Мстислав Гневышев
Мстислав Николаевич Гневышев (1914 елның 2 (15) мае, Екатеринодар — 1992 елның 29 гыйнвары) — совет астрономы.
| Мстислав Гневышев | |
|---|---|
| Туган | 2 (15) май 1914 яки 1914[1] Краснодар, Россия империясе |
| Үлгән | 29 гыйнвар 1992 яки 1992[1] |
| Әлма-матер | Питырбур дәүләт университетының математика-механика институты[d] |
| Һөнәре | йолдызбелгеч |
Тормыш юлы
үзгәртүМстислав Гневышев 1938 елда Ленинград университетын тәмамлый. 1930—1936 елларда ССРБ Гидрометеорология хезмәтенең Төп геофизик обсерваториясендә, 1936 елдан Пулково обсерваториясендә эшли. Бөек Ватан сугышы елларында Совет Армиясендә хезмәт итә (Финляндия белән чиктә авыр артиллерия полкы метеорологы, аннары Ленинград фронтының 42 нче армиясе штабының гидрометеорология хезмәте башлыгы), аннары Төньяк диңгез юлының Арктик институтында эшли (Төньяк диңгез юлы трассасында элемтә белән тәэмин итү белән шөгыльләнә, аның буенча йөкләрне көнчыгыштан Беринг бугазы аша китереп җиткергәннәр). Сугыштан соң Пулково обсерваториясенә кайта, анда гыйльми секретарь булып эшли. Оештыру белән җитәкчелек итә (1948), ә аннары Пулково обсерваториясенең Кисловодск тау астрономия станциясе директоры була, аның базасында Совет Кояш хезмәтен оештыра. ССРБ территориясендә (1936, 1968), Бразилиядә (1947), Кук утравында (1965) кояш тотылуын күзәтү экспедицияләрендә катнаша. 1967—1970 елларда Халыкара астрономия берлегенең «Кояш атмосферасы нурланышы һәм төзелеше» 12 нче комиссия президенты була.
Фәнни эшчәнлек
үзгәртүМстислав Гневышевның фәнни хезмәтләре Кояш физикасына һәм кояш активлыгының геофизик күренешләргә йогынтысын өйрәнүгә багышланган. Ионосферада һәм магнитосферада һәм кояш активлыгында күренешләр арасында берничә яңа элемтәләр урнаштыра. Кояш атмосферасының барлык катламнарында да активлыкны оптик һәм радиометодлар белән күзәтүне оештыра, бу 11 яшьлек кояш циклының кайбер үзенчәлекләрен билгеләргә мөмкинлек бирә. Төрле обсерваторияләрдә үткәрелгән кояш таҗының әлеге күзәтүләрен чагыштыру юлы белән, кояш активлыгының 11 яшьлек циклы бер генә түгел, ә ике физик үзлекләре белән аерылып торган активлыкны көчәйтү дулкынының булуын күрсәтә. Кояш активлыгының Җир биосферасына йогынтысын өйрәнә. А. И. Оль белән бергә кояш активлыгының бүленми торган цикллары бүләнә торган элеккегеләреннән күпкә куәтлерәк дип билгели («Гневышев-Оль кагыйдәсе»).
Әдәбият
үзгәртү- Колчинский И.Г., Корсунь А.А., Родригес М.Г. Астрономы: Биографический справочник. — 2-е изд., перераб. и доп. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.
- М. Н. Гневышев. Биографическая справка.
- М. Н. Гневышев Свершения и тревоги Пулкова.
- Бюллетень «Солнечные данные», 1992, № 2, с. 1-4.
- ↑ 1,0 1,1 Identifiants et Référentiels — ABES, 2011.