Ядыгәр вулысы
Ядыгәр вулысы (рус. Ядыгерская волость) — 1781 елдан 1920 елга кадәр гамәлдә булган Казан наместиклыгының һәм Казан губернасының юк ителгән административ-территориаль берәмлеге. Мамадыштан Төньяк-Көнбатышка 85 чакрым ераклыкта, Татарстанның Төньяк өлешендә урнашкан. Административ үзәк - Югары Чура авылы.[2]
| Ил | |
|---|---|
| Статус | |
| Губерна | |
| Административ үзәк | |
| Нигезләү датасы | |
| Юкка чыгару датасы | |
| Рәсми телләр | |
| Халык саны (1897) |
10 163 кеше[1] |
| Милли состав |
Тарих үзгәртү
Ядыгәр вулысы территориясе 1552 елга кадәр Казан ханлыгында, 1552 елдан 1708 елга кадәр Россия патшалыгы Казан патшалыгында урнашкан.
1781 елда Мамадыш өязе составында барлыкка килә.
1781 елдан 1796 елга кадәр Казан наместниклыгының Мамадыш өязе составына, 1796 елдан 1920 елга кадәр яңадан Казан губернасының Мамадыш өязе составына керә.
1920 елның 25 июнендә Татарстан АССРның Мамадыш кантоны составына керә.[3]
Административ бүленеш үзгәртү
1883 елда Ядыгәр вулысында 17 община, 17 торак пункты (Югары Чура, Биер, Сабанчы һ.б.) һәм 1360 йорт хуҗалыгы булган. Крестъян җиренең мәйданы 51,45 км², сөрү җирләре 123,7 км² тәшкил иткән.[4]
1890 елда вулыста 17 торак пункты һәм 1525 йорт хуҗалыгы булган. Вулысның мәйданы 178,84 км² тәшкил иткән.[5]
Халык үзгәртү
1883 елда халык саны 8 004 кеше тәшкил иткән, шул исәптән ир-атлар - 3900 җан, хатын-кызлар - 4104.[4]
1890 елда халык саны 9 586 кеше тәшкил иткән, шул исәптән ир-атлар - 4754 җан, хатын-кызлар - 4782.[5]
1897 елда халык саны 10 163 кеше тәшкил иткән. Төп милләтләр: татарлар, руслар.[1]
Шулай ук карагыз үзгәртү
Сылтамалар үзгәртү
- Список селений Казанской губернии 1908.pdf / Облако Mail.ru
- ГПИБ | Вып. 4. : Губернии Нижне-Волжской области. [Казанская, Симбирская, Саратовская, Самарская, Астраханская]. - 1883.
- ГПИБ | Губернии : I Архангельская - XXV Нижегородская. - 1892. - (Статистика Российской империи; 15).
- ЯДЕГӘР ВУЛЫСЫ (Ядыгерская волость) — Милләттәшләр
Чыганаклар үзгәртү
- Татар энциклопедия сүзлеге (Татарский энциклопедический словарь, на татарском языке) / Гл. ред. М.Х. Хасанов; Отв. ред. Г.С. Сабирзянов. - Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002. - 830 с.: ил. ISBN 5-902375-01-0
- Татар энциклопедиясе : 6 томда / баш мөхәррир М. Х. Хәсәнов. - Казан : Татар энциклопедиясе институты, 2008-. - 27 см.; ISBN 978-5-902375-04-5
- Волости и гмины 1890 года. - СПб. : Центральный статистический комитет Министерства внутренних дел, 1892. - (Статистика Российской империи). Губернии : I Архангельская - XXV Нижегородская. - 1892. - 380 с. разд. паг. - (Статистика Российской империи; 15).
- Волости и важнейшие селения Европейской России : По данным обследования, произведенного стат. учреждениями М-ва вн. дел : Вып. 1 - 8. - СПб. : Центр. статист. комитет, 1880 - 1886. - 8 т. Вып. 4. : Губернии Нижне-Волжской области. [Казанская, Симбирская, Саратовская, Самарская, Астраханская]. - 1883. - VI, 247 с.
- Берстель, К.П. Список селений Казанской губернии : изд. Казан. Губерн. Зем. Управы / К.П. Берстель. - Казань : Типо-лит.И.В.Ермолаевой, 1908 .- 264с.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Список селений Казанской губернии 1908.
- ↑ Югары Чура :: Татарская энциклопедия TATARICA
- ↑ ЯДЕГӘР ВУЛЫСЫ (Ядыгерская волость) — Милләттәшләр
- ↑ 4,0 4,1 Волости и важнейшие селения Европейской России : По данным обследования, произведенного стат. учреждениями М-ва вн. дел : Вып. 1 - 8. - СПб. : Центр. статист. комитет, 1880 - 1886. - 8 т.
- ↑ 5,0 5,1 Волости и гмины 1890 года. - СПб. : Центральный статистический комитет Министерства внутренних дел, 1892. - (Статистика Российской империи). Губернии : I Архангельская - XXV Нижегородская. - 1892. - 380 с. разд. паг. - (Статистика Российской империи; 15).