Гагаузлар

	Гагаузлар
Үз аталышы	Gagauz
гомуми сан	126 010 (2014),; 9272 (2021),; 31 900 (2001)
яшәү җире	Молдова:; 147 500 (2004 ел сан алу) ; Гагавызстан:; 127 835 (2004 ел) ; Кишенәү:; 6 446 (2004 г.); Каһул районы:; 3 665 (2004 ел); Тараклы районы:; 3 587 (2004 ел); Украина:; 31 923 (2001-нче ел сан алу) ; Одесса өлкәсе:; 27 617 ; Россия:; 12 210 (2002-нче ел сан алу) ; Төмән өлкәсе:; 2 573 (2002 ел) Ханты-Манси автоном округы:; 1 556 (2002 г.) ; Ямал-Ненецлар автоном округы:; 857 (2002 г.) ; ; Мәскәү:; 1 001 (2002 ел) ; Мәскәү өлкәсе:; 677 (2002 ел) ; Төркия:; 5 000 (оценка) ; Днестр буе Молдован Җөмһүрияте:; 4 100 (2004 ел) ; Греция:; 3 000 (чамалау) ;
Теле	Гагауз теле
Дине	праваслаулык
	Гагаузлар Викиҗыентыкта

Гагау́злар яки Гагавызлар (гаг. Gagauzlar) — төрки халык. Гомуми саны — 250 меңгә якын. Күбесе Молдовада һәм Украинада яши. Гагауз теле төрки телләрнең угыз төркеменә керә. Диннәре — праваслаулык.

Гагауз халкының Молдова эчендә урнашкан Гагавызстан исемле административ-территориаль берәмлекләре бар.

Тарих

Пәйда булу

Гагауз халкының барлыкка килүе турында берничә гипотеза бар:

Гагаузлар нәселен төрки телләрдә сөйләшкән күчмә халыклар — угызлар, бөҗәнәкләр һәм кыпчаклар нигезләгән.
Гагаузлар — Госманлы империясе вакытында төркиләшкән болгарлардан барлыкка килгән халык.
Сәлҗуклар теориясы: XIII йөздә Добруҗага күчкән төрекләрнең нәселеннән пәйда булган халык.
Гагаузлар — VII йөзлектә күчкән протоболгалардан чыккан халык.

Искәрмәләр

↑ https://statistica.gov.md/files/files/Recensamint/Recensamint_pop_2014/Rezultate/Tabele/Caracteristici_populatie_RPL_2014_rom_rus_eng.xls
↑ Всероссийская перепись населения 2020—2021 годов
https://wikidata.org/wiki/Track:Q57573219
↑ https://web.archive.org/web/20111217151026/http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/
↑ Транснистриядан бүтән (ПМР)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Демоскоп. 2004-нче елның Молдова сан алу нәтиҗәләре.
↑ ^6,0 ^6,1 2001-нче елның Украина сан алу нәтиҗәләре.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 2002-нче ел Бөтенроссия җанисәбе нәтиҗәләре. әлеге чыганактан 2008-02-02 архивланды. 2009-12-24 тикшерелгән.
↑ ^8,0 ^8,1 Гагаузлар Mail.ru Энөиклопедиясында, archived from the original on 2007-10-29, retrieved 2011-08-16
↑ Днестр буе Молдован Җөмһүрияте юридик тарафыннан караганда, Молдовага керә, фактта — үз-үзен игълан иткән дәүләт, ПМҖ-ны ике дәүләт икърар иткән: Көньяк Осетия Республикасы һәм Абхазия. 2004 елның 5-12 октябрендә, Молдова җанисәбендә, Днестр республикасы халкы аерым булып саналган. 2004 елда ДМҖ-да мөстәкыйль җан санын алу үткәрелде.([1])

Википедия

Википедиянең
гагауз телендә бүлеге бар!
gag:Baş yaprak

[_f8a77bf49de317f0-1] ttps://statistica.gov.md/files/files/Recensamint/Recensamint_pop_2014/Rezultate/Tabele/Caracteristici_populatie_RPL_2014_rom_rus_eng.xls

[_ef4197584920304b-2] Всероссийская перепись населения 2020—2021 годов
https://wikidata.org/wiki/Track:Q57573219

[_c19489ba82dcab0a-3] ttps://web.archive.org/web/20111217151026/http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/

[4] Транснистриядан бүтән (ПМР)

[perepisM-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Демоскоп. 2004-нче елның Молдова сан алу нәтиҗәләре.

[perepisU-6] 6,0 ^6,1 2001-нче елның Украина сан алу нәтиҗәләре.

[perepis-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 2002-нче ел Бөтенроссия җанисәбе нәтиҗәләре. әлеге чыганактан 2008-02-02 архивланды. 2009-12-24 тикшерелгән.

[Гагаузлар_Mail.ru_Энөиклопедиясында-8] 8,0 ^8,1 Гагаузлар Mail.ru Энөиклопедиясында, archived from the original on 2007-10-29, retrieved 2011-08-16

[9] Днестр буе Молдован Җөмһүрияте юридик тарафыннан караганда, Молдовага керә, фактта — үз-үзен игълан иткән дәүләт, ПМҖ-ны ике дәүләт икърар иткән: Көньяк Осетия Республикасы һәм Абхазия. 2004 елның 5-12 октябрендә, Молдова җанисәбендә, Днестр республикасы халкы аерым булып саналган. 2004 елда ДМҖ-да мөстәкыйль җан санын алу үткәрелде.([1])

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]