Әлчек
Әлчек яки Алчек, Альцек (tat.lat. Älçek) (7 гасыр) — Бөек Болгар иле хәкиме, Кубрат ханның бишенче улы, Идел буе Болгарына нигез салучы Котрагның һәм Дунай буе Болгарына нигез салучы Аспарухның бертуганы.
| Әлчек | |
|---|---|
 | |
| Туган | 7 гасыр Бөек Болгар |
| Үлгән | 7 гасыр Бөек Болгар иле |
| Милләт | протоболгар |
| Һөнәре | сәясәтче, гаскәри |
| Ата-ана |
|
ЧыгышыҮзгәртү
632 елда Бөек Болгар дәүләтенең ханы булып Органаның бер туганының улы Кубрат тәхеткә утырган. Кубрат VII йөзнең 50 нче еллар ахыры—60 нчы еллары башында үлгән (кайберәүләр иртәрәк, төгәлрәк вакытны күрсәтәләр — 642 елда, диләр). Аның үлеме чынында үзе төзегән берләшмәнең яшәүдән туктавына китергән.
Риваятьтә Кубрат хан улларыннан өчесенең исеме аталган: өлкәне — Батбай, икенчесе — Котраг , өченчесе — Аспарух, Әлчек һәм Кубер. Гомумән, ханның биш улы турындагы риваять Бөек Болгар илендә булган биш этник төркем, биш эре кабиләне гәүдәләндерә.
Көрәше һәм мирасыҮзгәртү
Кубрат хан үлгәннән соң Әлчек үз гаскәре белән Авар каһанлыгына күчкән, ләкин анда 631 елда Авар каһан таҗы буйсындыра алмаганга күрә, Бавариягә юнәлгән. Франк патшасы Дагоберт 1 башта аларга рөхсәт биргән, әмма төннә 9 мең болгарны үтергән. Әлчек калган болгарлар белән башта Австриягә, соңрак Италиягә күчкән.
Гримоальд патшаның улы - Ромуальд-1 Әлчек болгарларына Беневент кенәзлегендә җир биргән. Шулай итеп Әлчек болгарлары Италиядә яши башлаган. 8 нче гасырның азагында язылган Павел Диаконның «Лангобардлар тарихы»нда (Historia Langobardorum) болгарларның Сепино, Бояно, Исерния шәһәрләрендә яшәве, аларның латыйнча һәм болгарча яхшы белүе турында хәбәр ителә.[1]
Шулай ук карагызҮзгәртү
Документаль фильмнарҮзгәртү
- «Болгары», докум. фильм, реж. и сценарист П. Петков, опер. Кр. Михайлов. Производство bTV. 2006 год, Болгария.
- Сокровища Хана Кубрата [1]
- «Заповіт Кубрата» «Завет Кубрата» , документальный фильм, Украина.
ИскәрмәләрҮзгәртү
Тышкы сылтамаларҮзгәртү
- Идел Болгар иле
- Повесть временных лет. М.-Л., 1950. Ч. 1-2; Полное собрание русских летописей. М., 1949. Т. 2; М., 1962. Т. 1, вып. 2.
- Волжская Булгария и Русь. Казань, 1986.