Wikipedia

Кабо-Верде

Ка́бо-Ве́рде Җөмһүрияте (порт. República de Cabo Verde [ˈkabu ˈveɾdɨ], Калып:Lang-kea) — шул ук исемдәге Атлантик океанның утрауларында урнашкан дәүләт. Африканың көнбатыш ярыннан 620 км ераклыкта урнаша. Дәүләткә 10 зур һәм 8 кечкенә утрау керә. Утрауларның гомуми мәйданы — 4 033 км². Башкаласы — Прая шәһәре.

Кабо-Верде
порт. República de Cabo Verde
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 5 июль 1975
Сурәт
Рәсми исем República de Cabo Verde
Кыскача исем 🇨🇻
Архивлары саклана Arquivo Nacional de Cabo Verde[d]
Гомер озынлыгы 72,798 ел[1]
... хөрмәтенә аталган Яшел Борын[d]
Демоним Cabo Verdean, zöld-foki köztársasági, kapverder, Cape Verdean, כף ורדי, כף ורדית, capverdieni, capverdian, capverdiană, কাবু ভের্দীয়, Cap-Verdien, Cap-Verdienne, capoverdiano, capoverdiana, capoverdiani, capoverdiane, capoverdean, cabo-verdiano, cabuverdiano, cabuverdiana, Cap-verdien[2], Capverdien[2], Cap-verdienne[2], Capverdienne, capverdià, capverdiana, caoverdiana, caoverdiane, caoverdiani, caoverdian, كاپ ڤيردي, كاپ ڤيردية, كاپ ڤيرديين һәм كاپ ڤيردييات
Рәсми тел португал теле һәм кабувердьяну креол теле[d]
Гимн Кабо-Верде гимны[d]
Мәдәният Кабо-Верде мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Paz, Trabalho, Pátria
Дөнья кисәге Африка[3]
Дәүләт  Кабо-Верде
Башкала Прая[d]
Сәгать поясы CVT[d], UTC−01:00 һәм Atlantic/Cape_Verde[d][4]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Макаронезия[d] һәм Cape Verde Archipelago[d]
Географик үзәк 16°00′09″ т. к. 24°00′45″ кб. о.
Иң көнчыгыш ноктасы 16°05′06″ т. к. 22°39′55″ кб. о.
Иң төньяк ноктасы 17°12′17″ т. к. 25°05′33″ кб. о.
Иң көньяк ноктасы 14°48′10″ т. к. 24°42′06″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы 17°03′15″ т. к. 25°21′40″ кб. о.
Геомәгълүматлар Data:Cape Verde.map
Иң югары ноктасы Фогу[d]
Иң түбән ноктасы Pedra de Lume salt ponds[d]
Идарә итү формасы парламент республикасы[d]
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Кабо-Верде президенты[d]
Ил башлыгы Жозе Мария Невеш[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Кабо-Верде премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы Улиссеш Корреиа и Силва[d]
Канунбирү органы Кабо-Верде милли җыелышы[d]
Югары мәхкәмә органы Supremo Tribunal de Justiça[d]
Үзәк банкы Кабо-Верде банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Ангола, Бразилия, Кытай, Куба, Франция, Германия, Португалия, Сенегал, Россия, Америка Кушма Штатлары, Аурупа Берлеге, Кытай Җөмһүрияте, Гөрҗистан һәм Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[5]
Әгъзалык Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Африка үсеш банкы[d], БМО Африка икътисади комиссиясе[d], Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте[d], Азык-төлек һәм авыл хуҗалыгы оешмасы, 77 төркеме[d], Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара граждан авиация оешмасы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара авыл хуҗалыгы үсеше фонды[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], XVF, Халыкара диңгезчелек оешмасы[d], Intelsat[d], Интерпол[6], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][7], Кушылмаучылар хәрәкате[d], Африка бердәмлеге оешмасы[d], ХКТО[d][8][9], Берләшкән Милләтләр Оешмасы, ЮНКТАД[d], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, ЮНИДО[d], Бөтендөнья почта берлеге[10][11], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[12], Бөтендөнья метеорология оешмасы[13], АБ, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Кече утрау-дәүләтләре бердәмлеге[d], Португал телле илләр берләшмәсе, Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[14], АФРИСТАТ[d], Франкофония[d], Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте[d] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][15]
Рәсми бәйрәм Кабо-Верде бәйсезлек көне[d], Яңа ел көне[d], Heroes' Day[d], Хезмәт көне[d], Изге гыйффәтле кыз Мәрьямнең дөньядан күкләргә күчүе[d], Бар изгеләр көне[d] һәм Бөтендөнья балалар көне[d]
Халык саны 555 988 (2020)[16]
Ир-ат халкы 286 974[17], 289 745[17], 292 344[17] һәм 294 911[17]
Хатын-кыз халкы 290 056[17], 292 895[17], 295 580[17] һәм 298 239[17]
Административ бүленеше Сан-Лоренсу-душ-Оргауш[d], São Miguel[d], Сан-Сальвадор-до-Мундо[d], Рибейра-Гранде[d], Пол[d], Порто-Ново[d], Сан-Висенти[d], Рибейра-Брава[d], Таррафал-де-Сан-Николау[d], Боа-Виста[d], Брава[d], Maio[d], Моштейруш[d], Прая җәмгыяте[d], Рибейра-Гранде-де-Сантьяго[d], Сал[d], Санта-Катарина[d], Санта-Катарина-до-Фого[d], Санта-Круз[d], Сан-Домингос[d], Сан-Фелипе[d] һәм Таррафал[d]
Акча берәмлеге Кабо-Верде эскудосы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 2 091 741 774 $[18] һәм 2 314 816 792 $[18]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,662[19]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 11,3[20]
Нигезсалгыч текст Кабо-Верде республикасы конституциясе (1992)[d]
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][21]
Челтәр көчәнеше 220 вольт[22]
Электр аергычы төре Europlug[d][22] һәм Schuko[d][23]
Әүвәлгесе Португалия колонияләре[d]
Алыштырган Яшел Борын утраулары республикасы (1975-1991)[d]
Кулланылган тел португал теле һәм кабувердьяну креол теле[d]
Кайда өйрәнелә Cape Verde studies[d]
Мәйдан 4033 км²
Рәсми веб-сайт governo.cv
Һәштәге CapeVerde
Югары дәрәҗәле Интернет домены .cv
Харита сурәте
Традицион ашамлык Cachupa[d] һәм bolinhos de mandioca com mel[d]
Тематик география Кабо-Верде географиясе[d]
Феноменның икътисады Кабо-Верде икътисады[d]
Феноменның демографиясе Кабо-Верде халкы[d]
Спутниковый снимок
Мәктәптә укымаган балалар саны 14 273[24]
Джини коэффициенты 42,4[25]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 15 процент
Тулаем туулар коэффициенты 2,303[26]
Шәһәр халкы 381 965[17], 388 341[17], 394 509[17] һәм 400 642[17]
Авыл халкы 195 065[17], 194 299[17], 193 416[17] һәм 192 507[17]
Уку-язу нисбәте 87 процент[27]
Демократия индексы 7,65[28]
Туым күрсәткече 17,463[17], 17,158[17], 16,951[17] һәм 16,686[17]
Үлем күрсәткече 5,162[17], 5,692[17], 6,028[17] һәм 5,659[17]
Илнең мобиль коды 625
Илнең телефон коды +238
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 130[d][29], 131[d][29] һәм 132[d][29]
Номер тамгасы коды CV
Диңгездәге идентификацияләү номеры 617
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Кабо-Вердеда төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Кабо-Верде Викиҗыентыкта

2006 елда үткәрелгән халык санын алу нәтиҗәсендә илдә 434 263 кешенең яшәгәне ачыкланды. 2008 елгы саннар — 426 998 кеше[30]. Халыкның 70 %-ны — аурупалылар һәм африкан халыкларның кушылмасы булган креоллар, 28 %-ны — африканнар, 1 %-ны аурупалылар тәшкил итә. Халыкның яртысыннан артыграгы шәһәрләрдә яши.

Утрауларны 1460 елда ачканнар, дип санала. 1446 елда бирегә португал диңгезчеләре килгән. 1495 елны утрауларны рәсми төстә Португалия җирләре дип игълан иттеләр. 1581 елда алар Испания хакимиятенә күчә, 1640 елда янә Португалиягә кайта. 1963 елда утрауларда хәрби бәрелеш башлана. Аның нәтиҗәсендә Кабо-Верде бәйсезлеге игълан ителә.

Административ яктан Кабо-Вердега 22 муниципалитет керә. Илдә туризм чәчәк ата.

Диннәр

үзгәртү

Фотосурәтләр

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  3. ↑ https://www.workwithdata.com/place/cabo-verde
  4. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
  5. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  6. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/CABO-VERDE
  7. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  8. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  9. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/cabo-verde
  10. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  11. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=63
  12. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  13. ↑ https://public.wmo.int/en/members/cabo-verde
  14. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  15. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  16. ↑ база данных Всемирного банка — Бөтендөнья банкы.
  17. ↑ 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 17,16 17,17 17,18 17,19 17,20 17,21 17,22 17,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  18. ↑ 18,0 18,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  19. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  20. ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
  21. ↑ https://web.archive.org/web/20181225111225/http://chartsbin.com/view/edr
  22. ↑ 22,0 22,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  23. ↑ World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  24. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  25. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  26. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  27. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZS
  28. ↑ 2020 Democracy Index
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
  30. ↑ Cape Verde 2020 елның 31 август көнендә архивланган. (ингл.)

Сылтамалар

үзгәртү
  Викиҗыентыктагы медиафайллар?

Моны да карагыз

үзгәртү
Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: Cape Verde (ингл.)
Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Кабо-Верде&oldid=4248567