Замбия
За́мбия (ингл. Zambia [ˈzæmbiə]) — Үзәк Африкада урнашкан, диңгезгә чыгу юлы булмаган дәүләт. Төньякта Демократик Конго Җөмһүрияте белән, төньяк-көнчыгышта Танзания белән, көнчыгышта Малави, көньякта Мозамбик, Зимбабве, Ботсвана һәм Намибия, көнбатышта Ангола илләре белән чиктәш.
 Байрак
 Илтамга
| |
| Шигарь | One Zambia, One Nation  |
|---|---|
| Халык саны | 19 610 769 (2022, Җанисәп, 9 603 056, 10 007 713) |
| Нигезләнгән | 24 октябрь 1964 |
| Сәгать кушагы | UTC+02:00 |
| Рәсми тел | инглиз теле |
| География | |
| Мәйдан | 752,618 км² |
| Координатлар | 14°S 28°E |
| Сәясәт | |
| Башкарма орган | Замбия министрлар кабинеты |
| Канун чыгару органы | Замбия милли җыелышы |
| Дәүләт башлыгы исеме | Замбия президенты |
| Дәүләт башлыгы | Хакаинде Хичилема |
| Башлык исеме | Замбия президенты |
 | |
| Икътисад | |
| ТЭП | 22 148 миллион US$ (2021), 29 784 миллион US$ (2022) |
| Акча берәмлеге | Замбия квачасы |
| Эшсезлек дәрәҗәсе | 13% (2014)[1] |
| Туу күрсәткече | 5.353 (2014)[2] |
| КПҮИ | 0.565 (2021)[3] |
| Яшәү озынлыгы | 61.874 ел (2016)[4] |
| Джини коэффициенты | 57.1 (2015)[5] |
| Башка мәгълүмат | |
| Ярдәм телефоннары | |
| Электр аергычы төре | D төре[6] |
| Автомобил хәрәкәте ягы | сул[7] |
| Челтәр көчәнеше | 230 вольт[6] |
| Телефон коды | +260 |
| ISO 3166-1 коды | ZM |
| ХОК коды | ZAM |
| Интернет домены | .zm |
Башкаласы һәм иң Эре шәһәре — Лусака.
География
үзгәртүЗамбия — тропик климатлы ил, диңгезгә чыгу юлы юк. Күбесенчә платода урнаша. Мәйданы буенча дөньяда 38 урынны били. Илнең көнбатыш һәм көньяк чикләре буйлап аккан Замбези елгасы бассейны илнең дүрттән өч өлешен ала.
Замбия белән Зимбабве чигендә күп кенә шарлавыклар урнаша, шул исәптән атаклы Виктория шарлавыгы.
Халык
үзгәртүХалык саны — 12,1 млн (2010 елның июленә).
Урта гомер дәвамлыгы — 38,9 ел (2010, дөньяда 223 нче урын).
Укый-яза белгән кешеләр — 80 % (15 елдан өлкәнрәк булганнар исәпкә алынган).
Шәһәр халкы 35 % тәшкил итә (2008).
Дин
үзгәртү
Христианлык (католиклар, лютераннар, англиканнар, адвентистлар һәм башкалар) һәм христиан-африкан культлар — 50-75 %. Мөселманнар саны якынча 5 %-ны тәшкил итә. 1996 елгы Конституция нигезендә[8], Замбия рәсми рәвештә христианнар (4/5 өлеше протестантлар, 1/5 өлеше католиклар) дәүләте булса да, илдә дин иреге таныла һәм яклана[8]. Азчылык диннәр тарафдарлары (күпчелеге шәһәрләрдә яши): Ислам ― 5 %, Бәһаи ― 1,5 %, индуистлар ― 0,5 %, аз санлы яһүдләр (ашкенази) җәмгыятьләре эшчәнлек алып бара.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ 6,0 6,1 Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
- ↑ 8,0 8,1 Constitution of Zambia, 1991(Amended to 1996). Scribd.com, 30 June 2008
Сылтамалар
үзгәртү- Замбия хөкүмәте 2005 елның 19 июнь көнендә архивланган.
Моны да карагыз
үзгәртү |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|