Рязань өлкәсе
Рязань өлкәсе́ – Россия Федерациясенең Европа өлеше субъекты.
| Рязань өлкәсе | |
| рус. Рязанская область | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
| Нигезләнү датасы | 26 сентябрь 1937 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Рязанская область |
| Дөнья кисәге | Европа |
| Дәүләт |
 Россия |
| Башкала | Рязань |
| Административ-территориаль берәмлек | Россия[1] |
| Сәгать поясы | MSD һәм Европа/Мәскәү[d][2] |
| Геомәгълүматлар | Data:Russia/Ryazan Oblast.map |
| Хөкүмәт башлыгы | Павел Малков |
| Канунбирү органы | Рязанская областная дума[d] |
| Халык саны | 1 043 231 (2024) |
| Моның хуҗасы | Рязань[d] |
| Нәрсә белән чиктәш | Мәскәү өлкәсе, Владимир өлкәсе, Түбән Новгород өлкәсе, Мордовия, Пенза өлкәсе, Тамбов өлкәсе, Липецк өлкәсе һәм Тула өлкәсе |
| Мәйдан | 39 600 км² |
| Рәсми веб-сайт | ryazan.gov.ru |
_-_Ryazan_Oblast.svg) | |
| Һәйкәлләр исемлеге | список объектов культурного наследия России в Рязанской области[d] |
| Феноменның икътисады | economy of Ryazan Oblast[d] |
| Җирле телефон коды | 4912 |
| Номер тамгасы коды | 62 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Рязань өлкәсе Викиҗыентыкта | |
Өлкә үзәге – Рязань шәһәре.
География
үзгәртүЧиктәшлек
үзгәртү| Як | Россия субъекты |
|---|---|
| Төньяк-көнбатыш | Мәскәү өлкәсе |
| Төньяк | Владимир өлкәсе |
| Төньяк-көнчыгыш | Түбән Новгород өлкәсе |
| Көнчыгыш | Мордовия республикасы |
| Көньяк-көнчыгыш | Пенза өлкәсе |
| Көньяк | Тамбов өлкәсе Липецк өлкәсе |
| Көнбатыш | Тула өлкәсе |
Өлкә Ука елгасының урта һәм түбән агымнарда урнашкан, җир өсте — тигезлек. Төньякта Мещёра түбәнлеге (биеклеге 80–130 м), Уканың уңъярында Ука-Тын тигезлеге (иң биек урыны 180 м). Көнбатыш өлеше Уртарус калкулыгы алып тора (иң биек урыны 236 м). Известьташ, балчык, ком, көрән күмер, торф чыганаклары бар.
Климаты уртача континеталь. Гыйнварның уртача температурасы —11°, июльнеке +19°С. Еллык явынар саны 550 мм. Вегетация дәвере 180 көн. Төп елга — Ука вә аның кушылдыклары (Пра, Гусь, Проня, Пара, Мукшы, Ранова, Цна). Мещёра түбәнлегендә Дубовое, Великое, Чёрное, Белое һ.б. күлләре бар. Туфрагы кәсле, сур тусли соры урман туфрагы, каратуфрак. Территориясенең 35% өлеше — урман. Тиен, төке, куян, бүре, кабан, поши яши. Өлкә территориясендә Мещёра милли паркы, Ука тыюлыгы урнашкан.
Халык
үзгәртү- Төп мәкалә: Рязань өлкәсенең халкы
Россияның Госкомстат исәбеннән өлкәнең халык саны 1 135 438 кеше (2015).
- Рус халкы – 1 161,4 мең кеше
- Украин халкы – 12,7 мең кеше
- Мордва халкы – 7,3 мең кеше
- Татар халкы – 5,6 мең кеше
- Әрмән халкы – 4,5 кеше
- Белорус халкы – 3,5 кеше
- Әзербайҗан халкы – 2,9 кеше
- Чегән халкы – 2,2 кеше
- Немец халкы – 1,6 кеше
- Чуаш халкы – 1,3 кеше
- Молдова халкы – 1,1 кеше
Торак пунктлар
үзгәртү
|
|
|
Административ бүленеш
үзгәртүШәһәр округләре
үзгәртү| № | Шәһәр округы | Халык саны, кеше |
|---|---|---|
| I | Касыйм | ↘31 477[3] |
| II | Рязань | ↗533 277[3] |
| III | Сасово | ↘26 837[3] |
| IV | Скопин | ↘28 493[3] |
Районнар
үзгәртүТанылган шәхесләр
үзгәртүТатарлар
үзгәртү- Сара Шакулова — татар хатын-кызларыннан беренче математик.
- Гомәр Дәвишев — беренче профессиональ татар режиссеры.
- Сәгъдия Булатова — мөгаллим. Касыймда кыз балалар өчен беренче мәктәп ачучы.
- Әшрәф Синәева — татар театрына нигез салучыларның берсе. «Сәйяр» төркеме актрисасы.
Шулай ук карагыз
үзгәртүИскәрмәләр
үзгәртү- ↑ ОКТМО
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 3,24 3,25 3,26 3,27 3,28 3,29 3,30 3,31 3,32 3,33 3,34 3,35 3,36 3,37 3,38 3,39 3,40 3,41 Рязанская область. Предварительная оценка численности населения на 1 января 2015 года. әлеге чыганактан 2015-02-27 архивланды. 2015-02-27 тикшерелгән.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-08-02 архивланды. 2014-08-02 тикшерелгән.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. 5. Численность населения сельских населённых пунктов Рязанской области. әлеге чыганактан 2013-12-10 архивланды. 2013-12-10 тикшерелгән.