Wikipedia

Якутск

Яку́тск (сах. Дьокуускай) — Россиядәге шәһәр, Саха республикасының башкаласы, Лена елгасы порты. Эре мәдәни, фәнни үзәк.

Якутск
Карта
Ил Россия
Республика Саха Республикасы
Координатлар 62°1'38"N, 129°43'55"E
Мэр Юрий Заболев
Нигезләнгән 1632
Мәйдан 122 км²
Халык саны 264 069[1] кеше
Агломерация 284 100
Сәгать кушагы UTC+9
Телефон коды 4112
Почта индексы 677000
Рәсми сайт yakutsk-city.ru
Кардәш шәһәрләр Фербәңкс, Чаңвон, Харбин, Мураяма, Елоунайф һәм Вон (Канада)
Кардәш шәһәрләр Фербәңкс, Чаңвон, Харбин, Мураяма, Елоунайф һәм Вон (Канада)
 Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

2022 елның 15 ноябреннән — «Хезмәт даны шәһәре»[2].

Географик урнашуы Үзгәртү

Шәһәр Туймаада үзәнлегендә Лена елгасының сул ярында урнашкан.

Мәйданы — 122 км².

Мәңгелек туңлыкта урнашкан иң зур шәһәр.

Климат Үзгәртү

  • Уртача еллык температура — -8,8 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 1,7 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 69%
Якутск климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C −5,8 −2,2 8,3 21,1 31,1 35,1 38,4 35,4 27,0 18,6 3,7 −3,9 38,4
Уртача максимум, °C −35,1 −28,6 −12,3 1,7 13,2 22,4 25,5 21,5 11,5 −3,6 −23,1 −34,3 −3,4
Уртача температура, °C −38,6 −33,8 −20,1 −4,8 7,5 16,4 19,5 15,2 6,1 −7,8 −27 −37,6 −8,8
Уртача минимум, °C −41,5 −38,2 −27,4 −11,8 1,0 9,3 12,7 8,9 1,2 −12,2 −31 −40,4 −14,1
Абсолют минимум, °C −63 −64,4 −54,9 −41 −18,1 −5,4 −1,5 −7,8 −14,2 −40,9 −54,5 −59,8 −64,4
Явым-төшем нормасы, мм 9 8 7 8 20 35 38 37 31 18 16 10 237
Чыганак: Погода и климат

Тарих Үзгәртү

Якутск 1632 елда Пётр Бекетов җитәкчелегендәге Енисей казаклары отряды тарафыннан Ленаның уң ярында нигезләнгән. 1634 елда острог Лена агымы буенча югарырак урынына күчерелә. 1642—1643 елларда хәзерге урынына күчерерлгән.

1805—1920 елларда — Россия империясенең Якутск өлкәсе үзәге. 1920—1991 елларда — Саха Автономияле Совет Социалистик Республикасының башкаласы. 1991 елдан Саха Республикасының башкаласы булып тора.

Халык Үзгәртү

1856[3] 1897[4] 1913[3] 1926[3] 1939[3] 1959[5] 1970[6] 1979[7] 1989[8] 2002[9] 2010[10]
~2 800 6 535 ~10 300 ~10 600 ~52 900 74 330 107 617 152 368 186 626 210 642 269 601

Милли состав (2002): руслар — 44,5%, сахалар — 43,9%, украиннар — 2,2%, бүрәтләр — 1,0%, татарлар — 1,0%.[11]

Шәхесләр Үзгәртү

Дин Үзгәртү

Аар Айыы
Христианлык
Ислам
Буддачылык
  • Дацан

һ.б.

Галерея Үзгәртү

Сылтамалар Үзгәртү

  1. ↑ [[2009 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ында шәһәрләр, районнар буенча Россия Федерациясенең халкы саны, archived from the original on 2011-08-21, retrieved 2010-08-25 
  2. ↑ Указ о присвоении почётного звания Российской Федерации «Город трудовой доблести»
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 http://www.mojgorod.ru/r_saha/jakutsk/ Чыганакка җибәрү хатасы: Ярамаган <ref> исемле тамга: «mojgorod» исеме берничә тапкыр төрле эчтәлек өчен билгеләнгән
  4. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=80
  5. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  6. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. ↑ ВПН-2010. Якутия. Таб. 5. Численность населения по районам, городским и сельским населенным пунктам, archived from the original on 2016-04-05, retrieved 2013-07-12 
  11. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-07-12 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Якутск&oldid=3628509