Ğiraq häm Şam İslam däwläte
Ğiraq häm Şam İslam däwläte (ĞŞİD, böten Levant illäre - Şam dip atalğan, şulay uq Ğiraq häm Süriä İslam däwläte, İslam däwläte, ğäräpçä الدّولة الإسلاميّة) - Süriä (Şam) häm Ğiraq territoriäsendä eş itüçe islamist oyışması. 2014 yıldan ĞŞİD Rusiädä terroristik oyışma bulıp sanala.
2006 yılda Ğiraqta 11 kisken qaraşlı islamist törkeme Äl-Qaidä citäkçelegendäge bülekçä belän berläşkännän soñ barlıqqa kilä.
2014 yılda oyışma üz-üzenne bötendönya xälifäse dip iğlan itä, Är-Raqqa (الرّقّة) digän Süriä şähären üz başqalası itep bilgeli. Süriädän tış Löbnan, Äfğänstan, Älcäzäir, Pakstan, Liviä, Misır, Yämän, Nigeriä illärendä üz terroristik eşçänlegen alıp bara.
Oyışmanıñ citäkçese - Äbü Bäker äl-Bağdadi (أبو بكر البغدادي).
Säyäsät
үзгәртүĞiraq häm Şam İslam däwläte şäriğät idärä tärtibe belän däwlät. Sönni "öçpoçmaq"ta urnaşqan.
Farsı İslamı (kördlär häm şiğilärdän tış) belän xärbi xezmättäşlektä eş itä. Äl-Qaidä häm qayber Süriä oppozitsiäse törkemnäre belän xärbi berlektä tora.
Kördlär sufıy sönni möselmannarın qırıp beterälär, şulay uq başqa İbrahim (Avraam) dinnäre tarafdarların üterälär.
Başqa dindäge keşelär qollığı torğızılğan.
Ay sayın İslam däwlätenä 1000 irekçe quşıla. Oyışma tarafdarları arasında Frantsiä, AQŞ, Kanada, Marokko, Almaniä, Rusiädän irekçelär bar.
Maqsat
үзгәртүOyışmanıñ töp maqsatı - elekke Ğosmanlı xälifälek çikläre qısalarında İslam ortodoks sönni däwläten buldıru - Süriä, Löbnan, İsrail, Fälästin, Ürdün, Törkiä, Kipr, Misır cirlärendä.
ĞŞİD suğışçıları Süriä watandaşlar suğışında aktiv qatnaşalar.