Ботсвана
(Botswana битеннән юнәлтелде)
Ботсва́на (ингл. Botswana, тсвана Botswana), Ботсва́на Җөмһүрияте́ (ингл. Republic of Botswana, тсвана Lefatshe la Botswana) — Көньяк Африкада урнашкан дәүләт. Көньякта КАҖ, көнбатышта һәм төньякта Намибия, төньяк-көнчыгышта Замбия, көнчыгышта Зимбабве илләре белән чиктәш. Диңгезгә чыкмый. Географик яктан илнең 70 %-ын Калахари чүле тәшкил итә.
Ботсвана | |
афр. Botswana | |
Байрак[d] | Илтамга[d] |
Нигезләнү датасы | 1966 |
---|---|
Рәсми исем | Botswana, République du Botswana[1], Lefatshe la Botswana, Republic of Botswana[2] һәм Botswanská republika[3] |
Кыскача исем | 🇧🇼 |
Катнашучы | Киву низагы[d] |
Гомер озынлыгы | 66,797 ел[4] |
... хөрмәтенә аталган | тсвана[d] |
Демоним | Motswana, Batswana, Botswanan, Botswanans, botswanai, botswaner, Botswanano, Zvanänan, بوتسواني, بوتسوانية, بوتسوانيون, בוטסואנית, בוטסואני, botswanezi, botswanez, botswaneză, বোতসোয়ানীয়, botsuanianu, botsuaniana, botswano, botswana, botswani, tsuana, Bocvanano, botswanès[5], botswanesa[5], botswanesos[5], botswaneses[5], Botswanais[1], Botswanaise[1], botswana, botswani, botswan, botswane, بوطسواني, بوطسوانية, بوطسوانيين, بوطسوانيات һәм Botsuánach[6] |
Рәсми тел | инглиз теле[7] |
Гимн | Ботсвана гимны[d] |
Мәдәният | Ботсвана мәдәнияте[d] |
Шигарь тексты | Rain, Pula, Дъжд, Our pride, your destination һәм Ein balchder, eich cyrchfan |
Дөнья кисәге | Африка[8] |
Дәүләт | Ботсвана |
Башкала | Габороне[d] |
Сәгать поясы | UTC+02:00, Үзәк Африка вакыты[d] һәм Africa/Gaborone[d][9] |
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан | Көньяк Африка |
Иң көнчыгыш ноктасы | 22°11′44″ к. к. 29°22′24″ кч. о. |
Иң төньяк ноктасы | 17°47′ к. к. 25°10′ кч. о. |
Иң көньяк ноктасы | 26°54′22″ к. к. 20°41′15″ кч. о. |
Иң көнбатыш ноктасы | 23° к. к. 22° кч. о. |
Геомәгълүматлар | Data:Botswana.map |
Иң югары ноктасы | Оце-Хилл[d] |
Иң түбән ноктасы | Лимпопо[d] |
Идарә итү формасы | парламент республикасы[d] |
Дәүләт башлыгы вазыйфасы | Ботсвана президенты[d] |
Ил башлыгы | Дума Боко[d] |
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | Ботсвана президенты[d] |
Хөкүмәт башлыгы | Мокветси Масиси[d] |
Канунбирү органы | Ботсвана милли җыелышы[d] |
Үзәк банкы | Ботсвана банкы[d] |
Дипломатик мөнәсәбәтләр | Германия, Австралия, Намибия, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Кытай Җөмһүрияте, Америка Кушма Штатлары, Россия, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[10], Кытай, Бангладеш, Гөрҗистан һәм Замбия |
Әгъзалык | Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Милләтләр Дуслыгы[11], Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Интерпол[12][13], ХКТО[d][14][15], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Африка көньягын үстерү җәмгыяте[d], Бөтендөнья почта берлеге[16][17], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][18], Бөтендөнья метеорология оешмасы[19], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[20], Көньяк Африка илләре таможня берлеге[d] һәм Бөтендөнья таможня оешмасы[d][21] |
Никахка керү яше | 21 яшь |
Халык саны | 2 291 661 (2017)[22] |
Ир-ат халкы | 1 233 202[23], 1 256 708[23], 1 277 735[23] һәм 1 298 807[23] |
Хатын-кыз халкы | 1 266 499[23], 1 289 694[23], 1 310 688[23] һәм 1 331 489[23] |
Административ бүленеше | Үзәк округ[d], Ганзи[d], Кгалагади[d], Кгатленг[d], Квененг[d], Төньяк-Көнчыгыш округ[d], Төньяк-Көнбатыш округ[d], Көньяк-Көнчыгыш округ[d] һәм Көньяк округ[d] |
Су өслеге өлеше | 2,5 процент |
Акча берәмлеге | Ботсвана пуласы[d] |
Номиналь тулаем эчке продукт | 18 737 066 307 $[24] һәм 20 352 322 157 $[24] |
Кеше башына ТЭП | 6710,99 $[25] |
Кеше потенциалы үсеше индексы | 0,693[26] |
Inequality-adjusted Human Development Index | 0,426[27] |
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече | 9,3[28] |
Эшсезлек дәрәҗәсе | 18 ± 1 процент[29] |
Нәрсә белән чиктәш | Намибия, Көньяк Африка Җөмһүрияте, Замбия һәм Зимбабве |
Автомобил хәрәкәте ягы | сул[d][30] |
Челтәр көчәнеше | 230 вольт[31] |
Электр аергычы төре | D төре[d][31], BS 1363[d][31] һәм BS 546[d][31] |
Әүвәлгесе | Бечуаналенд[d] |
Алыштырган | Бечуаналенд[d] |
Кулланылган тел | инглиз теле[32], жуцъоан теле[d], экока къкунг теле[d], Tshwa[d], чъхоан теле[d], Наро теле, Kgalagadi[d], Tswapong[d], лъгана-цъгви теле[d], Birwa[d], Shua[d], тһимбукушу теле, Nambya[d], гсирику теле, Gǀui[d], куһане теле, йейи теле, төньяк ндебеле теле[d], ǃXóõ, африкаанс теле, Khwe[d], отҗиһереро теле, силози теле, Kalanga[d], тсвана теле, ǁAni[d] һәм Kua[d] |
Мәйдан | 581 737 км² |
Рәсми веб-сайт | gov.bw |
Һәштәге | Botswana |
Югары дәрәҗәле Интернет домены | .bw |
Тематик география | Ботсвана географиясе[d] |
Нәрсәдән бүленеп чыккан | Бөекбритания |
Феноменның икътисады | Ботсвана икътисады[d] |
Феноменның демографиясе | Ботсвана халкы[d] |
Мәктәптә укымаган балалар саны | 74 929[33] |
Джини коэффициенты | 53,3[34] |
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме | 12 процент |
Тулаем туулар коэффициенты | 2,836[35] |
Шәһәр халкы | 1 754 091[23], 1 804 813[23], 1 852 275[23] һәм 1 899 705[23] |
Авыл халкы | 745 611[23], 741 589[23], 736 148[23] һәм 730 591[23] |
Уку-язу нисбәте | 88 процент[36] |
Демократия индексы | 7,62[37] |
BTI Governance Index | 7,44[38], 7,27[38], 7,21[38], 7,11[38], 7,01[38], 7,04[38], 7,09[38], 7,25[38] һәм 6,81[39] |
BTI Status Index | 7,98[38], 7,94[38], 7,81[38], 7,78[38], 7,91[38], 7,84[38], 7,89[38], 8[38] һәм 7,59[39] |
Туым күрсәткече | 24,887[23], 24,195[23], 23,576[23] һәм 23,036[23] |
Үлем күрсәткече | 6,974[23], 6,95[23], 9,461[23] һәм 6,897[23] |
Happy Planet Index score | 31,9[40] |
Илнең мобиль коды | 652 |
Илнең телефон коды | +267 |
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны | 9-1-1[d], 997[d][41], 998[d][41] һәм 9-9-9[d][41] |
Номер тамгасы коды | BW |
Диңгездәге идентификацияләү номеры | 611 |
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме | Төркем:Ботсванада төшерелгән фильмнар[d] |
Ботсвана Викиҗыентыкта |
Дин
үзгәртүБотсванада Дин иреге хөрмәт ителә [42].
- Ил халкының (2,26 миллион кеше, бәяләүләр буенча, 2015 елда) күпчелеге (77 % ы) ― христиан дине тарафдары.
- 2001 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, илдә мөселманнар саны 5 000 нән артык.
- 2001 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, шулай ук 3 000 гә якын Һинд дине һәм 700 гә якын Бәһаи дине тарфдары бар.
- Халыкның якынча 6 проценты традицион Африка динен тотучылар булып тора.
- Халыкның якынча 20 проценты дини түгел.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
- ↑ Official Names of the United Nations Membership — UN, 2016. — 5 p.
- ↑ https://www.skgeodesy.sk/sk/ugkk/geodezia-kartografia/standardizacia-geografickeho-nazvoslovia/nazvy-statov/
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Corporació Catalana de Mitjans Audiovisuals — 1983.
- ↑ The National Terminology Database for Irish — 2006.
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bc.html
- ↑ https://www.workwithdata.com/place/botswana
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
- ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
- ↑ https://thecommonwealth.org/our-member-countries/botswana
- ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
- ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/BOTSWANA
- ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
- ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/botswana
- ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
- ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=53
- ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
- ↑ https://public.wmo.int/en/members/botswana
- ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
- ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
- ↑ база данных Всемирного банка — Бөтендөнья банкы.
- ↑ 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 23,10 23,11 23,12 23,13 23,14 23,15 23,16 23,17 23,18 23,19 23,20 23,21 23,22 23,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
- ↑ 24,0 24,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
- ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr
- ↑ 31,0 31,1 31,2 31,3 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
- ↑ Crystal D. English as a Global Language — 2 — Cambridge University Press, 2012. — 224 p. — ISBN 978-1-107-61180-1, 978-0-511-07862-0, 978-0-521-82347-0, 978-0-521-53032-3
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZS
- ↑ 2020 Democracy Index
- ↑ 38,00 38,01 38,02 38,03 38,04 38,05 38,06 38,07 38,08 38,09 38,10 38,11 38,12 38,13 38,14 38,15 https://www.bti-project.org
- ↑ 39,0 39,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/BWA
- ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=BWA
- ↑ 41,0 41,1 41,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
- ↑ International Religious Freedom Report 2007: Botswana. United States Bureau of Democracy, Human Rights and Labor (September 14, 2007). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
Сылтамалар
үзгәртүВикиҗыентыктагы медиафайллар? |
- The Government of Botswana
- Botswana Tourism Board
- Bank of Botswana
- Botswana Gazette
- Botswana Central Statistical Office 2008 елның 2 март көнендә архивланган.