Австро-Венгрия империясе

А́встро-Маҗа́рстан (алман. Österreich-Ungarn, 1868 елның 14 ноябреннән рәсми исеме — алман. Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder und die Länder der heiligen ungarischen Stephanskrone, рәсми булмаган тулы исеме — алман. Österreichisch-Ungarische Monarchie (Австрия-Маҗарстан империясе), маҗар. Osztrák-Magyar Monarchia, чех. Rakousko-Uhersko) — 18671918 елларында Үзәк Европада урнашкан монархия һәм күпмилләтле дәүләт.

Австрия-Маҗарстан империясе
алман. Österreich-Ungarn
маҗар. Osztrák-Magyar Monarchia


1867 — 1918



 

 

 

 

Австрия-Маҗарстан байрагы Австрия-Маҗарстан гербы
Гимн
«Gott erhalte Franz den Kaiser»
Башкала Вена
Тел(ләр) маҗар теле, алман теле
Дин католицизм
Акча берәмлеге гульден, крона, рынск
Мәйдан 676 615 км²
Халык 52 749 900 кеше
Идарә итү төре дуалистик монархия
Нәсел Габсбурглар
1914 елда Австрия-Маҗарстан

Төньякта Австрия-Маҗарстан Саксония, Пруссия һәм Россия, көнчыгышта — Румыния һәм Россия, көньякта — Румыния, Сербия, Төркия, Монтенегро һәм Италия, көнбатышта — Италия, Швейцария, Лихтенштейн һәм Бавария белән чиктәш булды. (1871 елдан Саксония, Проссия һәм Бавария — Алман империясе составында). Австрия-Маҗарстан империясе Әдрән диңгез тарафыннан юылды.

Австрия-Маҗарстан хакимиятене Австрия императоры башкарды (ул Маҗарстан кыйралы титулына да ия булган). Император хакимиятене рәсми рәвештә Австрияда рейхстаг, Маҗарстанда сейм тарафыннан чикләнгән. Өч министрлык: тышкы эшләр, хәрби һәм диңгез, финанс — гомумимперия минстрлыклары булганнар. Башка министрлыклар Австриядә һәм Маҗарстанда бер-берсеннән мөстәкыйль эш йөрткәннәр. 1867 елның килешү нигезендә, Маҗарстан үз парламентына, министрлыкларга, сәяси һәм административ автономиясенә ия булды. Беренче бөтендөнья сугышында Австрия-Маҗарстан империясенең җиңелүе һәм милли-азатлык көрәшләре нәтиҗәсендә 1918 елның азагында ул таркалып китте. Аның урынында Австрия, Маҗарстан, Чехословакия дәүләтләре барлыкка килделәр, территориянең өлешләр исә Югославия, Румыния һәм Польша составына кертелгәннәр.

Административ бүленеш

  • Цислейтания (Австрия коронасы җирләре)
    • Боһемия патшалыгы
    • Далмация патшалыгы
    • Галиция и Лодомерия патшалыгы
    • Түбән Австрия эрцһерцоглыгы
    • Югары Австрия эрцһерцоглыгы
    • Буковина һерцоглыгы
    • Каринтия һерцоглыгы
    • Крайна һерцоглыгы
    • Зальцбург герцоглыгы
    • Югары һәм Түбән Силезия (Австрия Силезиясе) һерцоглыгы
    • Штирия һерцоглыгы
    • Моравия маркграфлыгы
    • Тироль кенәз округы
      • Форарльберг җире
    • Австриянең Диңгез буе
      • Горица һәм Градишка кенәз округы
      • Триест шәһәре
      • Истрия маркграфлыгы
  • Транслейтания (Маҗар коронасы җирләре)
    • Маҗарстан патшалыгы
    • Хорватия һәм Славония патшалыгы
    • Фиуме шәһәре
  • Босна һәм Һерцеговина(1908 елдан).

Моны да карагыз