. Верди
- 1955 - " Трубадур " Дж. Верди
- 1956 - " Надежда Дурова " А. В. Богатырев
- 1957 - "Михась Подгорный" Е.К.. Тикоцкий
- 1958 - Ясный рассвет "А. Э. Туренков
- 1960 - " Пиковая дама" П.И. Чайковский.
Кызыклы фактлар
үзгәртү- Булачак җырчы 1902 елның 15 февралендә туган [4] . Сугыш башында Л. Александровская Минсктан театрдагы бомбоубежищедан эвакуацияләнергә туры килә, документлары өйдә кала. 1942 елның гыйнварында, Алма-Атада эвакуацияләнгәндә, артистка, туган көнен ике елга күчереп, яңа паспорт ала.
- 1935 елда Л.Александровская белорус опера театрының яңа бинасын төзү урынын үзе сайлый.
- Л.Александровская (1953) куелышында Белорус операсы сәхнәсендә «Аида» операсы 2008 елга кадәр уңышлы бара.
- Композитор и. Любанның «Наш тост» җырын М. Косенко һәм А. Тарковский сүзләренә язылган беренче тапкыр Л. Александровская . Бу 1942 елда Мәскәүдә Беларусия сәнгате осталары кичәсендә булды. Сугышка кадәр Л.Александровская һәм И. Любан күрше була (Минскида Провиантская урамында яшиләр).
Хәтер
үзгәртү- Минсктагы 1нче балалар музыка мәктәбе 1945 елдан Лариса Александровская исеме белән аталган. Бу исем җырчының иҗат эшчәнлегенең 25 еллыгы уңаеннан бирелә. Ул вакытта ул шәһәрдәге бердәнбер музыка мәктәбе иде. Лариса Помпеевна студентлары белән - хор һәм скрипкачылар ансамбле белән чыгыш ясарга ярата иде.
- Лариса Александровскаяның сеңлесе, сәнгать белгече Ариадна Ледигина аның турында китап язган: “Лариса Помпеевна Александровская. Документаль-театр романы ".
- 1987 елдан Белоруссиядә Л. Александровская исемендәге республика вокалчылар конкурсы үткәрелә
- 1992 елда театр сәнгате өлкәсендә Л.Александровская исемендәге Премия булдырыла
- Минскның Совет районында Л.Александровская хөрмәтенә урам атала
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Беларусь в лицах и событиях
- ↑ Александровская Лариса Помпеевна, archived from the original on 2016-09-18, retrieved 2020-08-11
- ↑ Будкін, Сяргей (2013-05-02). 25 жанчын, без якіх не было б беларускай музыкі (+ аўдыё) (be). Будзьма беларусамі!. әлеге чыганактан 2020-04-04 архивланды. 2020-04-04 тикшерелгән.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. Т. 1. А — Анкетирование. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт. (стр. 455)