Wikipedia

Таллинн

(Таллин битеннән юнәлтелде)
Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Таллинн (мәгънәләр) битенә күчегез.

Таллинн (эст. Tallinn) — Эстониянең иң зур шәһәре һәм башкаласы.

Таллинн
Карта
Ил Эстония
Өяз Харьюмаа
Координатлар 59°26'14"N, 24°44'42"E
Башлык Кылварт, Михаил[d]
Беренче телгә алу 1154
Элеккеге исемнәр Колывань, Рөвел
Мәйдан 159 км²
Халык саны 392 331 кеше
Сәгать кушагы UTC+2
Телефон коды +372
Рәсми сайт tallinn.ee
Кардәш шәһәрләр Рига[1], Аннаполис (Мэриленд)[1], Хаңҗу[d][1], Дартфорд[d][1], Гент[1], Һелсинки[1], Кил[1][2][3], Котка[4][5], Пекин[1], Мәскәү[1], Турку[1], Венеция[1], Вилнүс[1][6][7], Мальмё[d][8], Шверин, Санкт-Петербург[1], Киев[9], Өскеп[1], Вена[1], Одесса[10], Тбилиси[1] һәм Грониңен
Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Халык саны — 392 331 кеше (2011).[11]

География үзгәртү

Таллинн Фин култыгының көньяк ярында, Һелсинкидан 80 километр көньяктарак урнашкан.

Климат үзгәртү

  • Уртача еллык температура — +5,9 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 4,1 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 80%
Таллинн климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 9,3 10,1 15,9 27,2 29,7 31,2 34,3 33,9 28,5 22,0 12,8 10,6 34,3
Уртача максимум, °C −1,2 −1,6 2,3 9,2 15,2 18,8 21,8 20,4 15,2 9,4 3,4 0,3 9,4
Уртача температура, °C −3,4 −4,3 −1 4,5 10,1 14,1 17,2 16,0 11,3 6,5 1,3 −1,9 5,9
Уртача минимум, °C −5,8 −7 −4,2 0,6 5,2 9,6 12,7 12,0 7,8 3,8 −0,8 −4,2 2,5
Абсолют минимум, °C −31,1 −31 −25,5 −17,2 −5 0,0 4,0 2,1 −5 −10,5 −21,3 −31 −31,1
Явым-төшем нормасы, мм 49 32 31 30 36 57 74 73 60 65 61 49 618
Су температурасы, °C 1,0 0,5 0,6 2,3 6,5 11,8 16,2 16,7 13,0 9,5 6,0 2,8 7,3
Чыганак: Погода и климат ЕСИМО

Тарих үзгәртү

Рус елъязмаларында беренче тапкыр 1154 елда Колывань буларак телгә алына. 1219 елда датчаннар тарафыннан басып алына, алар шәһәргә Рөвел исемне кушканнар.

1349 елда датчаннар шәһәрне Тевтон орденына саталар, соңрак Ливония ордены составына күчкән. Ливония ордены таркалгач соң, Швеция составына күчкән.

1558—83, 1570 — 71 һәм 1577 елларда шәһәр руслар тарафыннан уңышсыз камап алынган.

Төньяк сугышы барышында Рөвел Пётр I гаскәре алдында капитуляцияләнгән.

1904 елның 15 октябрендә — Россия-Япония сугышы барышында Балтыйк флоты Рөвелдән чыга.

Халык үзгәртү

1840[12] 1897[13] 1959[14] 1970[15] 1979[16] 1989[17] 2000[18] 2011[19]
23 259 64 572 281 714 362 706 429 727 482 037 400 378 392 331

Милли состав (2000): эстоннар — 53,7%, руслар — 36,5%, украиннар — 3,7%, белоруслар — 2,0%.[18]

Эчке бүленеш үзгәртү

8 өлеш:

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Tallinna suhted teiste linnadega — Таллинн, 2020.
  2. ↑ https://www.tallinn.ee/est/valissuhted/Kiel
  3. ↑ https://www.kiel.de/de/kiel_zukunft/kiel_international/Tallinn.php
  4. ↑ http://stolitsa.ee/101070
  5. ↑ http://www.kotka.fi/tietoa_kotkasta/kansainvalinen_toiminta
  6. ↑ https://www.tallinn.ee/est/valissuhted/VILNIUS
  7. ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
  8. ↑ http://malmo.se/Kommun--politik/Sa-arbetar-vi-med.../Omvarld/Internationellt-arbete/Vanorter.html
  9. ↑ https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
  10. ↑ https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-partneri/tallinn-estoniya/
  11. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2013-11-13, retrieved 2013-09-05 
  12. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  13. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1731
  14. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  15. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  16. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  17. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  18. ↑ 18,0 18,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2019-07-14, retrieved 2013-09-05 
  19. ↑ http://pub.stat.ee/px-web.2001/Dialog/Saveshow.asp(үле сылтама)

Калып:Европа башкалалары

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Таллинн&oldid=3824467