Якутск

Яку́тск (сах. Дьокуускай) — Русиядәге шәһәр, Саха республикасының башкаласы, Лена елгасы порты. Эре мәдәни, фәнни үзәк.

Якутск
сах. Дьокуускай рус. Якутск
Байрак[d]
Нигезләнү датасы	1632
Рәсми исем	Дьокуускай
Рәсми тел	Рус теле
Дәүләт	Россия  Россия империясе  СССР  Рус дәүләте
Нәрсәнең башкаласы	Якутия, Городской округ «Город Якутск»[d], Якут Автономияле Совет Социалистик Республикасы, Якутск бүлгесе[d] һәм Якутск өлкәсе
Административ-территориаль берәмлек	Городской округ «Город Якутск»[d]
Хөкүмәт башлыгы	Авксентьева, Сардана Владимировна[d]
Халык саны	307 911 (2017)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	95 метр
Сәгать поясы	UTC+09:00
Кардәш шәһәр	Фербәңкс, Чаңвон, Харбин, Мураяма, Елоунайф һәм Вон (Канада)
Мәйдан	122 км²
Почта индексы	677000–677999
Рәсми веб-сайт	якутск.рф​(рус.)​(ингл.)
Җирле телефон коды	4112
Монда җирләргәннәр төркеме	[d]
Якутск Викиҗыентыкта

Географик урнашуы

Шәһәр Туймаада үзәнлегендә Лена елгасының сул ярында урнашкан.

Мәйданы — 122 км².

Мәңгелек туңлыкта урнашкан иң зур шәһәр.

Климат

• Уртача еллык температура — -8,8 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 1,7 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 69%

Якутск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	−5,8	−2,2	8,3	21,1	31,1	35,1	38,4	35,4	27,0	18,6	3,7	−3,9	38,4
Уртача максимум, °C	−35,1	−28,6	−12,3	1,7	13,2	22,4	25,5	21,5	11,5	−3,6	−23,1	−34,3	−3,4
Уртача температура, °C	−38,6	−33,8	−20,1	−4,8	7,5	16,4	19,5	15,2	6,1	−7,8	−27	−37,6	−8,8
Уртача минимум, °C	−41,5	−38,2	−27,4	−11,8	1,0	9,3	12,7	8,9	1,2	−12,2	−31	−40,4	−14,1
Абсолют минимум, °C	−63	−64,4	−54,9	−41	−18,1	−5,4	−1,5	−7,8	−14,2	−40,9	−54,5	−59,8	−64,4
Явым-төшем нормасы, мм	9	8	7	8	20	35	38	37	31	18	16	10	237
Чыганак: Погода и климат

Тарих

Якутск 1632 елда Пётр Бекетов җитәкчелегендәге Енисей казаклары отряды тарафыннан Ленаның уң ярында нигезләнгән. 1634 елда острог Лена агымы буенча югарырак урынына күчерелә. 1642—1643 елларда хәзерге урынына күчерерлгән.

1805—1920 елларда — Русия империясенең Якутск өлкәсе үзәге. 1920—1991 елларда — Саха Автономияле Совет Социалистик Республикасының башкаласы. 1991 елдан Саха Республикасының башкаласы булып тора.

Халык

1856	1897	1913	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
~2 800	6 535	~10 300	~10 600	~52 900	74 330	107 617	152 368	186 626	210 642	269 601

Милли состав (2002): руслар — 44,5%, сахалар — 43,9%, украиннар — 2,2%, бүрәтләр — 1,0%, татарлар — 1,0%.

Шәхесләр

• Зәүр Бәширов (1945-2006), радиоэлектроника гыйлеме белгече,

Галерея

• 

  Төньяк-көнчыгыш федераль университетының бинасы

• 
• 

  XIX гасырның икенче яртысында

• 
•