 Кагыйдәләр һәм киңәшләр
|
Татар Википедиясенә рәхим итегез, Азнакай9! -- Tatar Wikipediäsenä räxim itegez, Азнакай9! !
Welcome to the Tatar Wikipedia, Азнакай9! -- Добро пожаловать в Татарскую Википедию! |
 Башлаучыга ярдәм 
|
 Викимедиа мохитен татарчалаштыру Википедиянең катнашучылар исеменнән Сезне татар бүлегендә сәламлим! Сезгә проекта катнашу ошар дип өметләнәбез. Катнашуның төп принципларына игътибар итегез: курыкмыйча төзәтегез һәм яхшы ният белән языгыз. Онытмагыз, язганда әдәби телне куллану сорала. Сез кирилл һәм латин графикасын куллана аласыз.  Сез үз битегезне бизи аласыз. Анда үзегез турында мәгълүмат калдырып була, мәсәлән телләр белү өлгеләре. Әгәрдә Сезнең сорауларыгыз булса, актив администраторларга мөрәҗагать итә аласыз. Тагын бер тапкыр - "Рәхим итегез"! Hello and welcome to the Tatar Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Tatar skills are not good enough, that’s no problem. We have an embassy where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here! |
 Мәкаләләрне ничек төзәтергә
| |
 Рәсемнәр
| |
 Автор хокуклары
| |
 Глоссарий
|
|
| Төп - 10 | Төп - 100 | Төп - 1 000 | Төп - 10 000 |
| 501 200? | Бөек Тукай теле өчен әз бит бу! |
- (TT-LAT) Sorawlarığızğa cawaplarnı üzegez taba almasağız, bäxäs bitemdä yaza alasız - buldıra alğan qädär yärdäm itergä tırışırmın.
- (TT-CYR) Сорауларыгызга җавапларны үзегез таба алмасагыз, бәхәс битемдә яза аласыз - булдыра алган кадәр ярдәм итергә тырышырмын.
- (TR) Doğabildiği sorularınıza cevapları kendiniz bulamıyorsanız, bena mesaj atın - yapabildiğim kadar yardım etmeye çalışırım.
- (RU) Если не сможете самостоятельно найти ответа на свои вопросы, можете написать их на моей страничке обсуждения - постараюсь помочь.
- (EN) If you can't independently find answers to your questions, put them at my user talk page & I'll try to help.
Татарстан тарихы үзгәртү
--Азнакай9 (бәхәс) 5 апр 2019, 08:27 (UTC)--Азнакай9 (бәхәс) 5 апр 2019, 08:27 (UTC)
Ислам дине кабул ителү үзгәртү
Хәзерге Татарстан Республикасы территорияләрен акрынлап урнаштыру якынча йөз мең ел элек палеолит чорында башланган дип исәпләнә. Төрки каганат, Бөек Болгария һәм Гун державасы төзелгәннән соң халыкларның дәүләтчелек тәҗрибәсе булган төрекләрнең нәселләре тарафыннан Идел Болгары барлыкка килгән.
10 нчы гасырда безнең эрага Болгар ханы ислам динен кабул итә. Бу турыда Болгарияда табылган көмеш тәңкәләр сөйли. Тәңкәләр гасырлар дәвамында Болгар һәм Сувар шәһәрләрендә сугылган, соңгысы 997 елга туры килә. Ислам милли дин буларак игълан ителгән, әмма билгеле бер халык аны кабул итүдән баш тарта, бу исә Чуаш милләтенең барлыкка килүенә этәргеч бирә.
Казан ханлыгы тарихы үзгәртү
965 елда, Хәзәр империясе җимерелгәннән соң, элек аңа буйсынган Болгария бәйсезлек ала. Ирекле дәүләтнең беренче тарихи башкаласы-Болгар шәһәре яки Казаннан йөз илле километр ераклыктагы Бөек Болгар шәһәре (бүген Болгар шәһәре). Заманча Алабуга һәм Казан шәһәрләре чик буе ныгытмалары буларак төзелә. Татарстан, дәүләт буларак, инфраструктура, югары үсеш алган һөнәрчелек, сәүдә, икътисад, игенчелек һәм терлекчелек, үз валютасы һәм металл эшкәртү буенча киң үсеш алган.
1223 елдан дәүләт татар-монголларга һөҗүм итә. Каты каршылыкка карамастан, Болгария Чыңгыз-хан империясе составына керә һәм 1438 елда Казан ханлыгына күчерелә торган Алтын Урданың бер өлешенә әверелә. 1552 елда Иван Грозный Казанны басып алганнан соң, Казан ханлыгы яшәүне туктата һәм Россия дәүләтенә кушыла.
Киләсе гасыр Урта Идел буе территорияләрендә Россия дәүләтчелеген ныгыту белән билгеләп үтелде. Ныгытмалар булдырыла, чикләр ныгый, рус халкының килүе һәм аларга аз гына торак территорияләрне үзләштерү күзәтелә, кушылган җирләрне интенсив үзләштерү дәвам итә. Иран, Кавказ, Һиндстан, Себер белән сәүдә мөнәсәбәтләре яңадан торгызыла. Мәдәният, авыл хуҗалыгы, икътисадны торгызуда җанлану бара. Әмма милләтләрен түбәнәйтмәгән татарлар үз дәүләтләрен торгызуга өметләрен югалтмый һәм кораллы восстания оештыралар, аларда чуашлар, мордвалар һәм марилар да катнашкан. Бу вакыйгалардан соң алар үз хокукларын һәм рухи мирасын өлешчә торгыза алганнар. Акрынлап Казан - Рәсәйдә сәнәгать һәм мәдәниятнең иң мөһим үзәкләренең берсе статусын ала. 18 нче гасырда Казан губернасы урынында мөстәкыйль территориаль-административ берәмлекләр барлыкка килә: Пенза, Әстерхан, Сембер һәм Түбән Новгород губерналары. Казан башкала статусын менә инде ике йөз ел дәвамында саклый.