HD117661Сөмбелә йолдызлыгында урнашкан A7IV/V[6] спектраль класслы химик пекуляр йолдыз, күренмә йолдызча зурлыгы 5,998 ± 0,009[7] тәшкил итә.

HD117661
Каталог коды 2MASS J13320280-1843442[1], GSC 06125-00605[1], HD 117661[1], HIP 66015[1], SAO 157987[1], HR 5094[1], CCDM J13320-1844AB[1], FK5 3078[1], GC 18287[1], HIC 66015[1], IDS 13266-1813 AB[1], N30 3088[1], PPM 227431[1], TD1 16894[1], TYC 6125-605-1[1], HX Vir[1], WDS J13320-1844AB[1], YZ 0 5975[1], YZ 108 5105[1], Gaia DR1 3602932203576632448[1], Gaia DR2 3602932207872630656[1], 73 Vir, 1RXS J133200.3-184339[1], Gaia DR3 3602932207872630656[1], TIC 32146574[1], UBV M 19475[1], Renson 33930[1] һәм uvby98 100117661[1]
Йолдызлык Сөмбелә йолдызлыгы
Җирдән ераклык 83,064 ± 0,2518 парсек[2]
Скорость вращения звезды 61 km/s[3][4]
Параллакс 12,0389 ± 0,0365 миллисекунда дуги[2]
Склонение собственного движения −17,176 ± 0,03 миллиарксекунд в год[2]
Прямое восхождение собственного движения −97,081 ± 0,034 миллиарксекунд в год[2]
Радиаль тизлек −17,5 ± 0,9 km/s[5]
Тип переменной звезды δ Щита[d]
Спектраль сыйныф A7IV/V[6]
Күренмә йолдызча зурлык 5,998 ± 0,009[7]
Металличность −0,02[8]
Чор J2000.0[d][9][10][1]
Туры калкулык 203,01169372812 °[2]
Авышлык −18,72887784322 °[2]
Нәтиҗәле температура 7962 K[11]

Шул ук спектраль класслы гадәти йолдызлардан спектрдагы мөһим үзенчәлекләре белән аерылып тора.[12] Әлеге химик пекуляр йолдыз баш эзлеклелек янучы йолдызлары арасында урнашкан.[13][14]

Гадәттә, баш эзлеклелек кайнар йолдызларында күзәтелә торган өслекнең аерым составы йолдыз барлыкка килгәннән соңгы процесслардан гыйбарәт дип санала.[15] Бу процесслар кайбер элементларны, аерым алганда, He, N һәм O, атмосфераның түбән катламнарында утырырга мәҗбүр итә, шул ук вакытта Mn, Sr, Y һәм Zr кебек башка элементлар эчтән тышка таба очалар, нәтиҗәдә, спектраль үзенчәлекләр күзәтелә. Йолдызның үзәге һәм йолдызның төп составы нормаль химик катнашмаларга ия, моның шулай булуын йолдызны барлыкка китергән газ болытлары составы чагылдыра.[16] Мондый диффузия һәм левитация, ягъни каты яки сыек таяныч өслегенә кагылмыйча, киңлектә очып гравитацияне җиңү барсын[17] һәм барлыкка килгән катламнар кагылгысыз булып калсын өчен, йолдыз атмосферасы конвекция өчен шактый тотрыклы булырга тиеш. Мондый тотрыклылыкны барлыкка китерә торган механизм булып гадәти булмаган зур магнит кыры тора, һәм ул, гадәттә, әлеге типтагы йолдызларда күзәтелә.[18]

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 73 Vir SIMBAD Astronomical Database
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Gaia Early Data Release 3 / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2020.
  3. Royer, F., Grenier, S., Baylac, M. -O. et al. Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i // Astron. Astrophys. / T. ForveilleEDP Sciences, 2002. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846doi:10.1051/0004-6361:20020943arXiv:astro-ph/0205255
  4. F. Royer, J. Zorec, Gómez A. E. Rotational velocities of A-type stars. III. Velocity distributions // Astron. Astrophys. / T. ForveilleEDP Sciences, 2007. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846doi:10.1051/0004-6361:20065224arXiv:astro-ph/0610785
  5. R.-D. Scholz Astrophysical supplements to the ASCC-2.5: Ia. Radial velocities of ∼55000 stars and mean radial velocities of 516 Galactic open clusters and associations // Astron. Nachr.Wiley, 2007. — ISSN 0004-6337; 1521-3994doi:10.1002/ASNA.200710776arXiv:0705.0878
  6. 6,0 6,1 Houk N., Smith-Moore M. Catalogue of two-dimensional spectral types for the HD stars — 1988.
  7. 7,0 7,1 Bastian U., Fabricius C. The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars // Astron. Astrophys. / T. ForveilleEDP Sciences, 2000. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  8. Gagné, Jonathan, Faherty, Jacqueline K. Fundamental Properties of Co-moving Stars Observed by Gaia // Astron. J. / J. G. III, E. VishniacNYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2018. — ISSN 0004-6256; 1538-3881doi:10.3847/1538-3881/AAAEBEarXiv:1801.00537
  9. Gaia Data Release 2 / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  10. Boller T., Dennerl K. ROSAT All-Sky Survey Faint Source Catalogue // IAU CircularCentral Bureau for Astronomical Telegrams, 2000.
  11. J. Zorec, F. Royer Rotational velocities of A-type stars. IV. Evolution of rotational velocities // Astron. Astrophys. / T. ForveilleEDP Sciences, 2012. — 22 p. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846doi:10.1051/0004-6361/201117691arXiv:1201.2052
  12. Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингл.)
  13. Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  14. Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  15. Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  16. Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  17. E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  18. Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Әдәбият

үзгәртү
  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингл.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингл.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингл.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингл.)

Шулай ук карагыз

үзгәртү