Күмертау
Күмертау — Башкортстанда урнашкан шәһәр. Куйбышев тимер юлының әһәмиятле станциясе. Уфадан 250 км ераклыкта урнаша.
| Күмертау | |
| баш. Күмертау | |
| Байрак[d] | |
 | .png) |
| Нигезләнү датасы | 1947 |
|---|---|
.jpg) | |
| Рәсми исем | Күмертау |
| Кушамат/тәхәллүс | Город авиастроителей[1] |
| Рәсми тел | башкорт теле һәм рус теле |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Күмертау шәһәре шәһәр округы[d][2] |
| Административ-территориаль берәмлек | Күмертау шәһәре шәһәр округы[d][2] һәм Куергазы районы |
| Сәгать поясы | UTC+05:00 |
| Халык саны | 57 949 (2021)[3] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 310 метр |
| Мәйдан | 170 км² |
| Почта индексы | 453300 |
| Рәсми веб-сайт | admkumertau.ru |
| Беренче язма телгә алу | 1947 |
| Җирле телефон коды | 34761 |
 | |
 Күмертау Викиҗыентыкта | |
Халык
үзгәртү| 1959[4] | 1970[5] | 1979[6] | 1989[7] | 2002[8] | 2010[9] |
|---|---|---|---|---|---|
| 30 937 | 44 403 | 51 889 | 64 260 | 65 003 | 62 851 |
2010 елга шәһәрдә 66 мең кеше яши дип фаразлана.
Күмертау — төрле объектив сәбәпләр аркасында күрше Мәләвез, Салават, Ишембай, Стәрлетамактан да ныграк руслашкан шәһәр, халкының 61,6 процентын руслар тәшкил итә. 11,5 меңе (16,4 процент) — башкортлар, 9 меңе (12,9 процент) татар милләте вәкилләре.
Икътисад
үзгәртүКайчандыр ташкүмер чыгаручылары белән дан тоткан шәһәр бүген башка юнәлешләрдә үсә. Күмертау авиация предприятиесе, «Искра» машина эшләү заводы, «Нефтехиммаш», арматура заводы, Күмертау электр-җылылык челтәре кебек эре ширкәтләр шәһәр икътисадының нигез ташын тәшкил итә. Биредә кече бизнесның төрле формалары үсештә. Шәһәр бюджетының өчтән бер өлеше соңгылар исәбенә тулыландырыла.
Мәгариф
үзгәртүМәгариф өлкәсе шәһәр хакимияте эшчәнлегендә өстенлекле юнәлешләрнең берсе булып тора. Урындагы бюджетның 64 проценты мәгарифкә юнәлтелүе шул хакта бәян итә.
Биредәге 24 гомуми белем бирү учреждениесе коллективлары көчле педагоглардан тупланган.
Мәктәпләрдә 7311 укучы белем ала, шуларның арасында рус булмаганнары — 1819 бала. Алардан 64,16 проценты туган телен өйрәнә. Ләкин шәһәрдә башкорт балалар бакчалары, башлангыч мәктәп, башкорт гимназиясе, политехник лицей ачылу уңай нәтиҗәләр бирсә дә, татар балаларына туган тел укыту әлегә бик зур булмаган күрсәткечләргә кайтып кала. Әлеге көндә татар теле 6 нчы, 9 нчы, 11 нче, 12 нче мәктәпләрдә, 1 нче гимназиядә генә укытыла, бу дәресләргә барлыгы 140 бала йөри. Күрсәткеч шәһәр мәктәпләрендә белем алучы 795 татар баласының 16,8 процентын гына тәшкил итә[10].
Шәхесләр
үзгәртү- Ришат Нигъмәтуллин (1952), галим.
Урамнары
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртү- ↑ Словарь топонимических перифраз: названия российских городов — СПб: Алетейя, 2022. — ISBN 978-5-00165-489-6
- ↑ 2,0 2,1 ОКТМО
- ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Численность населения по населенным пунктам Республики Башкортостан, archived from the original (PDF) on 2014-08-20, retrieved 2013-11-02
- ↑ Боз кузгалдымы?(үле сылтама)
Сылтамалар
үзгәртү- Рәсми сайт (рус.)
- Боз кузгалдымы?(үле сылтама).
- Яңа үрләр чакыра