Менделеевск
Менделеевск (шулай ук Менделеев шәһәре, лат. тат. Mendeleyevsk, рус. Менделеевск) — Татарстан шәһәре, Менделеевск районы үзәге.
| Менделеевск | |
|---|---|
.png) | |
 | |
| Ил | Россия |
| Республика | Татарстан |
| Муниципаль район | Менделеевск районы |
| Координатлар | 55°54'0"N, 52°19'0"E |
| Нигезләнгән | 1868 |
| Элеккеге исемнәр | Бондюжский, Бондюжск |
| Мәйдан | 30,65 км² |
| Мәркәз биеклеге | 100 м |
| Рәсми тел | [[рус теле, татар теле]] |
| Халык саны | 22 075 кеше |
| Сәгать кушагы | UTC+3 |
| Телефон коды | +7 85549 |
| почта индекслары | 423650—423653 |
| Рәсми сайт | mendeleevsk.tatar.ru/ |
ГеографияҮзгәртү
Кама буенда, Тойма елгасы (Кама кушылдыгы) буенда, Тын Таулар пристаненнан (Камада) 4 км, Мәжгә тимер юлы станциясеннән көньяккарак 70 км, Тихоново тимер юлы станциясеннән көнчыгышка таба 7 км, Казаннан көнчыгышка таба 238 км ераклыкта урнашкан. Чаллы — Әгерҗе тимер юлы, Алабуга — Мәжгә — Ижау автомобиль юлы, Кама елгасында «Тын Таулар» пристане.
ТарихҮзгәртү
1868 елда сәүдәгәр П.К. Ушков шәһәргә нигез салган. 1928 елдан — Бондюг эшчеләр поселогы. 1967 елда Д.И. Менделеев (элек җирле химия заводында эшләгән) хөрмәтенә исеме үзгәртелгән.
Шәһәр статусы 1967 елда бирелгән.
Шәһәрдә туган танылган кешеләрҮзгәртү
- Ибраһим Галиев (1896-1938, Казан), Татбригада хәрби комиссары.
- Василий Белоусов (1919-1981), Сәвитләр Берлеге Каһарманы.
ХалыкҮзгәртү
| 1897[2] | 1939[3] | 1959[4] | 1970[5] | 1979[6] | 1989[7] | 2002[8] | 2010[1] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2 426 | ~8 500 | 11 213 | 13 557 | 13 986 | 18 085 | 22 027 | 23 161 |
Милли составҮзгәртү
| Милләт | 1989[9] | 2002[10] | 2010[11] |
|---|---|---|---|
| татарлар | 48,5% | 55,5% | 51,4% |
| руслар | 43,6% | 43,6% | 39,0% |
| арлар | 2,4% | 2,6% | 3,1% |
| чирмешләр | 2,1% | 2,5% | 3,0% |
МәгарифҮзгәртү
Менделеевск шәһәрендә һөнәри-техник укуханә (филиал), 5 урта мәктәп, гимназия, кичке (сменалы) мәктәп, сәламәтлеге чикле балалар өчен мәктәп, мәктәптән тыш эш үзәге, балалар сәнгать мәктәбе, «Батыр» балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе, «Айсберг» балалар-яшүсмерләр спорт мәктәбе эшли (2017).
МәдәниятҮзгәртү
Моны да карагызҮзгәртү
Тыл хезмәтчәннәре һәм сугыш чоры балаларына һәйкәл (Менделеевск)
ИскәрмәләрҮзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-05-25
- ↑ Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
- ↑ http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/mendeleevsk/index.html
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-02-22
- ↑ 2010 ел сан алу базасы