Мераб Алексидзе
Мераб Александрович Алексидзе (гөрҗ. მერაბ ალექსანდროვიჩ ალექსიძე; 1930-1993) - Совет һәм Грузия геофизика өлкәсендәге галим, физика-математика фәннәре докторы (1957), профессор (1959), Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе академиы (1988). Фән һәм техника өчен Грузия дәүләт премиясе лауреаты (1994 ел, үлгәннән соң).
| Мераб Алексидзе | |
|---|---|
| Туган | 8 декабрь 1930 Тбилиси, Грузия ССР, СССР |
| Үлгән | 10 июль 1993 (62 яшь) |
| Ватандашлыгы |  СССР Гөрҗистан |
| Әлма-матер | Тбилиси дәүләт унивирситеты[d] |
| Һөнәре | математик, физик |
Биография үзгәртү
1915 елның 7 ноябрендә Тифлистә туган.
1950 елдан 1955 елга кадәр Тифлис дәүләт университетының физика-математика факультетында укый һәм аны мактау билгесе белән тәмамлый. 1955 елдан 1958 елга кадәр Грузия СССР Милли Фәннәр академиясенең Төгәл механика һәм исәпләү техникасы институтында аспурантура бүлегендә белемен күтәрә.
1958 елдан башлап ул Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең Н.И. Мусхелишвили исемендәге үзәгендә кече, өлкән һәм әйдәп баручы хезмәткәр, исәпләү геофизикасы бүлеге мөдире буларак хезмәтен дәвам итә.
1978 елдан 1993 елга кадәр Грузия ССР Милли Фәннәр Академиясенең Геофизика институтында - Грузия Милли Фәннәр Академиясендә фәнни эштә әлеге институтның профессоры һәм директоры урынбасары булып эшли. Аның җитәкчелегендә исәпләү үзәге булдырылган. 1982 - 1992 елларда - ул әлеге институтның директоры, 1992 - 1993 елларда - әлеге институтның баш тикшерүчесе булып эшен дәвам итә [1] [2] [3] [4].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше үзгәртү
М.А. Алексидзеның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге геофизика һәм математика физикасы өлкәсендәге проблемалар белән бәйләнгән. Ул теоретик һәм кулланылган гравиметрия өлкәсендә тикшеренүләр алып барган. Аның җитәкчелегендә өч үлчәмле штамм тензоры компонентларын билгеләү алгоритмы эшләнгән. М. A. Алексидзе СССР Милли Фәннәр академиясенең геофизик эзләнү ысуллары буенча Фәнни Советның "Теоретик һәм исәпләү геофизикасы" бүлеге, шулай ук Җир фәннәре Европа берләшмәсе һәм Халыкара Геодезик һәм Геофизик берләшмә оешмалары әгъзасы була.
1958 елда ул "Чик чикләрен чишүнең кайбер проблемаларын чикле аермалар ысулы белән Лаплас һәм Пуассон тигезләмәләре өчен Дирихлет проблемасын чишүне тулысынча автоматлаштыру" темасы белән кандидатлык диссертациясе, 1965 елда Физика һәм математика фәннәре докторы дәрәҗәсе өчен "Гравитацияне киметүнең кайбер мәсьәләләрен тикшерү" темасына докторлык диссертациясен яклады. 1959-нчы елда СССРның Югары Аттестация комиссиясе тарафыннан профессор дәрәҗәсенә лаек булды. 1982 елда ул корреспондент әгъза һәм 1988 елда - Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. М.A. Алексидзе йөз алтмыштан артык фәнни хезмәт, шул исәптән күпсанлы монографияләр авторы. Аның күзәтүе астында алты докторлык һәм унсигез кандидатлык диссертациясе әзерләнгән [1] [2] [3] [4].
Иҗтимагый-сәяси эшчәнлеге үзгәртү
1991 - 1992 елларда ул Грузия Дәүләт Советы әгъзасы. 1990 елдан ул Грузия Милли Конгрессының Үзәк сайлау комиссияләре председателе була.
Төп хезмәтләре үзгәртү
- Исследование некоторых вопросов решения граничных задач методом конечных разностей и полной автоматизации решения задачи Дирихле для уравнений Лапласа и Пуассона. - Москва, 1958. - 124 с.
- Редукция силы тяжести / Акад. наук Груз. ССР. Вычислит. центр. - Тбилиси: Мецниереба, 1965. - 256 с.
- Универсальная программа разностного решения задачи Дирихле для уравнения Пуассона с помощью формул повышенной точности / М. А. Алексидзе, К. В. Пертая. - Тбилиси: Мецниереба, 1969. - 314 с.
- Вычисление коэффициентов ортонормализации методом Шмидта / М. А. Алексидзе, Н. М. Арвеладзе. - Тбилиси: Мецниереба, 1971. - 40 с.
- Решение граничных задач методом разложения по неортогональным функциям. - Москва: Наука, 1978. - 351 с.
- Решение некоторых основных задач гравиметрии / М. А. Алексидзе. - Тбилиси: Мецниереба, 1985. - 411 с.
- Приближенные методы решения прямых и обратных задач гравиметрии / М. А. Алексидзе. - Москва: Наука, 1987. - 333 с.
- Фундаментальные функции уравнений математической физики в приближенных решениях граничных задач / М. А. Алексидзе. - [2-е изд.]. Ч. 1. - Тбилиси: Изд-во Тбил. ун-та, 1989. - 410 с. ISBN 5-511-00074-4
- Решение некоторых основных прямых и обратных задач сейсмологии / М. А. Алексидзе; АН ГССР, Ин-т геофизики. - Тбилиси: Мецниереба, 1990. - 428 с. ISBN 5-520-00267-3
- Фундаментальные функции в приближенных решениях граничных задач / М. А. Алексидзе. - М.: Наука, 1991. - 351 с. ISBN 5-02-014251-4
Бүләкләре үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Академики АН Грузии // Национальная академия наук Грузии(груз.)(ингл.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 АКАДЕМИК МЕРАБ АЛЕКСАНДРОВИЧ АЛЕКСИДЗЕ // Труды Института геофизики имени Михаила Нодиа
- ↑ 3,0 3,1 3,2 К 80-летию со дня рождения академика
- ↑ 4,0 4,1 Математика в СССР. 1958-1967: В 2 т. / Отв. ред. С. В. Фомин и Г. Е. Шилов. - Москва : Наука, Т. 2: Биобиблиография. Вып. 2. М-Я. - 1970. — 1579 с
Әдәбият үзгәртү
- СССРда математика. 1958-1967: 2 томда / Җав. ред. С.В. Фомин һәм Г.Е. Шилов. - Мәскәү: Фән, Т. 2: Биобиблиография. Чыгарылыш 2. М-З. - 1970. - 1579 б.