Нух Идрисов
Нух Идрисов (Нух Идрис улы Идрисов) — лейтенант, Бөек Ватан сугышында 1944 елның 27 июлендә А. Матросов батырлыгын кабатлап, һәлак булган . КПСС әгъзасы (1943 ел, гыйнвар).
| Нух Идрисов | |
|---|---|
 | |
| Туу датасы | 1918 ел |
| Туу урыны | Кукмара районы Битләнгер авылы |
| Үлем датасы | 27 июль 1944 |
| Үлем урыны | Карелия |
| Иялек |  РСФСР→ ССРБ |
| Гаскәр төре | коры җир гаскәрләре |
| Дәрәҗә |  |
| Җитәкчелек иткән | взвод командиры |
| Бүләкләр һәм премияләр |  |
Тәрҗемәи хәле үзгәртү
1918 елда Казан губернасы (хәзерге Кукмара районы) Битләнгер авылында туган. 12 яшеннән күмәк хуҗалыкта эшли. Хат ташучы, келәт мөдире, бригадир, ВЛКСМ оешмасы сәркатибе вазифаларында була. 1938 елда Ворошилов исемендәге күмәк хуҗалык рәисе итеп куела. Хәрби хезмәттә чагында ССРБ көнчыгышында шәһәр төзелешендә эшли.
Бөек Ватан сугышы үзгәртү
- Совет-фин сугышында катнаша.
- 313- укчы дивизиянең 1070- укчы полкы взвод командиры була.
- 1944 елның 27 июлендә Карелиядә 216,0 биеклеген яулаганда дошман ут ноктасын гәүдәсе белән каплый.
- Кабере 1982 елда табыла, Карелиянең Вегарус бистәсендә җирләнә.
Бүләкләре, мактаулы исемнәре үзгәртү
I дәрәҗә Ватан сугышы ордены (һәлак булганнан соң бирелә; 1969 елның 25 февралендә хатыны Наҗия Госам кызына тапшырыла).[1]
Батырлыгы турында үзгәртү
Дивизия штабы башлыгы запастагы гвардия полковнигы Василий Иванович Крапивин үзенең «313-я Петрозаводская» китабында яза: «1944 елның 27 июлендә лейтенант Н.И. Идрисов батырлык кылды. 216,0 биеклегенең итәгенә җиткәч, рота урман авызында окоп казып урнашты. Алга бару мөмкин түгел иде. Берәрсе селкенү белән, дошман ут өермәсе ача. Лейтенант Идрисов беренче булып урман ешлыгын һәм ут диварын үтеп, шәхси үрнәге белән сугышчыларны җиңүгә рухландырырга булды. Идрисов алга шуыша башлады, мина яки фугас булырдай шикле урыннарны әйләнеп узды. Лейтенант артыннан сугышчы Багаев, аннан взводның башка сугышчылары да иярде. Урман чигенә җиткәч, Идрисов сугышчыларның килеп беткәнен көтеп алды һәм аягүрә басып кычкырды: - Һөҗүмгә, минем арттан! Ура! Идрисовның взводы алга ыргылды. Күрше взводлар да аларга иярде. Ләкин дошман утны көчәйтте. Моңарчы тынып торган ут нокталары уянды. Рота алдында тоташ ут дивары калыкты. Дзотка иң якын урында торучы лейтенант Идрисов әлеге ут ноктасының һөҗүм итүчеләргә иң куркынычы икәнен һәм кичегергә ярамаганны аңлады. Ул дзотка ташланды һәм аның амбразурасын үз гәүдәсе белән каплады. Җиргә елышып беткән рота шунда ук һөҗүмгә сикереп торды һәм дошман ныгытмаларын яулады. 216,0 биеклеге шулай алынды.»
Хәтер үзгәртү
- Түбән Өскебаш мәктәбенә исеме бирелгән, мәктәптә музее оештырылган (1991).[2]
- Суоярви шәһәрендә урамга (1987), Кукмара бистәсендә тыкрыкка исеме бирелгән.
- Үзәк юл буенда, кабереннән ерак түгел урында, барельефы белән истәлек тамгасы урнаштырылган.[3]
- Шаһинур Мостафин «Без монда җиңәргә килдек» әсәрен язган.
Сылтамалар үзгәртү
- Түбән Өскебаш мәктәбе музее 2015 елның 17 февраль көнендә архивланган.
- Мамадыш мәгълүмат-белешмә порталы
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Мамадыш мәгълүмат-белешмә порталында
- ↑ Түбән Өскебаш мәктәбе сайтында, archived from the original on 2015-02-17, retrieved 2015-06-06
- ↑ В.П. Судаков. Поле неуставшей памяти. Петрозаводск, 2008. 443- биттә