Мирза Муллагулов
Муллагулов Мирза Гыйздетдин улы (1938 елның 20 июне ― 2023 елның 14 феврале) — этнограф. Тарих фәннәре кандидаты (1989). Башкортстан Фәннәр академиясенең Раил Кузеев исемендәге премиясе лауреаты (2009).
Мирза Муллагулов | |
---|---|
Туган | 20 июль 1938 Бөрҗән районы, БАССР, РСФСР, СССР |
Үлгән | 14 февраль 2023 РФ, БР, Уфа |
Ватандашлыгы | Россия |
Һөнәре | галим |
Гыйльми дәрәҗә: | тарих фәннәре кандидаты[d] |
Биографиясе
үзгәртү1938 елның 20 июлендә Башкорт АССР ы Бөрҗән районы Иске Монасыйп авылында Бибикамал һәм Гыйздетдин Муллагуловларның җиде балалы гаиләсендә туган. Авыл мәктәбенең җиде сыйныфын тәмамлый[1].
1954—1956 елларда Темәс педагогия училищесында белем ала, бу уку йорты ябылгач, укуын 1956-1958 елларда Белорет педагогия училищесында дәвам итә.
1958-1961 елларда Төркмән ССР ы биләмәләрендә танк гаскәрләрендә хезмәт итә[1].
1961-1962 елларда Бөрҗән районында башлангыч классларны тикшерүче инспектор һәм Нәби башлангыч мәктәбе мөдире булып эшли.
1962-1967 елларда Башкорт дәүләт университетының тарих-филология факультетында укый.
1967-1968 елларда Белорет районының Асы урта мәктәбендә уку өлеше мөдире булып эшли. 1968-1971 елларда Стәрлетамак районындагы Бүреказган урта мәктәбендә тарих укытучысы була.
1971-1999 елларда СССР Фәннәр академиясе Башкортстан филиалының Тарих, тел һәм әдәбият институтында эшли:
- 1971 елдан — кече тикшеренүче,
- 1991 елдан — өлкән тикшеренүче.
1989 елда «Башкорт халык транспорты. XIX—XX гасыр башы» дигән темага кандидатлык диссертациясе яза һәм аны Ленинградта уңышлы яклап чыга.
1999-2006 елларда Россия Фәннәр академиясе Уфа фәнни үзәгенең Этнологик эзләнү үзәгендә этнология бүлеге мөдире була.
2006-2016 елларда — Россия Фәннәр академиясе Уфа фәнни үзәгенең Р. Г. Кузеев исемендәге Этнологик эзләнү институтының алдынгы гыйльми хезмәткәре булып эшли.
«Башкортстан: кыскача энциклопедия» һәм «Башкорт энциклопедиясе» мәкаләләренең авторы. «Башкортлар» («Башкиры», 2016) хезмәтенең автордашы.
Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре
үзгәртү- «Хезмәт ветераны» медале (1990)
- Россия Фәннәр академиясенең мактау кәгазе (1999) — «Россия Фәннәр академиясендә күп еллык нәтиҗәле хезмәт өчен һәм РФА-ның 275-еллык юбилее уңаеннан»
- Бөтендөнья башкортлары корылтае башкарма комитетының мактау кәгазе (2006)
- «Башкортстан Республикасында фидакарь хезмәт өчен» мактау билгесе (2011)
- Башкортстан Фәннәр академиясенең Раил Кузеев исемендәге премиянең башлангыч лауреаты (2009)
Төп хезмәтләре
үзгәртү- Башкирский народный транспорт в XIX — нач. XX в. Дис. … канд. ист. наук / АН СССР. Ин-т этнографии им. Н. Н. Миклухо-Маклая. — Уфа, 1989. — В 2 т.
- Башкирский народный транспорт. XIX — начало XX в. / БНЦ УРО РАН. — Уфа, 1992. — 152 с.
- Лесные промыслы башкир. XIX — начало XX в. / БНЦ УРО РАН. — Уфа, 1994. — 180 с.
- Башҡорттарҙың урман кәсебе. — Өфө: Башҡортостан Китап нәшриәте, 2000. — 208 бит.
- Собирательство и рыболовство у башкир / Центр этнологических исследований УНЦ РАН. — Уфа: Гилем, 2007. — 158 с.
- Соколиная охота у башкир / Ин-т этнологических исследований им. Р. Г. Кузеева УНЦ РАН. — Уфа: ГУП РБ УПК, 2013. — 160 с.
- Архаичные способы хозяйства у башкир : традиции и новации. — Уфа : Китап, 2014. — 176 с.
Вафаты
үзгәртү2023 елның 14 февралендә, озак авырганнан соң, Уфада 85нче яшендә вафат булган.[2]
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 Зифа Хәсәнова. {{{башлык}}} // Ватандаш. — № 7. — С. 109-111. — ISSN 1683-3554.
- ↑ Ләйлә Аралбаева. Өфөлә билдәле ғалим-этнограф Мирза Муллағолов донъя ҡуйған. «Башинформ» МА, 14.02.2023(башк.)