Хуҗа Шонкаров
Хуҗа Шоңкаров (1895, Әгерҗе—1950, Минзәлә) — талантлы артист, театр эшлеклесе.
| Хуҗа Шоңкаров | |
|---|---|
| Туган | 1895 РИ, Вятка губернасы, Әгерҗе |
| Үлгән | 1950 ССРБ, РСФСР, ТАССР, Минзәлә |
| Милләт | татар |
| Ватандашлыгы |  Русия империясе→ РСФСР→ ССРБ |
| Һөнәре | көрәшче, фокусчы, актер |
| Җефет | Рабига Токанаева, актриса |
Тәрҗемәи хәле үзгәртү
Әгерҗедә туып үскән. Ватандашлар сугышында катнашкан. 1920-еллардан үзенең гомерен татар театры белән бәйли. Сарапул, Актаныш, Баулы, Чаллы колхоз-совхоз театрларын оештыручыларның берсе була. 1930—1935 елларда Беренче районара колхоз-совхоз театрының оештыручысы һәм актеры[1]. 1937—1941 һәм 1944—1950 елларда Минзәлә театры артисты. Язучылык белән дә шөгыльләнгән. Яшьлегендә һөнәри татар көрәшчесе буларак, циркларда көрәшеп йөргән. Дөньяга танылган көрәшче Иван Поддубныйга каршы көрәшкән. Инкыйлабка кадәр һәм инкыйлабтан соң, шулай ук НЭП заманында Чаллы тирәсендәге авылларда авыл саен үзенең физик көчен күрсәтеп йөргән: утызар потлы ташны күкрәгендә кувалда белән ваттырган, теш белән бишәр потлы герне күтәреп, баш аркылы чөеп ыргыткан, биш тиенлек акчаны тешләре белән чәйнәп өзә торган була. Шулай ук фокус күрсәтергә дә оста булган.
Беренче районара колхоз-совхоз театры үзгәртү
Хатыны Рабига Токанаева белән эксцентрик уен коралларында уйнап, үзләре иҗат иткән такмакларны башкарып, театрны популярлаштыруга зур өлеш кертәләр. Хуҗа Шоңкаров — халыкның үзе эченнән күтәрелгән, чын мәгънәсендә халыкчан артист була. Театрга да үзе кебек табигый талантлы, әрсез яшьләрне җыярга тырышкан.
Артистка юлда мәкерле-хәтәр хәлләргә очрарга туры килә: Тымытык янындагы Кәкре Елга авылында төнлә спектакльдән кайтып килүче Хуҗа Шоңкаровка бүре ядрәсе белән корылган ау мылтыгыннан аталар.
Әдәбият үзгәртү
- Әнәс Камал. Март бураннары. К.: ТКН, 1988 ел, 245-248нче бит.
- Беренче тургайлар (җыентык). К.:ТКН, 1978.
- Межасыз кырларда беренче тургайлар. «Социалистик Татарстан», 1978 ел, 7 март.