Түкәле

(Тюкалинск битеннән юнәлтелде)

Түкәле (рус. Тюкалинск) — Омск өлкәсендә урнашкан шәһәр (1823 елдан), Түкәле районының административ үзәге.

Түкәле
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1759
Дәүләт  Россия
Нәрсәнең башкаласы Тюкалинский район[d] һәм Тюкалинское городское поселение[d][1]
Административ-территориаль берәмлек Тюкалинский район[d] һәм Түкәле өязе
Сәгать поясы UTC+06:00
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Көнбатыш Себер тигезлеге
Халык саны 10 311 (1 гыйнвар 2018)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 115 метр
Почта индексы 646330
Җирле телефон коды 38 176
Карта

Халык саны — 11 276 кеше (2010).[3]

География үзгәртү

Шәһәр Түкәле елгасы өстендә, Омскидан 124 километр төньяк-көнбатыштарак урнаша. Якындагы тимер юл станциясе — Называевск (79 километр ераклыкта).

Тарих үзгәртү

1759 елда хәзерге Түкәле урынында почта станциясе нигезләнә. 1763 елдан — ямчылар бистәсе.

1823 елда Түкәлегә шәһәр статусы бирелә һәм Түкәле округы үзәге була. 1838-1878 елларда — өяз үзәге булмаган шәһәр, 1878 елданТубыл губернасы Түкәле округы (1898 елдан — өяз) үзәге.

1865 елда Түкәледә 2 чиркәү, 242 йорт һәм 20 лавка (кибет) булган.

Транссебер магистрале төзелүдән соң Түкәле үзенең сәүдә мөһимлеген югалта.

1924 елданТүкәле районының үзәге.

Халык үзгәртү

1840[4] 1856[5] 1897[6] 1913[5] 1926[5] 1931[5] 1939[5] 1959[7] 1970[8] 1979[9] 1989[10] 2002[11] 2010[3]
1 124 ~1 500 5 884 ~8 200 ~4 200 ~4 400 ~6 600 10 197 10 385 11 480 12 191 12 007 11 276

Милли состав (2002): руслар — 95,8%, алманнар — 1,1%, украиннар — 0,7%, казакълар — 0,6%.[12]

Икътисад үзгәртү

Май-пышлак комбинаты, халык куллану товарлары фабрикасы.

тимер-бетон әйберләрне ясау, урман хуҗалыгы.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ОКТМО
  2. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 годаФедераль дәүләт статистикасы хезмәте.
  3. 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-08 
  4. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 http://www.mojgorod.ru/omsk_obl/tjukalinsk/index.html
  6. http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=729
  7. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  11. 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  12. архив күчермәсе, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-01-08