Воркута
Воркута (коми Вӧркута, рус. Воркута, нен. Варкута) — Коми Республикасының төньягындагы шәһәр. Котып аръягындагы иң эре шәһәрләрнең берсе.
| Воркута | |
| рус. Воркута коми Вӧркута | |
| Нигезләнү датасы | 1932 |
|---|---|
.jpg) | |
| Рәсми исем | Варкута, Вӧркута һәм посёлок шахты «Капитальная» |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Муниципальное образование городского округа «Воркута»[d][1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Муниципальное образование городского округа «Воркута»[d] |
| Сәгать поясы | UTC+03:00 |
| Халык саны | 56 131 (2024)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 180 метр |
| Кардәш шәһәр | Антананариву[d], Вологда, Шахты, Киркенес[d], Бөек Новгород һәм Санкт-Петербург |
| Бүләкләр |
 |
| Мәйдан | 29,8 км² |
| Почта индексы | 169900 |
| Рәсми веб-сайт | воркута.рф(рус.) |
| Җирле телефон коды | 82151 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Воркута Викиҗыентыкта | |
Халык саны — 70 551 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 95 866 кеше.[3]
География
үзгәртүВоркута Төньяк поляр түгәрәге артында, Сыктывкардан 904 километр төньяк-көнчыгыштарак урнашкан. Төньяк тимер юлының Воркута станциясе.
Климат
үзгәртү| Воркута климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 1,1 | 1,2 | 5,3 | 12,0 | 26,5 | 31,0 | 33,8 | 30,0 | 24,2 | 15,6 | 4,8 | 3,5 | 33,8 |
| Уртача максимум, °C | −15,6 | −16,1 | −9,6 | −5,5 | 1,7 | 12,7 | 18,7 | 14,2 | 7,8 | −0,8 | −9,5 | −13,9 | −1,3 |
| Уртача температура, °C | −19,4 | −19,7 | −13,8 | −10 | −1,9 | 7,6 | 13,1 | 9,7 | 4,4 | −3,2 | −13 | −17,4 | −5,3 |
| Уртача минимум, °C | −23,6 | −23,9 | −18,1 | −14,4 | −5,2 | 3,3 | 8,2 | 5,8 | 1,3 | −6,1 | −16,5 | −21,6 | −9,2 |
| Абсолют минимум, °C | −48 | −49,4 | −41 | −38,5 | −26,3 | −8,4 | −1 | −4 | −10,5 | −29 | −45,1 | −52 | −52 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 36 | 34 | 33 | 27 | 35 | 52 | 55 | 63 | 57 | 57 | 40 | 42 | 531 |
| Чыганак: Погода и климат Средние значения за период 1981 — 2010 гг. | |||||||||||||
Тарих
үзгәртүВоркута 1931 елда күмер чыганагы янындагы геологлар бистәсе буларак нигезләнә.
Күмер ятмалыр үзләштерү күбесенчә тоткыннар көчләре белән үткәрелгән. 1938 елда ГУЛаг системасына кергән Воркута хезмәт белән төзәтү лагере (Воркутлаг) оештырыла; 1946 елда Речлаг оештырыла.
1940 елга кадәр — Ненец милли округы составында; шул ук елда Воркутага шәһәр тибындагы бистәсе статусы бирелә.
1953 елда Речлаг тоткыннары восстаниены күтәрәләр.
ССРБ таркалудан һәм чыгару сәнәгатенең кризисы аркасында күп кешеләр шәһәрдән чыгып киткәннәр.
Халык
үзгәртү| 1959[5] | 1970[6] | 1979[7] | 1989[8] | 2002[9] | 2010[3] |
|---|---|---|---|---|---|
| 55 668 | 89 742 | 100 210 | 115 646 | 84 917 | 70 551 |
Милли состав: руслар — 77,7%, украиннар — 7,9%, татарлар — 2,9%, комилар — 1,7%, белоруслар — 1,5%, чуашлар — 1,1%, әзериләр — 1,0%.[10]
Административ бүленеш
үзгәртүВоркута шәһәр округына керәләр:[11]
- Воркута шәһәре — 70 551 кеше
5 ш.т.б.:
- Воргашор шәһәр тибындагы бистәсе — 12 044 кеше
- Елецкий шәһәр тибындагы бистәсе — 631 кеше
- Заполярный шәһәр тибындагы бистәсе — 1 948 кеше
- Комсомольский шәһәр тибындагы бистәсе — 1 047 кеше
- Северный шәһәр тибындагы бистәсе — 9 023 кеше
Авыл торак пунктлары: халык саны — 613 кеше
- Мескашор — 54 кеше
- Сёйда — 23 кеше
- Сивомаскинский — 525 кеше
- Хановей — 4 кеше
- Елец — 7 кеше
- Никита — 0 кеше
- Юршор — 0 кеше
«Воркута» шәһәр округының мәйданы — 24 400 кв.км, халык саны (2010) — 95 854 кеше.
Икътисад
үзгәртү- «Воркутауголь» ААҖ — градообразующее предприятие по добыче угля.
- «Воркутацемент» ААҖ
- Воркута механика заводы
- Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт заводы, икмәк комбинаты, болан совхозы.
Югары уку йортлары
үзгәртү- Санкт-Петербург дәүләт таулы институтының филиалы
- Сыктывкар дәүләт университетының филиалы
- Россия мәгариф академиясе филиалы
- Ухта дәүләт техника университетының филиалы
- Заманча һуманитар академиясенең филиалы
Кардәш шәһәрләр
үзгәртү
Галерея
үзгәртү-
-
-
-
Шәһәр янындагы тундра
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ ОКТМО
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года — Росстат, 2024.
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-13
- ↑ Указ о присвоении почётного звания «Город трудовой доблести».
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Численность населения по национальности по городам и районам(үле сылтама)
- ↑ Численность населения городских округов, муниципальных районов, поселений и населенных пунктов(үле сылтама)