Ом кануны

Ом кануны (tat.lat. Om qanunı(үле сылтама)) — физик канун, чыганакның Электр йөртү көче (Электр көчәнеше) Электр агымы һәм Электр каршылыгы арасында бәйләнешен билгели.

Классик электродинамика

Электр · Магнетизм

Электр статикасы Кулон кануны Электр кыры көчәнешлелеге Гаусс теоремасы Электрик диполь моменты Электр коргылары Электр индукциясе Электр кыры Электростатик потенциал Электр көчәнеше Магнит статикасы Био — Савар — Лаплас кануны Ампер кануны Магнит моменты Магнит кыры Магнит агымы Магнит индукциясе Электродинамика Векторлар потенциалы Диполь Лиенар — Вихерт потенциаллары Лоренц көче Күчеш агымы Униполяр индукция Максвелл тигезләмәләре Электр агымы Электр йөртү көче Электромагнитик индукция Электромагнит нурланышы Электромагнит кыры Электр чылбыры Ом кануны Кирхгоф кагыйдәләре Индуктивлык Фарадей кануны Радиодулкын Резонатор Электрик сыешлык Электр үткәрүчәнлек Электр каршылыгы Үтә үткәрүчәнлек Электр импедансы Реактив каршылык Ковариант тәгъбир Электромагнитик кыр тензоры Энергия-импульс тензоры 4-потенциал 4-агым Билгеле галимнәр Һенри Кавендиш Майкл Фарадей Никола Тесла Андре-Мари Ампер Густав Роберт Кирхгоф Джеймс Клерк Максвелл Һенри Рудольф Һерц Альберт Абрахам Майкельсон Роберт Эндрюс Милликен

Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Ом кануны шәкеле

Ом кануны график күренештә

Шушы канун Георг Ом тәҗрибәләре нәтиҗәсендә 1826 елда ачылган.

Ом кануны тулы чылбыр өчен:

$I\!={\varepsilon \! \over {R+r}}$, (2)

биредә:

• ${\varepsilon \!}$ — Электр йөртү көче,
• $I\!$ — Электр агымы,
• $R\!$ — бүлемтектәге тышкы Электр каршылыгы,
• $r\!$ — Электр йөртү көче чыганагының эчке каршылыгы.

Ом канунының нәтиҗәләре:

• r<<R очракта электр агымы чылбырның каршылыгына кире пропорциональ
• r>>R агым тышкы каршылыгыннан бәйле булмый. Чыганак - электр агымы чыганагы булып исемләнә.

Ом кануны гади күренештә:

$U\!=IR$

$U\!$ - Электр көчәнеше

Электр йөртү көче йомык бүлемтек өчен:

${\varepsilon \!}=Ir+IR=U(r)+U(R)$

Ом кануны дифферинциаль күренештә

$\mathbf {j} =\sigma \mathbf {E}$

биредә:

• $\mathbf {j}$ — электр агымы тыгызлыгы векторы,
• $\sigma \!$ — электр үткәрүчәнлеге,
• $\mathbf {E}$ — Электр кыры көчәнешлелеге.

Алмаш агым өчен Ом кануны

$\mathbb {U} =\mathbb {I} \cdot Z,$

биредә:

• U = U₀e^iωt — электр көчәнеше яки потенциаллар аермасы,
• I — электр агымы,
• Z = Re^−iδ — комплекс каршылык (импеданс),
• R = (R_a² + R_r²)^1/2 — тулы каршылык,
• R_r = ωL − 1/(ωC) — реактив каршылык (индуктив һәм сыешлыклы каршылыклар аермасы),
• R_а — актив (омлы) каршылык, ешлыктан бәйле булмый,
• δ = − arctg (R_r/R_a) — көчәнеш һәм агым фазалары аермасы.

Зурлыклар:

$U=U_{0}\sin(\omega t+\varphi )$

$\mathbb {U} =U_{0}e^{i(\omega t+\varphi )},$  : $\operatorname {Im} \mathbb {U} =U.$

Ом кануны аңлатмасы

Классик Друде теориясе буенча:

${\vec {j}}={\frac {n\cdot e_{0}^{2}\cdot \tau }{m}}\cdot {\vec {E}}=\sigma \cdot {\vec {E}}$

биредә:

• $\!\sigma$ — электр чагыштырма үткәрүчәнлеге
• $\!n$ — электрон тупланышы
• $\!e_{0}$ — элементар коргы
• $\!\tau$ — импульс буйлап тынычлану вакыты
• $\!m$ — электрон массасы

Моны да карагыз

• Электр агымы
• Электр йөртү көче
• Фарадей кануны
• Үтә үткәрүчәнлек
• Электр көчәнеше
• Электр кыры көчәнешлелеге
• Электр каршылыгы
• Чагыштырма электр каршылыгы

Сылтамалар

• Элементы. Природа науки. Закон Ома
• Школа для Электрика. Все Секреты Мастерства. Самый главный закон электротехники — закон Ома
• Закон Ома 2013 елның 8 август көнендә архивланган.
• Закон Ома для участка цепи. Онлайн калькулятор
• Теория/ТОЭ/Лекция № 5. Закон Ома для участка цепи с источником ЭДС.
• Закон Ома для участка цепи, статья с картинками и примерами
• Закон Ома для участка цепи (видео)
• Онлайн калькулятор - Закон Ома