Рамил Хәйретдинов
Рамил Хәйретдинов, Рамил Равил улы Хәйретдинов, рус. Хайрутдинов Рамиль Равилович (1964 елның 16 июне, ТАССР Буа районы Черки-Килдураз авылы) — тарихчы галим, Казан (Идел буе) федераль университетынының Халыкара мөнәсәбәтләр, тарих һәм Көнчыгышны өйрәнү институты директоры (2013 елдан), тарих фәннәре кандидаты (1993), доцент, кафедра мөдире. ТР фән һәм техника өлкәсендәге дәүләт премиясе (2008, 2020), Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе (2016) лауреаты.
| Рамил Хәйретдинов | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | Рамил Равил улы Хәйретдинов |
| Туган | 16 июнь 1964 (58 яшь) ТАССР Буа районы Черки-Килдураз авылы |
| Яшәгән урын | Меридиян урамы, Казан[1] |
| Милләт | татар |
| Ватандашлыгы |  ССРБ→ Русия |
| Әлма-матер | Казан (Идел буе) федераль университеты |
| Һөнәре | тарихчы |
| Эш бирүче | Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты, Казан Кирмәне һәм Институт международных отношений КФУ[d] |
| Бүләк һәм премияләре |   |
| Гыйльми дәрәҗә: | тарих фәннәре кандидаты[d] |
| Гыйльми исем: | доцент[d] |
Тәрҗемәи хәлеҮзгәртү
1964 елның 16 июнендә Татарстан АССР Буа районы Черки-Килдураз авылында туган. «Тарих һәм җәмгыять белеме укытучысы» белгечлеге буенча Казан дәүләт университетының тарих факультетын «бик яхшы»га (1986), КДУ аспирантурасын (1989) тәмамлаган. «XVIII гасыр азагы — XIX гасырның беренче чиреге Казан губернасы авылы белән идарә итү» темасына тарих фәннәре кандидатлыгына диссертация яклаган (1993, фәнни җитәкчесе Миркасыйм Госманов). «Татарстан республикасында мәдәни мирасны саклау. 1920-1950 еллар» темасына докторлык диссертациясе әзер[2].
Хезмәт юлыҮзгәртү
- 1990-1997 ССРБ ФА КФ Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих фәнни-тикшеренү институтында (1996 елдан Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты, ТӘСИ) гыйльми хезмәткәр.
- 1997-1998 ТР ФА Тарих институтында: ТР тарихы һәм мәдәнияте ядкарьләре җыелмасы сектор мөдире.
- 1998-2011 ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты директорының гыйльми эшләр буенча урынбасары.
- 2006-2007, 2011-2012 ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты яңа һәм өр-яңа тарих бүлеге мөдире в.б.
- 2007-2012 «Казан кирмәне» дәүләт тарихи-мигъмари һәм сәнгати музей-тыюлыгы директоры.
- 2011 елның маеннан Казан (Идел буе) федераль университетынының Тарих институты директоры.
- 2012 елның сентябреннән Казан (Идел буе) федераль университетынының Тарих институты Ватан тарихы кафедрасы мөдире.
- 2013 елның сентябреннән Казан (Идел буе) федераль университетынының Халыкара мөнәсәбәтләр, тарих һәм Көнчыгышны өйрәнү институты директоры.
- 2013 елдан Казан (Идел буе) федераль университетынының Халыкара мөнәсәбәтләр, тарих һәм Көнчыгышны өйрәнү институты «Тарих институты» бүлегенең Россия һәм якын чит илләр тарихы кафедрасы мөдире.
Гыйльми-оештыру эшчәнлегеҮзгәртү
130 фәнни публикация авторы, шул исәптән XVIII-XIX гасырларда Казан краенда җирле идарә, татар халкы тарихын, ядкарьләрен өйрәнү, мәдәни мирасны өйрәнү һәм саклау, татар эшмәкәрләре һәм мөселман руханилары тарихына багышланган 20 китап һәм күмәк монография (Р.Р. Салихов белән берлектә) авторы.
1996-2001 елларда ТР ономастика комиссиясе рәисе.
1997 елдан РФ территориясендәге татар халкы тарихы һәм мәдәнияте ядкарьләрен табу, өйрәнү, паспортлаштыру экспедицияләре катнашучысы һәм җитәкчесе.
Мәдәни кыйммәтләр буенча аттестация үткән федераль белгеч-эксперт.
2006 елдан ТР президенты каршындагы Геральдика шурасы рәисе (2002 елдан рәис урынбасары).
2013 елдан Россия тарих җәмгыятенең Казан бүлеге шурасы рәисе.
Фәнни хезмәтләреҮзгәртү
- Республика Татарстан: памятники истории и культуры татарского народа. Конец XVIII - начало ХХ вв. Казань, 1995.(тат.)(рус.)
- Банк на все времена. Государственный банк в Татарстане: вчера, сегодня, завтра». Берлин, 1997.
- Очерки истории Национального банка Республики Татарстан. Казань, 2000.
- Мечети Татарстана. Казань, 2000.
- Золотые страницы купечества, промышленников и предпринимателей Татарстана. В 2 т. Хельсинки, 2001.
- Управление государственной деревней Казанской губернии на рубеже XVIII – XIX вв. Казань, 2001.
- Республика Татарстан: памятники истории и культуры. Каталог-справочник. Казань, 1993 (аерым бүлекләре).
- Свод памятников истории и культуры Республики Татарстан: Административные районы». Т.I. Казань: «Мастер Лайн», 1999 (аерым бүлекләре)[3].
Бүләкләре, мактаулы исемнәреҮзгәртү
- 2005 — «Казанның меңьеллыгы истәлегенә» медале
- 2008 — ТР дәүләт премиясе (фән һәм техника өлкәсендә) — Казан шәһәренең барлыкка килү датасын нигезләүче гыйльми хезмәтләр шәлкеме өчен.
- 2010 — ТР атказанган мәдәният хезмәткәре.
- 2016 — Г. Тукай исемендәге дәүләт бүләге – «Болгар цивилизациясе. Меңьеллыкларга сузылган юл» сәнгать- пространство экспозиция инсталляциясен иҗат иткән өчен (коллектив эчендә)[4].
- 2020 — ТР фән һәм техника өлкәсендәге дәүләт премиясе – Фәнара тикшеренүләр һәм Татарстан Республикасының Зөя һәм Болгар шәһәре объектлары мисалында Россия Федерациясе дөньякүләм тарихи-мәдәни мирас һәйкәлләрен саклау буенча хезмәтләр циклы өчен[5].
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ https://jitely.info/kazan
- ↑ ТР ФА А. Халиков исемендәге Археология институты сайты, archived from the original on 2016-09-18, retrieved 2016-07-31
- ↑ Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты сайты
- ↑ ТР президенты указы № ПУ-375 22.04.2016 (PDF), archived from the original (PDF) on 2021-04-25, retrieved 2016-07-31
- ↑ 2020 елда Фән һәм техника өлкәсендә ТР Дәүләт премияләрен бирү турында ТР Президенты Указы № ПУ-832 10.12.2020 (PDF), archived from the original (PDF) on 2021-12-07, retrieved 2020-12-28
СылтамаларҮзгәртү
- ТР эшлекле үзәге сайты 2016 елның 12 август көнендә архивланган.
- КФУ рәсми сайтындагы сәхифәсе 2017 елның 19 март көнендә архивланган.
- Р.Р. Хәйретдинов «Чикләрсез татарлар» сайтында
