Можга

Можга́, Мәжгә (арча Можга, рус. Можга) — Удмуртияда урнашкан шәһәр, Можга районының административ үзәге.

Можга
Ил	РоссияРоссия
Регион	Удмуртия
Координатлар	56°27'N, 52°13'E
Нигезләнгән	1835
Элеккеге исемнәр	1835—1924: Сюгинский завод 1924—1929: Красный
Мәркәз биеклеге	150 м
Климат	континенталь
Халык саны	47 959 кеше
Сәгать кушагы	UTC+4
Телефон коды	+7 34139
Почта индексы	427789—427798
Рәсми сайт	mozhga-gov.ru

География

Шәһәр Сюга һәм Сюгаилка елгалары кушылган урында, Ижаудан 81 километр көньяк-көнчыгыштарак урнаша. Шәһәр аша Казан — Әгерҗе — Екатеринбург тимер юлы һәм Р320 (Алабуга — Ижау) автоюлы уза.

Этимология

Шәһәр үз исемен күрше Можга авылыннан мираска алган, 1924 елга кадәр бу авыл Можга өязенең үзәге булган.

Тарих

Можганың тимер юл вокзалы

Можга 1835 елда "Сюгинский завод" исеме астында нигезләнгән. Аның барлыкка килүе Сюга елгасында Сюга пыяла заводы төзелеше белән бәйләнгән. 1859 елда завод бистәсендә 290 кеше яшәгән, Сюгаилка елгасында су тегермәне эшләгән. 1916 елда завод янында тимер юл станциясе барлыкка килгән.

1924 елдан "Красный" дип атала башлаган, шул ук елдан 1929 елга кадәр — Можга өязенең үзәге.

1926 елда шәһәр статусы бирелгән.

1929 елдан соң Можга дип атала.

1963 елдан — республика буйсынуындагы шәһәр.

Халык

1926	1931	1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
~2 400	~7 700	~22 200	29 987	38 930	40 272	46 049	47 119	47 961

Милли состав

Милләт	1939*	2002	2010
руслар	78,8%	56,9%	54,8%
арлар	11,6%	26,5%	28,1%
татарлар	7,9%	16,1%	15,0%

Мәгариф

УдДУ филиалы, Можга педагогия көллияте, Можга ветеринария көллияте һ.б., 9 мәктәп.

Икътисад

• «Дубитель» АҖ (дуплау экстратын җитештерү)
• «Свет» заводы (пыяладан һәм полиэтиленнан әйберләр ясау)
• «Можга-сыр» ААҖ — сырлар җитештерү
• «Можгинский лесокомбинат» ААҖ — мебель җитештерү

Галерея

• Можга-стадіон.jpg

  Стадион

• Можга1.jpg
• Можгинський став.jpg

  Можга буасы

• Станція сюгинська.jpg

  Сюгинская станциясе, XX гасыр башы