Маҗар теле
(Macar tele битеннән юнәлтелде)
Маҗар теле яки венгр теле – маҗар халкының туган теле, манси һәм хант телләре белән беррәттән фин-угыр гаиләсенең угыр төркеменә керә. Европада маҗар теленә иң якын телләр булып Фин һәм Эстон телләре тора.
| Маҗар теле | |
| Үзисем: |
Magyar nyelv |
|---|---|
| Илләр: |
Маҗарстан, Румыния, Словакия, Украина, Сербия, Хорватия, Австрия, Словения |
| Рәсми халәт: | |
| Күзәтүдә тора: | |
| Сөйләшүчеләр саны: |
14 млн |
| Дәрәҗә: |
– |
| Халәт: | |
| Классификация | |
| Төркем: | |
| Язу: | |
| Тел кодлары | |
| ГОСТ 7.75–97: |
вен 133 |
| ISO 639-1: | |
| ISO 639-2: | |
| ISO 639-3: | |
|
| |
Венгр теле сузык авазларның уникаль фонетикасы белән игътибарны җәлеп итә.
Таралышы
үзгәртүБу телдә, Маҗарстаннан кала, Украинаның Карпат арты өлкәсендә, Сербиядәге Воеводинада, Румыниядәге Трансильваниядә, Словакиядә, Хорватия һәм Словениядә дә сөйләшәләр.
Гади сүзләр таблицасы
үзгәртүБашка фин-угыр телләре белән чагыштырма таблица:
| ай | яңа | әни | апа | төн | борын | өч | кара | кызыл | сары | яшел | бүре | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Маҗар теле | hónap | új | anya | lánytestvér | éj | orr | három | fekete | vörös, piros | sárga | zöld | farkas |
| Башка фин-угыр телләре | ||||||||||||
| Фин теле | kuu | uusi | äiti | sisar, sisko | yö | nenä, nokka (томшык) | kolme | musta | punainen | keltainen | vihreä | susi |
| Коми теле | тӧлысь | выль | мам | чой | вой | ныр | куим | сьӧд | гӧрд | виж | турунвиж | кӧин |
| Коми-пермь теле | месяц, тӧлісь | виль | мамö | сой | ой | ныр | куим | сьӧд | гӧрд | веж | зелёнӧй, турунвеж | кӧин |
| ар теле | толэзь | выль | мумы, нэнэ, анай | сузэр | уй | ныр | куинь | сьӧд | горд | ӵуж | вож | кион |
| Чирмеш теле | тылзе | у | ава | ака, шÿжар | йÿд | нер | кум | шем | йошкар | саре | ужар | пире |
| Эрзә теле | ков | од | ава | патяй | ве | судо, нерь (хайваннарга кулланыла) | колмо | раужо | якстере | ожо | пижэ | верьгиз |
| Мукшы теле | ков | од | тядяй | сазор | ве | шалкха | колма | равжа | якстерь | тюжя | пиже | врьгаз |
| Вепс теле | ku | uz’ | mam | sizar | ö | nena | koume | must | rusked | pakuine | vihand, viher | händikaz |
| Карел теле | kuu | uuzi | emä, muamo | sizär, čikko | yö | nenä, nokka (томшык) | kolme | mušta | ruskie | keldaine | vihrie | hukka |
| Эст теле | kuu | uus | ema | õde, sõsar | öö | nina, nokk (томшык) | kolm | must | punane | kollane | roheline | hunt |
| Лив теле | kū | ūž | jemā; ǟma | sõzār | īe | nanā | kuolm | mustā | punni | vīri | ōļaz; mõltsi | suž [3] |
| Ижор теле | kuu | uuz | emoi | siar | öö | nenä | kolt | mussa | punnain | keltain | haljaz, rohoin | suzi [4] |
| Вод теле | kuu | vassõn | emä | sõzar | yy | nenä, nokka (томшык) | kõlmõd, kõm | mussa | kauniz | kõltain | rohoin | susi [5] |
| Саам теле | ма̅нн | о̅дт | е̅ннҍ | вуэррьпенҍ | ыйй | нюннҍ | ко̅ллм | чо̅а̅ххпесь | ру̅ппьсесь | руччкесь | руэнн, руэнас | пальтӭсь, чиррм, скуммьп |
| Манси теле | э̅тпос | йильпи | сянь, а̅ӈкв уст. | у̅вси, яныг яга̅ги (старшая); йигирись, мань яга̅ги, э̅сь (младшая) | э̅т, э̅ти | нёл | ху̅рум (χūrəm) | сэ̅мыл | вы̅гыр, келп | восьрамхарпа | ня̅рппум оспа | ха̅йтнут, са̅лыпурнуй, салыуй [6] |
| Ханты теле | тылщ | илуп | анки | упи | атл | нюл | хэлум | питы | вырты | вусы | няртурн | пастывой |
Тышкы сылтамалар
үзгәртүШулай ук карагыз
үзгәртү
- Сөйләшүчеләр саны буенча телләр исемлеге
- Телләрнең Интернета кулланылышы
- Киң таралган телләр исемлеге
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Language
- ↑ Šuvcāne V., Ernštreite I, Latviešu-lībiešu-angļu sarunvārdnīca, 1999, 9984-771-74-1, 69, archived from the original on 2007-01-23, retrieved 2020-03-12
- ↑ Чернявский В.,Ижорский язык (Самоучитель),2005
- ↑ Чернявский В.,Водский язык (Самоучитель),2005, 162
- ↑ Афанасьева К.В.,Русско-мансийский тематический словарь