Менделеевск
Менделеевск (шулай ук Менделеев шәһәре, лат. тат. Mendeleyevsk, рус. Менделеевск) — Татарстан шәһәре, Менделеевск районы үзәге.
| Менделеевск | |
| рус. Менделеевск | |
| Илтамга | |
.png) | |
| Нигезләнү датасы | 1868 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Бондюжский, Бондюзький һәм Менделєєвськ |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Менделеевск районы, Менделеевск шәһәр җирлеге[d][1], Менделеевск районы һәм Менделеевск районы |
| Административ-территориаль берәмлек | Менделеевск районы, Алабуга районы, Менделеевск районы, Алабуга районы, Менделеевск районы, Чаллы кантуны, Алабуга кантуны һәм Алабуга өязе |
| Сәгать поясы | UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Чулман |
| Халык саны | 22 875 (2021)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 100 метр |
| Мәйдан | 30,65 км² |
| Почта индексы | 423650 |
| Рәсми веб-сайт | mendeleevsk.tatar.ru |
| Җирле телефон коды | 85549 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | Төркем:Менделеевскта җирләнгәннәр[d] |
 | |
 Менделеевск Викиҗыентыкта | |
География
үзгәртүКама буенда, Тойма елгасы (Кама кушылдыгы) буенда, Тын Таулар пристаненнан (Камада) 4 км, Мәжгә тимер юлы станциясеннән көньяккарак 70 км, Тихоново тимер юлы станциясеннән көнчыгышка таба 7 км, Казаннан көнчыгышка таба 238 км ераклыкта урнашкан. Чаллы — Әгерҗе тимер юлы, Алабуга — Мәжгә — Ижау автомобиль юлы, Кама елгасында «Тын Таулар» пристане.
Тарих
үзгәртү1868 елда сәүдәгәр П.К. Ушков шәһәргә нигез салган. 1928 елдан — Бондюг эшчеләр поселогы. 1967 елда Д.И. Менделеев (элек җирле химия заводында эшләгән) хөрмәтенә исеме үзгәртелгән.
Шәһәр статусы 1967 елда бирелгән.
Халык
үзгәртү| 1897[4] | 1939[5] | 1959[6] | 1970[7] | 1979[8] | 1989[9] | 2002[10] | 2010[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 426 | ~8 500 | 11 213 | 13 557 | 13 986 | 18 085 | 22 027 | 23 161 |
Милли состав
үзгәртү| Милләт | 1989[11] | 2002[12] | 2010[13] |
|---|---|---|---|
| татарлар | 48,5% | 55,5% | 51,4% |
| руслар | 43,6% | 43,6% | 39,0% |
| арлар | 2,4% | 2,6% | 3,1% |
| чирмешләр | 2,1% | 2,5% | 3,0% |
Мәгариф
үзгәртүМенделеевск шәһәрендә һөнәри-техник укуханә (филиал), 5 урта мәктәп, гимназия, кичке (сменалы) мәктәп, сәламәтлеге чикле балалар өчен мәктәп, мәктәптән тыш эш үзәге, балалар сәнгать мәктәбе, «Батыр» балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе, «Айсберг» балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе эшли (2017).
Мәдәният
үзгәртүШәһәрдә туган танылган кешеләр
үзгәртү- Шулай ук карагыз: Төркем:Менделеевскида туганнар.
- Ибраһим Галиев (1896-1938, Казан), Татбригада хәрби комиссары.
- Василий Белоусов (1919-1981), Сәвитләр Берлеге Каһарманы.
| Түбәндәге төзмә кешеләр һәм роботлар аңларлык күп телле халыкара Викимәгълүмат белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы яңартка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз. |
| туу | Исем | әлма-матер | һөнәр төре | эш урыны | Викиҗыентыктагы төркем | үлем датасы |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1897-12-27 | Гыймаз Баһаветдинев | Казан (Идел буе) федераль университеты | 1938-05-10 | |||
| 1901 | Шәмгун Саттаров | Татарстан Республикасының Югары Мәхкәмәсе Татарстан Республикасы Юстиция министрлыгы КПССның Татарстан өлкә комитеты |
No/unknown value | |||
| 1909-07-17 | Павел Фролов | 1991-09-14 | ||||
| 1910 | Александр Антонов | 1942-05-07 | ||||
| 1919-01-01 | Василий Белоусов | 1981-03-06 | ||||
| 1919-11-21 | Михаил Суднишников | хәрби хезмәткәр | 1985-12-02 | |||
| 1923-05-02 | Анатолий Чехов | 1967-06-06 | ||||
| 1923-09-25 | Михаил Фомин | Mikhail Fomin | 1943-07-07 | |||
| 1925 | Вилен Бурмистров | 1943-06-16 | ||||
| 1928-12-11 | Әмир Мәҗитов | Мәскәү дәүләт академия сәнгать институты | рәссам | Amir Mazitov | 1992-03-23 | |
| 1939 | Сания Исмәгыйлева | университет профессоры | 2020-06-13 | |||
| 1943-07-24 | Дмитрий Усанов | галим | 2019-06-05 | |||
| 1988-10-15 | Данис Шакиров | Казан (Идел буе) федераль университеты | галим җәмәгать эшлеклесе |
Бөтендөнья татар конгрессы | Danis Shakirov |
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ ОКТМО
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-05-25
- ↑ Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
- ↑ http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/mendeleevsk/index.html
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-02-22
- ↑ 2010 ел сан алу базасы