Чусавай
Чусовой, Чусавай[3] (рус. Чусовой) — Пермь краенда урнашкан шәһәр, Чусовой районының административ үзәге.
| Чусавай | |
| Байрак[d] | |
.png) | .jpg) |
| Нигезләнү датасы | 1878 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Камасино |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Чусавай районы[1] һәм Чусовское городское поселение[d][1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Чусовское городское поселение[d][1] |
| Сәгать поясы | UTC+05:00 |
| Халык саны | 43 737 (2020)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 170 метр |
| Бүләкләр |
 |
| Мәйдан | 95 км² |
| Почта индексы | 618204 |
| Рәсми веб-сайт | chusokrug.ru һәм chusokrug.ru(рус.) |
| Җирле телефон коды | 34256 |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Чусавай Викиҗыентыкта | |
Халык саны — 46 740 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 71 203 кеше. (2010).[4]
География үзгәртү
Шәһәр Чусовая елгасы өстендә, Пермьдан 226 километр төньяк-көнчыгышрак урнаша. Свердловск тимер юлының Чусовская тимер юл станциясе.
Тарих үзгәртү
XVI гасырдан Камасино исеме астында таныш. Бистәнең алдагы үсеше Пермь — Камасино (Чусовская) — Түбән Тагил — Екатеринбург тимер юлы (1874 елда төзелә) һәм металлургия заводы төзелеше (1894—1898 еллар) белән бәйле.
1923 елдан — Чусовой районы үзәге.
1926 елда шәһәр тибындагы бистә статусын ала.
Халык үзгәртү
| 1897[5] | 1926[5] | 1931[5] | 1939[5] | 1959[6] | 1970[7] | 1979[8] | 1989[9] | 2002[10] | 2010[4] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~1 000 | ~18 000 | ~32 000 | ~43 000 | 60 658 | 58 202 | 56 447 | 57 874 | 51 615 | 46 740 |
Милли состав (2002): руслар — 91,3%, татарлар — 4,7%, украиннар — 0,9%.[11]
Икътисад үзгәртү
Металлургия заводы, агач эшкәртү комбинаты.
Тимер юл транспорты ширкәтләре, төзелеш материалларны ясау ширкәтләре, азык-төлек сәнәгатенең предприятеләре.
Татар матбугаты үзгәртү
1935—1938 елларда шәһәрдә «Udarnik» («Ударник») гәҗите нәшер ителгән.
Югары уку йортлары үзгәртү
- Урал дәүләт техника университетының филиалы.
Танылган шәхесләр үзгәртү
- Рәшит Сәйбаталов, Куйбышев, Төньяк тимер юллары башлыгы.
Галерея үзгәртү
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 ОКТМО
- ↑ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
- ↑ «Jaꞑalif» журналы, 1929
- ↑ 4,0 4,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-09
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 http://www.mojgorod.ru/permsk_obl/chusovoj/
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2013-01-09