Менделеевск
Менделеевск (шулай ук Менделеев шәһәре, лат. тат. Mendeleyevsk, рус. Менделеевск) — Татарстан шәһәре, Менделеевск районы үзәге.
| Менделеевск | |
| рус. Менделеевск | |
| Илтамга | |
.png) | |
| Нигезләнү датасы | 1868 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Бондюжский, Бондюзький һәм Менделєєвськ |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Менделеевск районы, Городское поселение город Менделеевск[d][1], Менделеевск районы һәм Менделеевск районы |
| Административ-территориаль берәмлек | Менделеевск районы, Алабуга районы, Менделеевск районы, Алабуга районы, Менделеевск районы, Чаллы кантуны, Алабуга кантуны һәм Алабуга өязе |
| Сәгать поясы | UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Чулман |
| Халык саны | 22 875 (2021)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 100 метр |
| Мәйдан | 30,65 км² |
| Почта индексы | 423650 |
| Рәсми веб-сайт | mendeleevsk.tatar.ru |
| Җирле телефон коды | 85549 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Менделеевск Викиҗыентыкта | |
География
үзгәртүКама буенда, Тойма елгасы (Кама кушылдыгы) буенда, Тын Таулар пристаненнан (Камада) 4 км, Мәжгә тимер юлы станциясеннән көньяккарак 70 км, Тихоново тимер юлы станциясеннән көнчыгышка таба 7 км, Казаннан көнчыгышка таба 238 км ераклыкта урнашкан. Чаллы — Әгерҗе тимер юлы, Алабуга — Мәжгә — Ижау автомобиль юлы, Кама елгасында «Тын Таулар» пристане.
Тарих
үзгәртү1868 елда сәүдәгәр П.К. Ушков шәһәргә нигез салган. 1928 елдан — Бондюг эшчеләр поселогы. 1967 елда Д.И. Менделеев (элек җирле химия заводында эшләгән) хөрмәтенә исеме үзгәртелгән.
Шәһәр статусы 1967 елда бирелгән.
Шәһәрдә туган танылган кешеләр
үзгәртү- Ибраһим Галиев (1896-1938, Казан), Татбригада хәрби комиссары.
- Василий Белоусов (1919-1981), Сәвитләр Берлеге Каһарманы.
Халык
үзгәртү| 1897[4] | 1939[5] | 1959[6] | 1970[7] | 1979[8] | 1989[9] | 2002[10] | 2010[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 426 | ~8 500 | 11 213 | 13 557 | 13 986 | 18 085 | 22 027 | 23 161 |
Милли состав
үзгәртү| Милләт | 1989[11] | 2002[12] | 2010[13] |
|---|---|---|---|
| татарлар | 48,5% | 55,5% | 51,4% |
| руслар | 43,6% | 43,6% | 39,0% |
| арлар | 2,4% | 2,6% | 3,1% |
| чирмешләр | 2,1% | 2,5% | 3,0% |
Мәгариф
үзгәртүМенделеевск шәһәрендә һөнәри-техник укуханә (филиал), 5 урта мәктәп, гимназия, кичке (сменалы) мәктәп, сәламәтлеге чикле балалар өчен мәктәп, мәктәптән тыш эш үзәге, балалар сәнгать мәктәбе, «Батыр» балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе, «Айсберг» балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе эшли (2017).
Мәдәният
үзгәртүМоны да карагыз
үзгәртүТыл хезмәтчәннәре һәм сугыш чоры балаларына һәйкәл (Менделеевск)
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ ОКТМО
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-05-25
- ↑ Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
- ↑ http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/mendeleevsk/index.html
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-02-22
- ↑ 2010 ел сан алу базасы