Түкәле (рус. Тюкалинск) — Омск өлкәсендә урнашкан шәһәр (1823 елдан), Түкәле районының административ үзәге.

Түкәле
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1759
Дәүләт  Россия
Нәрсәнең башкаласы Тюкалинский район[d] һәм Тюкалинское городское поселение[d][1]
Административ-территориаль берәмлек Тюкалинский район[d] һәм Түкәле өязе
Сәгать поясы UTC+06:00
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көнбатыш Себер тигезлеге
Халык саны 1500 (1856)[2],
4018 (1897)[3],
8200 (1913)[2],
4200 (1926)[2],
4400 (1931)[2],
6600 (1939)[2],
10 197 (1959)[4],
10 385 (1970)[5],
11 480 (1979)[6],
12 191 (1989)[7],
12 400 (1992)[2],
12 500 (1996)[2],
12 600 (1998)[2],
12 600 (2000)[2],
12 300 (2001)[2],
12 007 (2002)[8],
12 000 (2003)[2],
12 100 (2005)[2],
12 100 (2006)[2],
12 100 (2007)[2],
12 135 (2008)[9],
12 106 (2009)[10],
11 275 (2010)[11],
11 240 (2011)[12],
11 203 (2012)[13],
10 906 (2013)[14],
10 695 (2014)[15],
10 546 (2015)[16],
10 491 (2016)[17],
10 326 (2017)[18],
10 311 (2018)[19],
10 231 (2019)[20],
10 253 (2020)[21],
9894 (2021)[22],
9732 (2023)[23]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 115 метр
Почта индексы 646330
Җирле телефон коды 38 176
Карта

Халык саны — 11 276 кеше (2010).[24]

География

үзгәртү

Шәһәр Түкәле елгасы өстендә, Омскидан 124 километр төньяк-көнбатыштарак урнаша. Якындагы тимер юл станциясе — Называевск (79 километр ераклыкта).

1759 елда хәзерге Түкәле урынында почта станциясе нигезләнә. 1763 елдан — ямчылар бистәсе.

1823 елда Түкәлегә шәһәр статусы бирелә һәм Түкәле округы үзәге була. 1838-1878 елларда — өяз үзәге булмаган шәһәр, 1878 елданТубыл губернасы Түкәле округы (1898 елдан — өяз) үзәге.

1865 елда Түкәледә 2 чиркәү, 242 йорт һәм 20 лавка (кибет) булган.

Транссебер магистрале төзелүдән соң Түкәле үзенең сәүдә мөһимлеген югалта.

1924 елданТүкәле районының үзәге.

1840[25] 1856[26] 1897[27] 1913[26] 1926[26] 1931[26] 1939[26] 1959[28] 1970[29] 1979[30] 1989[31] 2002[32] 2010[24]
1 124 ~1 500 5 884 ~8 200 ~4 200 ~4 400 ~6 600 10 197 10 385 11 480 12 191 12 007 11 276

Милли состав (2002): руслар — 95,8%, алманнар — 1,1%, украиннар — 0,7%, казакълар — 0,6%.[33]

Икътисад

үзгәртү

Май-пышлак комбинаты, халык куллану товарлары фабрикасы.

тимер-бетон әйберләрне ясау, урман хуҗалыгы.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ОКТМО
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 Народная энциклопедия «Мой город». Тюкалинск
  3. Первая Всеобщая перепись населения Российской империи 1897 года. Тобольская губерния
  4. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полуДемоскоп Weekly.
  5. Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.Демоскоп Weekly.
  6. Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.Демоскоп Weekly.
  7. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  8. Всероссийская перепись населения 2002 года. Численность населения субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более
  9. Территориальное устройство России
  10. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года
  11. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения городских и сельских населённых пунктов Омской области
  12. Омская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2009-2016 годов
  13. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года
  14. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктовРосстат, 2013. — 528 бит
  15. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года
  16. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года
  17. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года — 2018.
  18. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 годаМосква: Росстат, 2017.
  19. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 годаМосква: Росстат, 2018.
  20. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года
  21. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года
  22. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
  23. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)Росстат, 2023.
  24. 24,0 24,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-08 
  25. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 http://www.mojgorod.ru/omsk_obl/tjukalinsk/index.html
  27. http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=729
  28. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  29. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  30. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  31. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  32. 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  33. архив күчермәсе, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-01-08