Тынычлык өчен Нобель премиясе

Тынычлык буенча Нобель премиясе — тынычлык урнаштыру буенча казанышлар өчен ел саен Ослодагы Нобель комитеты тапшыра торган дәрәҗәле бүләк.

Намзәтләрне теркәү кагыйдәләре

Нобель фонды уставы нигезендә, намзәтләрне түбәндәге затлар тәкъдим итә ала:

1. Норвегия Нобель комитетының элеккеге һәм гамәлдәге әгъзалары һәм Нобель институты тарафыннан билгеләнгән киңәшчеләр;
2. төрле илләрнең милли парламентлары һәм хөкүмәтләре әгъзалары, шулай ук Парламентара берлек әгъзалары;
3. Гаагадагы Халыкара арбитраж мәхкәмәсе әгъзалары;
4. тынычлык мәсьәләләре буенча халыкара даими бюро комиссиясе әгъзалары;
5. Халыкара хокук институтының әгъзалары һәм ассоциацияләшкән әгъзалары;
6. сәяси фәннәр һәм юриспруденция, тарих һәм фәлсәфә өлкәсендәге университетларның профессорлары;
7. Тынычлык буенча Нобель премиясе лауреатлары.

Лауреатлар исемлеге

1900-еллар

Ел	Исем	Тема
1901 ел	Жан Анри Дюнан	«Халыкларның тыныч хезмәттәшлегенә кертем керткән өчен».
	Фредерик Пасси	«Тынычлык урнаштыру буенча күп еллык хезмәтләр өчен».
1902 ел	Эли Дюкоммен	«Аурупаның төрле пацифистик җәмгыятьләренең эшен коодинацияләү максатыннан Халыкара тынычлык бюросына нигез салуда хезмәт өчен рәхмәт йөзеннән ».
	Шарль Альбер Гоба	«Халыкара арбитраж эшендә тырышлык өчен».
1903 ел	Уильям Рандал Кример	«Арбитраж юлы белән тынычлык урнаштыруда тырышлыклар өчен».
1904 ел	Халыкара хокук институты (Гент, Бельгия)	Халыкара хокук институты – халыкара хокук принципларын билгеләгән, аның кодлаштыра башлаган һәм халыкара проблемаларны чишү юлларын тәкъдим иткән иң беренче оешмаларның берсе.
1905 ел	Берта фон Зутнер	«Актив пацифистик эшчәнлек өчен».
1906 ел	Теодор Рузвельт	«Портсмут тынычлык килешүен имзалауга керткән өлеш өчен».
1907 ел	Луи Рено	«Франциядә халыкара хокукның чын даһие буларак».
	Эрнесто Теодоро Монета	«Тынычлык өчен эшчәнлеге өчен»
1908 ел	Клас Понтус Арнолдсон	«Норвегия конфликтын чишүдә керткән өлеш өчен».
	Фредрик Байер	«Региональ хезмәттәшлекне ныгыту максатыннан Скандинавия парламентара берлеген оештыру өчен».
1909 ел	Огюст Беернар	«Халыкара арбитраж һәм коралларның киметү өчен көрәштә кылган тырышлыкларга рәхмәт йөзеннән».
	Поль Д’Эстурнель де Констан	«Франция һәм күрше илләр арасында арбитраж турындагы солых төзү өчен.
1910 ел	Халыкара тынычлык бюросы	«Коралсызландыру буенча конференцияләр оештыру өчен».

1910-еллар

Ел	Исем	Тема
1911 ел	Тобиас Ассер	«Халыкара арбитраж өлкәсендә хезмәт өчен».
	Альфред Герман Фрид	«Интернациональ эшчәнлеге өчен».
1912 ел	Элиу Рут	«Көнбатыш ярымшарда тынычлык урнаштыру буенча хезмәт өчен»
1913 ел	Анри Лафонтен	«Аурупада тынычлык өчен халык көрәшенең чын лидеры буларак».
1914 ел	Премия тапшырылмады.	Акчалар секциянең махсус фондына күчерелде.
1915 ел	Премия тапшырылмады.	Акчалар секциянең махсус фондына күчерелде.
1916 ел	Премия тапшырылмады.	Акчалар секциянең махсус фондына күчерелде.
1917 ел	Халыкара Кызыл Хач комитеты	«Хәрби әсирләрнең хәлен яхшырту эшчәнлек өчен».
1918 ел	Премия тапшырылмады.	Акчалар секциянең махсус фондына күчерелде.
1919 ел	Томас Вудро Вильсон	«Хәзерге заман халыкара сәясәтенә кешелекнең нигез канунын керткән өчен».
1920 ел	Леон Виктор Огюст Буржуа	«Тынычлыкны арбитраж ярдәмендә урнаштыруда тырышлык өчен».

Сылтамалар

• Нобель премиясенең рәсми сайты (ингл.)
• Фән һәм техника: Нобель лауреатлары: Тынычлык буенча премия (рус.)