Wikipedia

Стрельна

Питырбур эчендәге бистә

Стрельна (рус. Стре́льна) — бистә, Россия Федерациясенең федераль әһәмияттәге Санкт-Петербург шәһәре Петродворец районы составында шәһәр эчендәге муниципаль берәмлек. Ул Фин култыгының көньяк ярында, Стрелка һәм Кикенка елгаларында урнашкан.

Стрельна
Байрак[d]
Сурәт
Дәүләт  Россия[1]
Административ-территориаль берәмлек Санкт-Петербургның Петродворец районы[1]
Сәгать поясы UTC+03:00
Халык саны 14 359 (2023)[2]
Почта индексы 198515
Рәсми веб-сайт mo-strelna.ru
Беренче язма телгә алу 1500
Җирле телефон коды 812
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Map
 Стрельна Викиҗыентыкта

Стрельна аша Петергоф юлы һәм шунда тәмамланучы 36нчы трамвай маршруты уза, ул тарихи Ораниенбаум электр линиясенең уникаль мирасы, Россия империясендә беренче шәһәр яны электр поездлары проекты булып тора. Шулай ук, Октябрь тимер юлының Балтыйк сызыгының бер өлеше муниципалитет берәмлек территориясе аша уза, алар буйлап шәһәр яны электр поездлары да йөри, Стрельна станциясендә туктый.

Тарихы

үзгәртү

Беренче тапкыр Водская Пятинаның Язма китабында 1500 елда, Копорский районының Кипенский чиркәү ишегалдында Стрелна елгасындагы Стрелна авылы буларак искә алына [3] .

Столбово солыхыннан[калыпны мәкаләдән алып куярга] соң, бу җирләр Швециягә бирелә, һәм 1630-елларда Стрельнада Швеция сәясәтчесе Юхан Шюттеның Хоффтагы Стралл барон утары пәйда була. Утарда пристань, су тегермәне, буа, теплица һәм кечкенә йорт чиркәве була.

Стрельна бистәсе Август Бергенгеймның 1676 елда Швеция материаллары нигезендә төзелгән Ингерманландия(рус.)татар. картасында билгеләнгән[4].

XVIII гасыр башында Пётр I монда "Россия Версалиясе" шәһәр чите резиденциясен булдыру идеясен уйлап таба. Пётр I заманында биредә аның агачтан төзелгән сарае (1711—1717), Зур (Константин) сарае (төзелеш 1720 елда башланган) барлыкка килә, Стрельна (Константин) паркы салына (архитекторлары Жан-Батист Леблон һәм Николо Микетти, мәйданы 140 гектардан артык). 1722 елда Питер I сарайны кызы Елизаветага бүләк итә. Шәһәр чите резиденциясе роле Петергофка күчә, ә Стрельнага "юл резиденциясе" роле бирелә, ләкин 1917 елга кадәр ул император гаиләсе милке булып исәпләнә.

XVIII гасыр азагында, Стрельна бөек князь шәхси милегенә әйләнә — 1797 елда Павел I аны икенче улы бөек князь Константин Павловичка бүләк итеп бирә, шул сәбәпле зур сарай һәм парк бүгенге көнгә кадәр сакланып калган аның исеме белән йөри. Комплексның архитектура доминантасы — Константин сарае — Николо Микетти проекты буенча 1720 елда төзелә башлый, 1750-елларда архитектор Бартоломео Растрелли тәмамлый, һәм 1803 елгы янгыннан соң Андрей Воронихин һәм Луиджи Руска ясаган үзгәрешләр белән торгызыла, 1847—1851 елларда Христиан Мейер, Андрей Штакеншнейдер һәм Александр Брюллов тарафыннан яңартыла.

XIX гасыр башыннан Стрельна тирәсендә дачалар барлыкка килә. 1830—1840 елларда Стрельнада сарай һәм утар корылмалары булган Орлов паркы (якынча 19 гектар) пәйда була.

1936 елда авылда 13 800 кеше исәпләнә. Бистәдә канифоль-скипидар заводы, Красная Зоря агро-педагогик техникумы һәм 3 мәктәп эшли [5] .

1941—1944 елларда, сугыш вакытында, торак пункт немец гаскәрләре тарафыннан яулап алына, алар Стрельнаны Ленинградка ату өчен плацдарм итеп файдалана. Орлов сарае тулысынча җимерелә, ансамбльнең барлык биналары һәм парклары җимерелә. Стрельна һәм Петергоф Кызыл Армия тарафыннан 1944 елның 19 гыйнварында азат ителә.

 
Константин сарае фонында G8 саммитында катнашучылар

Революциядән соң Константин сараенда балалар мәктәп-колониясе, санаторий урнаша, сугыштан соң торгызылган бинада 1991 елга кадәр Арктика училищесы урнаша, 90-нчы елларда ул ташландык хәлгә килә.

2003 елга "Конгресслар сарае" дәүләт комплексы буларак торгызыла.

Халкы

үзгәртү
Халык саны
1936[6]2002[7]2010[8]2012[9]2013[10]2014[11]
13 800↘12 751↘12 452↗12 636↗13 066↗13 350
Халык саны
1936[12]2002[7]2010[8]2012[9]2013[10]2014[11]
13 800↘12 751↘12 452↗12 636↗13 066↗13 350


  •  
    Bosch und Siemens заводы
  •  
    "Карл Сименс урамы" билгесе.

Икътисад

үзгәртү

Санкт-Петербург Хөкүмәтенең топонимик комиссиясе шулай ук Россиядәге Германия компаниясе мәнфәгатьләрен яклаучы фирманың авылга Бош-Сименс урамы исемен бирү турындагы тәкъдимен карый. Нәтиҗәдә, Санкт-Петербург топонимиясе традицияләрен һәм рус теле кагыйдәләрен исәпкә алып, Комиссия эшкуарларга альтернатива буларак Карл Сименс урамы исемен тәкъдим итә[13]. Шулай ук авылда махсус техник һәм инновацион икътисади зона "Нейдорф" төзелә.

Стрельна сарае һәм парк ансамбльләре

үзгәртү

Сарайлар

үзгәртү

Парклар

үзгәртү
  • Константин паркы
  • Орлов паркы
  •  
    Орлов паркы

Спорт

үзгәртү

2014 елдан башлап авылда ASK-S боз комплексы урнаша, ул СКА-Стрельна балалар хоккей мәктәбенең төп мәйданы булып тора (СКА хоккей клубы академиясе составында) [14] [15] .

Стрельна белән бәйле кешеләр

үзгәртү
Стрельнада туганнар
  • Николай Семёнович Андреев (1915—1986) — 1941-1945 елгы Бөек Ватан сугышында катнашучы, Дан орденыныж тулы кавалеры.
  • Юрий Алексеевич Инге (1905—1941) — совет шагыйре һәм хәрби корреспондент, КБФ суднолары Таллиннан Кронштадтка күчкәндә «Кришьянис Валдемарас» кораблендә үлгән.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ 1,0 1,1 ОКТМО. 185/2016. Северо-Западный ФО
  2. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) — Росстат, 2023.
  3. ↑ «Переписная оброчная книга Водской пятины 1500 года» стр. 648
  4. ↑ Карта Ингерманландии: Ивангорода, Яма, Копорья, Нотеборга. Составлена в 1827 году по шведским архивам 1676 года., archived from the original on 2018-07-09, retrieved 2020-11-26 
  5. ↑ Административно-экономический справочник по районам Ленинградской области / Адм.-террит. комис. Леноблисполкома; сост. Богомолов Ф. И., Комлев П. Е.; под общ. ред. Нужного А. Ф. — М.: Изд-во Леноблисполкома и Ленсовета, 1936. — 383 с. — С. 156, archived from the original on 2022-01-27, retrieved 2020-11-26 
  6. ↑ Административно-экономический справочник по Ленинградской области. — Л., 1936, стр. 156
  7. ↑ 7,0 7,1 Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. әлеге чыганактан 2012-02-03 архивланды.
  8. ↑ 8,0 8,1 Всероссийская перепись населения 2010 года. Санкт-Петербург. әлеге чыганактан 2014-08-14 архивланды. 2014-08-14 тикшерелгән.
  9. ↑ 9,0 9,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
  10. ↑ 10,0 10,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
  11. ↑ 11,0 11,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-08-02 архивланды. 2014-08-02 тикшерелгән.
  12. ↑ Административно-экономический справочник по Ленинградской области. — Л., 1936, стр. 156
  13. ↑ Протокол заседания Топонимической комиссии № 18 от 23.04. 2007. әлеге чыганактан 2008-10-09 архивланды. 2008-01-21 тикшерелгән.
  14. ↑ Ледовый комплекс «АСК-С»
  15. ↑ Презентация Академии СКА
  ЮНЕСКО Бөтендөнья мирасы, 540-014  номерлы  объект
рус. • ингл. • фр.

Сылтамалар

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Стрельна&oldid=4405949