Алтын Урда ханнары исемлеге

Алтын Урда (Җучи Олысы, Олыг Олыс) - иң зур Ауразиянең урта гасыр дәүләте. Халык: Идел буе болгарлары, кыпчаклар, башкортлар, төркиләшкән монголлар, славяннар, угыр-фин кабиләләре һәм бүтән. Көнбатышта бөтен Алтын Урданың халкы татарлар дип йөртелә.

Алтын Урда чәчәк ату дәверендә, 14 гасыр

Тел: Алтын Урда шәһәрләрендә - шәһәрдәге (төньяк) татар теле: болгар-кыпчак теле - замана татар теленә якын; Алтын Урда даласында - дала (көньяк) татар теле: кыпчак теле төрләре.

1224-1266 елларда Монгол империясенә буйсынган.

1266 елда Мәнгүтимер ханы идарә итү чорында Алтын Урда тулы бәйсезлеккә ирешә.

1312 елдан Үзбәк хан идарә итү чорында Ислам дине - дәүләт дине буларак кабул ителгән.

1359-1380 елларда чуалыш дәвере башлана.

1391-1396 елларда Аксак Тимер Алтын Урдага каршы һөҗүм

1420-1465 елларда Алтын Урда берничә ханлыгына таркала

1480 елда Алтын Урданың баш варисы - Зур Урда үз йогынтысын Мәскәү кенәзлегендә югалта.

Алтын Урда ханнары һәм хакимнәре

үзгәртү

Каракорымга буйсынган

үзгәртү

Бәйсез ханнар һәм хакимнәр

үзгәртү