Ламара Чкония
Ламара Григорьевна Чкония (гөрҗ. ლამარა გრიგოლის ასული ჭყონია; 1930 елның 27 декабре) — грузин совет опера һәм камера җырчысы (моңлы-колоратур сопрано), педагог. ССРБнең халык артисты (1976).
| гөрҗ. ლამარა გრიგოლის ასული ჭყონია | |
 | |
| Җенес | хатын-кыз |
|---|---|
| Ватандашлык |
 СССР Гөрҗистан |
| Туу датасы | 27 декабрь 1930[1] |
| Туу урыны | Батум, Грузия ССР, Кавказ арты Социалистик Федератив Совет Республикасы[d], СССР[1] |
| Үлем датасы | 14 март 2024[2] (93 яшь) |
| Үлем урыны | Тбилиси, Гөрҗистан |
| Балалар | Natela Nicoli[d] |
| Һөнәр төре | опера җырчысы, музыка педагогы, сәясәтче |
| Башкарган вазыйфа | СССР Югары Советы депутаты[d] |
| Әлма-матер | Тбилисская государственная консерватория имени Вано Сараджишвили[d] |
| Активлык чорнының башы | 1975 |
| Активлык чоры тәмамлануы | 2024 |
| Җырчы тавышы | сопрано[d] |
| Музыкаль инструмент | тавыш[d] |
| Жанр | опера |
| Бүләкләр | |
 Ламара Чкония Викиҗыентыкта | |
Биографиясе үзгәртү
Ламара Чкония 1930 елның 27 декабрендә Батуми шәһәрендә, хәзерге Грузияда туган.
1956 елда Тбилиси консерваториясенең Г. М. Гонгадзе (алдарак В. С. Каракашвилила шөгелләнгән) классын тәмамлаган[3].
1956—1960 елларда һәм 1968 елдан — Тбилиси опера һәм балет театры солисты. 1960—1968 елларда — Киев опера һәм балет театры солисты[4].Зур театр, С. М. Киров исемендәге Ленинград опера һәм балет театрлары сәхнәсендә җырлаган.
Кәмит-башкару эшмәкәрлеген алып барган. Аның камера репертуары үз эченә якынча 400 рус, грузин һәм чит ил композиторларының әсәрләрен индерә.
Чит илләргә гастролләрдә (Румын, Болгария, Япония, Чехословакия, Финляндия, Италия, Канада, Португалия, Испания, Алмания, Венгрия, Австрия, Швейцариядә һ. б.) йөргән.
1976 елдан Тбилиси консерваториясендә укыган (1987 елдан — профессор)[5].
ССРБ Югары советының 10 нчы чакырылыш (1979-1984) депутаты.
1996 елдан Ламара Чкония Мадридта (Испания) төпчек кызы, опера җырчысы (сопрано) Этери Ламорис (Eteri Lamoris) белән яши, биредә ул укыту эшмәкәрлеген дәвам итә. Олы кызы Натела Николи шулай ук опера җырчысы.
Танылуы һәм бүләкләре үзгәртү
- М. И. Глинка исемендәге Бөтен Союз вокалистлар конкурсы лауреаты (3нче бүләк, Мәскәү, 1960)
- Вокалистларның «Прага язы» конкурсы лауреаты, Халыкара музыкаль фестивале лауреаты (1960)
- Софияда үткән яшь опера җырчыларының Халыкара конкурсы лауреаты (3-нче бүләк, 1963)
- Токиода үткән «Мадам Баттерфляй» Халыкара конкурсы лауреаты (2-се бүләк, 1967, Чио-Чио-сан партиясен иң яхшы башкаручы).
- Украина ССРның атказанган артисты (1963)[6]
- Грузия ССРның халык артисты (1970)
- ССРБның халык артисты (1976)
- Украинаның халык артисты[7]
- «Почёт Билгесе» ордены (1974)
- Балку президент ордены (Грузия, 2011)
- Тамара Патшабикә Ордены (Грузия, 2011)[8]
- Изге Газап чигүче Варвара ордены (УПЦ МП, 2011)
- Ун ике җәпле «Кредо» йолдызы — «җәмгыйәтне үстерүгә керткән өлеше өчен» («Рейтинглар һәм номинацияләр гранды» җәмәгать оешмасы (ГРИН), 2011)
- "Cigno D'Oro" премиясе (Италия, 2011)
- Медальләре.
Вокал партияләре үзгәртү
«Даиси» З. Палиашвили — Мар
«Абессалом и Этери» З. Палиашвили — Этери
«Евгений Онегин» П. И. Чайковского — Татьяна
«Иоланта» П. И. Чайковского — Иоланта
«Травиата» Дж. Верди — Виолетта
«Мадам Баттерфляй» Дж. Пуччини — Чио-Чио-сан
«Царская невеста» Н. А. Римского-Корсакова — Марфа
«Севильский цирюльник» Дж. Россини — Розина
«Манон» Ж. Массне — Манон[9].
«Риголетто» Дж. Верди — Джильда.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Чкония Ламара Григорьевна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Умерла народная артистка СССР Ламара Чкония
- ↑ ЧКОНИЯ в энциклопедии музыки
- ↑ Чкония Ламара Григорьевна // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Чкония Ламара Григорьевна (1930) // Вокально-энциклопедический словарь
- ↑ Народную артистку СССР Ламару Чкония наградили двенадцатилучевой звездой Кредо — Новости / ФРАЗА, archived from the original on 2016-03-04, retrieved 2020-08-13
- ↑ В Батуми отметят юбилей оперной певицы Ламары Чкония — Минкультуры | Культура | Новости-Грузия, archived from the original on 2012-10-25, retrieved 2020-08-13
- ↑ Грузинское сопрано Ламара Чкония награждена «Орденом Царицы Тамар» | Культура | Новости-Грузия, archived from the original on 2014-07-26, retrieved 2020-08-13
- ↑ Чкония Ламара Григорьевна
Сылтамалар үзгәртү
Калып:Украинаның халык артисты