Wikipedia

Бутан

(Бутан корольлеге битеннән юнәлтелде)

Бутан (Дзоңха: འབྲུག་ཡུལ་, транслит.: Druk Yul; [ʈuk̚˩.yː˩]), рәсми рәвештә Бутан Патшалыгы буларак мәгълүм (Дзоңха: འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་, транслит.: Druk Gyal Khap) ул Көнчыгыш Һималайяларда диңгезгә чыгуы булмаган дәүләт. "Друк Юл" яки "яшен аждаһасы җире" буларак мәгълүм Бутанга Тибет мәдәнияте һәм Тибет Буддачылыгы гаять зур йогынты ясаган һәм ул Тибет һәм Һиндстан арасында урнашкан. Непал һәм Бангладеш Бутанга якын урнашкан, әмма җир чиге юк. Илнең халык саны 754000-тән артык һәм территориясе 38394 квадрат киломтер (14824 квадрат миль), ул җир мәйданы буенча 133-енче урында һәм халык саны буенча 160-ынчы урында. Бутан конституцион монархия, дәүләт дине булып Ваджраяна Буддачылыгы тора.

Бутан
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 8 август 1949
Исем ꠜꠥꠐꠣꠘ
Рәсми исем Kingdom of Bhutan[1]
Кыскача исем 🇧🇹
Гомер озынлыгы 71,5 ел[2]
Демоним Bhutanese, bhutáni, bhutaner, Bhutanano, Butänan, بوتاني, بوتانية, بوتانيون, бутанцы, בהוטני, בהוטנית, bhutanezi, bhutanez, bhutaneză, ভুটানি, bhutanese, bhutanesi, drucpa, butan, butanés, butanesa, bhoutanais, bhoutanaise, Bhoutanaise[3], Bhoutanais[3], bhutanezo, bhutanezi, bhutaneza, bhutaneze, بوطاني, بوطانية, بوطانيين, بوطانيات һәм Bútánach[4]
Рәсми тел дзоң-ке теле
Гимн Бутан һимны[d]
Мәдәният Бутан мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Happiness is a place һәм Mae hapusrwydd yn lle
Дөнья кисәге Азия[5]
Дәүләт  Бутан
Башкала Тхимпху
Сәгать поясы UTC+06:00 һәм BTT[d][6]
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көньяк Азия
Иң көнчыгыш ноктасы 27°16′54″ т. к. 92°07′31″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 28°19′ т. к. 90°00′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы 26°42′07″ т. к. 89°46′15″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы 27°08′31″ т. к. 88°44′47″ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:Bhutan.map
Иң югары ноктасы Канкар-Пунсум[d]
Иң түбән ноктасы Drangme Chhu[d]
Идарә итү формасы конституцияле монархия
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Бутан патшасы[d]
Ил башлыгы Джигме Кхесар Намгьял Вангчук[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Бутан премьер-министры[d]
Хөкүмәт башлыгы Лотай Церинг[d]
Башкарма хакимият Бутан хөкүмәте[d]
Канунбирү органы Бутан парламенты
Югары мәхкәмә органы Бутан югары мәхкәмәсе[d]
Үзәк банкы Бутан патшасы валюта идарәсе[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Бразилия, Германия, Сербия, Япония, Непал, Пакьстан, Кытай Җөмһүрияте, Таиланд, Россия, Һиндстан, Кытай, Бангладеш һәм Дания
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Азия үсеш банкы[d], Бенгаль култыгы илләре күптармаклы техник һәм икътисади хезмәттәшлек инициативасы[d], Интерпол[7][8], ХКТО[d][9][10], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[11], Бөтендөнья почта берлеге[12][13], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][14], Бөтендөнья метеорология оешмасы[15], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[16] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][17]
Балигълык яше 18 яшь
Никахка керү яше 18 яшь
Халык саны 787 424 (2023)[18]
Ир-ат халкы 397 731[19]
Хатын-кыз халкы 365 518[19]
Административ бүленеше Бумтанг[d], Чукха[d], Дагана[d], Гаса[d], Ха[d], Лхунце[d], Монгар[d], Паро[d], Пемагацел[d], Пунакха[d], Самдруп-Джонгхар[d], Самце[d], Сарпанг[d], Тхимпху[d], Трашиганг[d], Трашиянгце[d], Тронгса[d], Чиранг, Вангди-Пходранг[d] һәм Жемганг[d]
Акча берәмлеге ңгултрум[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 2 539 551 327 $[20]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,666[21]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,471[22]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 11,4[23]
Эшсезлек дәрәҗәсе 3 ± 1 процент[24]
Медиан керем 115 787 Nu[25]
Нәрсә белән чиктәш Кытай һәм Һиндстан
Автомобил хәрәкәте ягы сул[d][26]
Челтәр көчәнеше 230 вольт
Электр аергычы төре D төре[d][27], Schuko[d][27], BS 1363[d][27], BS 546[d][27] һәм Europlug[d][27]
Алыштырган туземное княжество[d]
Кулланылган тел Кхенг-кха[d], Лхокпу[d], Бумтанг[d], Гонгду[d], Ньен-кха[d], Оле-кха[d], Нупби-кха[d], Курто-кха[d], Чали-кха[d], Дакпа-кха[d], Лунана-кха[d], инглиз теле, Лая-кха[d], Ла-кха[d], Чокангака-кха[d], Дзала-кха[d], Броккат[d], Брокпа-кэ[d], лепча[d], цангла[d] һәм дзоң-ке теле
Мәйдан 38 394 км²
Рәсми веб-сайт bhutan.gov.bt
Һәштәге Bhutan
Югары дәрәҗәле Интернет домены .bt
Тәртипне билгеләүче төп текст Бутан конституциясе[d]
Харита сурәте
Тематик география Бутан географиясе[d]
Феноменның икътисады Бутан икътисады[d]
Феноменның демографиясе Бутан халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 30 548[28]
Джини коэффициенты 37,4[29]
Тулаем туулар коэффициенты 1,8[30]
Шәһәр халкы 311 994[19]
Авыл халкы 451 255[19]
Уку-язу нисбәте 72,1 процент[31]
Демократия индексы 5,71[32]
BTI Governance Index 5,02[33], 5,57[33], 5,77[33], 6,27[33], 6,58[33], 6,5[33], 6,67[33] һәм 6,69[34]
BTI Status Index 3,71[33], 4,36[33], 4,58[33], 5,7[33], 6,02[33], 6,25[33], 6,28[33] һәм 6,38[34]
Туым күрсәткече 12,871[35], 12,65[35], 12,482[35] һәм 12,332[35]
Үлем күрсәткече 6,626[35], 6,545[35], 6,477[35] һәм 6,356[35]
Happy Planet Index score 36,7[36]
Илнең мобиль коды 402
Илнең телефон коды +975
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 112[d][37], 110[d][37] һәм 113[d][37]
Номер тамгасы коды BHT
Диңгездәге идентификацияләү номеры 410
Монда җирләнгәннәр төркеме Төркем:Бутанда җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Бутанда төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Бутан Викиҗыентыкта

Дин

үзгәртү

Бутанда Ваджраяна Буддачылыгы, Һинд дине, Бон, Христианлык, Ислам һәм башка диннәр таралган.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ Official Names of the United Nations Membership — UN, 2016. — 5 p.
  2. ↑ https://web.archive.org/web/20210603225214/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/life-expectancy-at-birth/country-comparison/
  3. ↑ 3,0 3,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  4. ↑ The National Terminology Database for Irish — 2006.
  5. ↑ https://www.workwithdata.com/place/bhutan
  6. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
  7. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  8. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Asia-South-Pacific/BHUTAN
  9. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  10. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/bhutan
  11. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  12. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  13. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=47
  14. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  15. ↑ https://public.wmo.int/en/members/bhutan
  16. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  17. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  18. ↑ World Bank Open Data — Бөтендөнья банкы.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 https://www.nsb.gov.bt/bhutan-interactive-data-portal/population/
  20. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  21. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  22. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  23. ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
  24. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  25. ↑ National Statistics Bureau
  26. ↑ http://chartsbin.com/view/edr
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  28. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  29. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  30. ↑ https://web.archive.org/web/20210603225352if_/https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/total-fertility-rate/country-comparison
  31. ↑ https://knoema.com/atlas/Bhutan/topics/Education/Literacy/Adult-literacy-rate
  32. ↑ 2021 Democracy Index — EIU, 2022.
  33. ↑ 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 https://www.bti-project.org
  34. ↑ 34,0 34,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/BTN
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 35,6 35,7 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  36. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=BTN
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге

Сылтамалар

үзгәртү

Моны да карагыз

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Бутан&oldid=4247800