Сәрмән
Сәрмән (Серменево) — Башкортстанның Белорет районында урнашкан торак пункт.
| Сәрмән | |
| Дәүләт |
 Россия |
|---|---|
| Нәрсәнең башкаласы | Серменевский сельсовет[d][1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Серменевский сельсовет[d], Белорет районы, Тамъян-Катай кантуны һәм Верхнеурал өязе |
| Халык саны |
1857 (2002)[2], 2266 (2009)[2], 2018 (2010)[3] |
| Почта индексы | 453521 |
 | |
 Сәрмән Викиҗыентыкта | |
Сәгать поясы
үзгәртү
Сәрмән Екатеринбург вакыты (Yekaterinburg Time Zone, YEKT) сәгать поясында урнашкан. UTC белән аермасы +5:00 сәгать тәшкил итә. Мәскәү вакыты белән аермасы +2 сәгатьне тәшкил итә һәм Россиядә MSK+2 итеп күрсәтелә.
Халык
үзгәртү| Халык саны | ||
|---|---|---|
| 2002[4] | 2009[4] | 2010[5] |
| 1857 | ↗2266 | ↘2018 |
Тарихы
үзгәртүАвыл кайчан салынганы турында тура мәгълүмат юк.
Кыек рәвештә авылның нигезләгән вакыты турында түбәндәге язу кисмә кабер ташы белдерә: "1702 елда Сермән авылында Стәрлетамак саудагәр Гиляз җирләнгән". Әммә китерелгән елда Стәрлетамак булмаган – бу кала Ашказар пристане янында 1766 елда гына барлыкка килә. Шуның өчен, ташта кисмә язуның дөрес укылмавы яки башка Стәрлетамак турында ителүе мөмкин. 1795 елда үткән V Рәүиз язмаларында авылның исеме Сермән дип бирелә, икенче исеме Аккөчек дип бирелә. Ул чорда ул Катай башкортларның иң зур авылы булып тора: 60 хуҗалыкта 205 ир-ат, 200 хатын-кыз тора.
Авылның исеме кайдан килеп чыккан икән? Урындагы халыкта йөргән риваять буенча, авылга Аккөчек исемле кеше нигез салган; авылның урынын аның атасы Сермән сайлап алган, диләр.
Авылны нигезләүче кешенең исеме тарихи документларда да раслана – Аккөчек Таһиров 1773 -1775 еллардагы Авылдаш сугышында катнашучы буларак чыганакларда аңга алына ( "Документы ставки Пугачева", "Крестьянская война 1773-1775 гг. на территории Башкирии" җыентыклары). Авыл бу кешенең хөрмәтенә аталуы шулай ук аның хәрби төркеменә ингән Абузар Абделгаер тарафыннан Төпчек Арсланов исеменә язган рапортларда да әйтелә. Бу рапорт Аккөчек авылы телгә алына; бу авылда торучы Батыр Апаев белән Уразгилде Имангуловны карателләр әсирлеккә алган, дип белдерелә.
Авылны нигезләүченең улы Ходайбирде Аккөчеков исеме дә билгеле.
Авылның өченче исеме Кормашлы булган.
Кече Башкортстан чорында Сермән Тамъян-Катай кантонның үзәге булып тора.
Авылда туган танылган шәхесләр
үзгәртү- Риф Габитов, биюче.
- Заһир Исмәгыйлев, композитор.
- Альберт Мулдашев (1954), биология фәннәре кандидаты (1983). РФ атказанган экологы (2005).
- Эрнст Мулдашев, күз табибы, язучы.
- Мөхәммәт Харрасов (1948―2024), физика-математика фәннәре докторы (1995), профессор (1996), БДУ ректоры (2000-2010), БР ФА әгъза-корреспонденты (2002).
- Зөлфәр Хисмәтуллин
Фотогалерея
үзгәртү-
Сәрмәннең ерактан күренеше -
Композитор З.Г. Исмәгыйлев музее -
Юл күрсәткече
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ ОКТМО
- ↑ 2,0 2,1 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан
- ↑ 4,0 4,1 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. әлеге чыганактан 2014-08-20 архивланды. 2014-08-20 тикшерелгән.