Уэлен

Уэлен (рус. Уэлен, тәрҗемә — «кара җир»,чук.эским.Увэлен;юпик эским. Улыӄ, Олыӄ) — Чукотка автономияле округы Чукотка районының авылы, Русиянең иң көнчыгыш торак пункты.

Уэлен
чук. Увэлен
Рәсми исем	Уэлен
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Уэлен авыл җирлеге һәм Чукотский уезд[d]
Административ-территориаль берәмлек	Уэлен авыл җирлеге, Чукотский район[d] һәм Чукотский уезд[d]
Сәгать поясы	UTC+12:00
Халык саны	255 (1931), 500 (1939), 678 (2002), 740 (2009), 720 (2010), 718 (2011), 712 (2012), 712 (2013), 697 (2014), 670 (2015), 651 (2016), 632 (2017), 619 (2018), 606 (2020), 685 (2021), 673 (2023)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	3 метр
Мәйдан	166,35 км²
Почта индексы	689310
Җирле телефон коды	4273695
Уэлен Викиҗыентыкта

Халык саны — 720 кеше.

География

Уэлен Чукот ярымутравының төньяк-көнчыгышында, Дежнёв борыны (Ауразиянең иң көнчыгыш ноктасы) янында урнашкан.

Диңгез порты. Аэропорт.

Климат

Уэлен климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	6,1	5,4	3,0	5,5	8,8	17,8	25,0	21,0	15,0	11,1	8,4	10,0	25,0
Уртача максимум, °C	−17,7	−17,9	−16,7	−10	−1,3	4,5	9,1	8,4	4,8	−0,1	−5,7	−13,3	−4,7
Уртача температура, °C	−20,5	−21,4	−19,7	−12,8	−3,1	2,6	6,7	6,5	3,5	−1,4	−8	−15,6	−6,9
Уртача минимум, °C	−22,8	−23,1	−22,1	−15,6	−4,7	1,1	5,0	5,1	2,4	−2,8	−9,9	−17,8	−8,8
Абсолют минимум, °C	−42,8	−44,5	−42	−37,2	−26,1	−10	−1,1	−2,2	−8,9	−22	−33,2	−38,9	−44,5
Явым-төшем нормасы, мм	23	20	13	17	18	15	32	48	44	39	28	25	322
Чыганак: Погода и климат

Тарих

«Уэлен» исеме беренче тапкыр 1792 елдан телгә алына. 1912 елда Уэленга Камчатка өлкәсенең Чукотка өязе идарәсе күчерерлә. 1916 елда монда Чукоткада иң беренче мәктәбе ачыла.

1940 елга кадәр — Чукотка районының үзәге.

Халык

2002	2010
679	720

2002 елгы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халык: чукча эскимослар (82,3%), юпик эскимослар (8,2%), руслар (7,6%).

Танылган шәхесләр

• Юрий Рытхэу — чукот язучысы.