Константин Иванов
Константин Иванов — чуаш мәгърифәтчесе, чуаш әдәби теленә нигез салган, чуаш әлифбасын төзешкән шагыйрь.
| Константин Иванов | |
|---|---|
 | |
| Туу датасы: | 27 май 1890 |
| Туу урыны: | Бәләбәй өязе, Слакбаш авылы |
| Үлем датасы: | 26 март 1915 (24 яшь) |
| Үлем урыны: | Слакбаш |
| Милләт: | чуаш |
| Ватандашлык: |   Россия империясе |
| Эшчәнлек төре: | шагыйрь |
| Иҗат итү еллары: | 1906 |
| Жанр: | шигырь бүлеге[d], повествовательная поэзия[d], трагедия[d] һәм Әкият |
Тәрҗемәи хәл
үзгәртүКонстантин Иванов бик кыска, әмма эчтәлекле гомер кичергән. 1902 елда авылындагы мәктәпне тәмамлый. Бәләбәй шәһәр училищесына укырга керә. Аны тәмамлап, Сембердә чуаш «Яковлев» мәктәбенә әзерләнү курсларына урнаша. Ике елдан, 15 яшьтә беренче сыйныфка алына.
Нарспи
үзгәртүКонстантин Иванов иҗат иткән «Нарспи» поэмасын (1908) революциягә кадәрге Россиядә чуаш халкының тормыш энциклопедиясе дип атыйлар. “Нарспи” геройлары — ике гашыйк: ирек сөюче Нарспи һәм батыр йөрәкле Сетнер.
Чуаш композиторы Григорий Хирбю, поэмага нигезләнеп, чуаш музыкасының классикасына әверелгән «Нарспи» операсын иҗат иткән [1].
Шәрәф Мөдәррис поэманы татар теленә тәрҗемә иткән (1941 елдан да соңга калмыйча)[2] һәм бу тәрҗемә берничә тапкыр басылып чыккан. 2008 елда Ренат Харис поэманың яңа тәрҗемәсен эшләгән.[3]
Чуаш дәүләт академия драма театры Константин Иванов исемен йөртә.
Туган авылы Слакбашта егерменче гасыр башында ук төзелгән йортында шагыйрьнең музее урнашкан.
Сылтамалар
үзгәртү- Иванов К. Нарспи/ Шәрәф Мөдәррис тәрҗемәсе - Казан:Татарстан китап нәшрияты, 1958. - 82 б.
Чыганак
үзгәртү- Онытылмас тәэссоратлар калдырды(үле сылтама)
- Чебоксарцы устроили митинг в честь чувашского поэта 2015 елның 16 март көнендә архивланган.
- Слакпуç ялĕнчи сăвăçăн музей-çурчĕ
- К. В. Иванов çуралнăранпа 120 çул
- Константин Иванов 2011 елның 12 август көнендә архивланган.
- В. Иванов çурални 100-çул çитнĕ ятпа ЮНЕСКО хăйĕн XXV сессинче 1990 çула Константин Васильевич Иванов çулĕ тесе палăртнă(үле сылтама)
- Чăваш Енĕн паллă çыннисем: Иванов Константин Васильевич
- Константин Васильевич Иванов 2012 елның 23 февраль көнендә архивланган.
- «Нарспи» аудиокӗнеке шорт-листа кӗнӗ
 |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Хирбю, Григорий Яковлевич. Чувашская энциклопедия
- ↑ Иванов К. Нарспи : поэма / Константин Иванов ; [пер. Ш. Мударрис]. - Казань : Татгосиздат, 1941. - 88 с.
- ↑ Поэма К. Иванова «Нарспи» переведена на татарский язык