Якутск

Яку́тск (сах. Дьокуускай) — Русиядәге шәһәр, Саха республикасының башкаласы, Лена елгасы порты. Эре мәдәни, фәнни үзәк.

Якутск
Ил	Русия
Республика	Саха Республикасы
Координатлар	62°1'38"N, 129°43'55"E, 62°2'2"N, 129°43'59"E
Мэр	Юрий Заболев
Нигезләнгән	1632
Мәйдан	122 км²
Халык саны	264 069 кеше
Агломерация	284 100
Сәгать кушагы	UTC+9
Телефон коды	4112
Почта индексы	677000
Рәсми сайт	yakutsk-city.ru
Кардәш шәһәрләр	Фербәңкс[d], Чханвон[d], Харбин, Мураяма[d], Елоунайф һәм Вон (Канада)
Кардәш шәһәрләр	Фербәңкс[d], Чханвон[d], Харбин, Мураяма[d], Елоунайф һәм Вон (Канада)

Географик урнашуы

Шәһәр Туймаада үзәнлегендә Лена елгасының сул ярында урнашкан.

Мәйданы — 122 км².

Мәңгелек туңлыкта урнашкан иң зур шәһәр.

Климат

• Уртача еллык температура — -8,8 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 1,7 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 69%

Якутск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	−5,8	−2,2	8,3	21,1	31,1	35,1	38,4	35,4	27,0	18,6	3,7	−3,9	38,4
Уртача максимум, °C	−35,1	−28,6	−12,3	1,7	13,2	22,4	25,5	21,5	11,5	−3,6	−23,1	−34,3	−3,4
Уртача температура, °C	−38,6	−33,8	−20,1	−4,8	7,5	16,4	19,5	15,2	6,1	−7,8	−27	−37,6	−8,8
Уртача минимум, °C	−41,5	−38,2	−27,4	−11,8	1,0	9,3	12,7	8,9	1,2	−12,2	−31	−40,4	−14,1
Абсолют минимум, °C	−63	−64,4	−54,9	−41	−18,1	−5,4	−1,5	−7,8	−14,2	−40,9	−54,5	−59,8	−64,4
Явым-төшем нормасы, мм	9	8	7	8	20	35	38	37	31	18	16	10	237
Чыганак: Погода и климат

Тарих

Якутск 1632 елда Пётр Бекетов җитәкчелегендәге Янәсәй казаклары отряды тарафыннан Ленаның уң ярында нигезләнгән. 1634 елда острог Лена агымы буенча югарырак урынына күчерелә. 1642—1643 елларда хәзерге урынына күчерерлгән.

1805—1920 елларда — Русия империясенең Якутск өлкәсе үзәге. 1920—1991 елларда — Саха Автономияле Совет Социалистик Республикасының башкаласы. 1991 елдан Саха Республикасының башкаласы булып тора.

Халык

1856	1897	1913	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
~2 800	6 535	~10 300	~10 600	~52 900	74 330	107 617	152 368	186 626	210 642	269 601

Милли состав (2002): руслар — 44,5%, сахалар — 43,9%, украиннар — 2,2%, бүрәтләр — 1,0%, татарлар — 1,0%.

Шәхесләр

• Зәүр Бәширов (1945-2006), радиоэлектроника гыйлеме белгече,

Галерея

• 

  Төньяк-көнбатыш федераль университетының бинасы

• 
• 

  XIX гасырның икенче яртысында

• 
•