Коми теле

(Komi tele битеннән юнәлтелде)

Коми теле яки коми-зырян теле (коми коми кыв) – коми халкының милли теле. Коми теле Коми Республикасында, Перьм төбәгендә, Киров өлкәсендә, Мурманск өлкәсендә, Көнбатыш Себердә таралган. 2002 елга сөйләшүеләр саны якынча 312 мең кеше (2010да 156 мең).

Коми теле
Үзисем:

коми кыв

Илләр:

Россия

Төбәкләр:

Коми Республикасы,
Перьм төбәге,
Киров өлкәсе,
Мурманск өлкәсе,
Көнбатыш Себер

Рәсми халәт:

Коми Республикасы

Сөйләшүчеләр саны:

219 100 кеше кеше (2010)[1]

Дәрәҗә:

300 мең кеше

Халәт:

начар хәлдә[d]

 Классификация
Төркем:

Урал гаиләсе

Фин-угыр телләре
Язу:

кирилл язуы, борынгы пирем язуы[d] һәм Молодцов әлифбасы[d]

Тел кодлары
ISO 639-1:

kv[2]

ISO 639-2:

kom[2]

ISO 639-3:

kom[2]

Коми теле перьм телләренә керүче ике телнең берсе булып тора. Коми теле, һәрберсе үз әдәби теленә ия булган, өч сөйләштән тора:

  • коми-коми,
  • коми-перьм,
  • коми-язьвин.

Саннар

үзгәртү
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 20 30 40 50 60 70 80 90 100 1000
Ӧтик (медводдза — беренче) Кык Куим Нёль Вит Квайт Сизим Кӧкъямыс Ӧкмыс Дас Дас ӧтик Кызь Комын Нелямын Ветымын Квайтымын Сизимдас Кӧкъямысдас Ӧкмысдас Сё Сюрс

Гади сүзләр таблицасы

үзгәртү

Башка фин-угыр телләре белән чагыштырма таблица:

Коми теле тӧлысь выль мам чой вой ныр куим сьӧд гӧрд виж турунвиж кӧин
ай яңа әни апа төн борын өч кара кызыл сары яшел бүре
Башка фин-угыр телләре
Коми-пермь теле месяц, тӧлісь виль мамö сой ой ныр куим сьӧд гӧрд веж зелёнӧй, турунвеж кӧин
ар теле толэзь выль мумы, нэнэ, анай сузэр уй ныр куинь сьӧд горд ӵуж вож кион
Чирмеш теле тылзе у ава ака, шÿжар йÿд нер кум шем йошкар саре ужар пире
Эрзә теле ков од ава патяй ве судо, нерь (хайваннарга кулланыла) колмо раужо якстере ожо пижэ верьгиз
Мукшы теле ков од тядяй сазор ве шалкха колма равжа якстерь тюжя пиже врьгаз
Вепс теле ku uz’ mam sizar ö nena koume must rusked pakuine vihand, viher händikaz
Карел теле kuu uuzi emä, muamo sizär, čikko nenä, nokka (томшык) kolme mušta ruskie keldaine vihrie hukka
Фин теле kuu uusi äiti sisar, sisko nenä, nokka (томшык) kolme musta punainen keltainen vihreä susi
Эст теле kuu uus ema õde, sõsar öö nina, nokk (томшык) kolm must punane kollane roheline hunt
Лив теле ūž jemā; ǟma sõzār īe nanā kuolm mustā punni vīri ōļaz; mõltsi suž [3]
Ижор теле kuu uuz emoi siar öö nenä kolt mussa punnain keltain haljaz, rohoin suzi [4]
Вод теле kuu vassõn emä sõzar yy nenä, nokka (томшык) kõlmõd, kõm mussa kauniz kõltain rohoin susi [5]
Саам теле ма̅нн о̅дт е̅ннҍ вуэррьпенҍ ыйй нюннҍ ко̅ллм чо̅а̅ххпесь ру̅ппьсесь руччкесь руэнн, руэнас пальтӭсь, чиррм, скуммьп
Манси теле э̅тпос йильпи сянь, а̅ӈкв уст. у̅вси, яныг яга̅ги (старшая); йигирись, мань яга̅ги, э̅сь (младшая) э̅т, э̅ти нёл ху̅рум (χūrəm) сэ̅мыл вы̅гыр, келп восьрамхарпа ня̅рппум оспа ха̅йтнут, са̅лыпурнуй, салыуй [6]
Ханты теле тылщ илуп анки упи атл нюл хэлум питы вырты вусы няртурн пастывой
Маҗар теле hónap új anya lánytestvér éj orr három fekete vörös, piros sárga zöld farkas
 
Сыктывкар каласында коми теле язылышы (астагысы)

Массакүләм мәгълүмат чаралары

үзгәртү

Шулай ук карагыз

үзгәртү

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Language
  3. Šuvcāne V., Ernštreite I, Latviešu-lībiešu-angļu sarunvārdnīca, 1999, 9984-771-74-1, 69, archived from the original on 2007-01-23, retrieved 2012-02-16 
  4. Чернявский В.,Ижорский язык (Самоучитель),2005
  5. Чернявский В.,Водский язык (Самоучитель),2005, 162
  6. Афанасьева К.В.,Русско-мансийский тематический словарь
 
Википедия

Википедиянең
коми-коми телендә бүлеге бар!
kv:Медшӧр лист бок